Christ Logos to contemplation (theoria) according to Justin and Clement of Alexandria

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

Contemplacja wedlug Justyna i Klemensa Aleksandryjskiego. Punktem wspolnym obu autorow jest Chrystus jako Logos. Obaj autorzy chetnie siegali do pojec hellenskich, aby w ten sposob przyblizyc lydzioml nauke chrzescijanska.

W cyklu wykładów przedstawiono następujące zagadnienia:

I) Filon z Aleksandrii oraz jego próba ukazania nauki Starego Testamentu przy pomocy pojęć helleńskich, stad metoda alegorycznego wyjaśniania wielu scen biblijnych. Filon dostrzegał zbieżność pomiędzy tym, co filozofowie greccy pisali o Logosie, a tym, co Biblia mówi o Mądrości Bożej oraz o Słowie Bożym (Słowie Jahwe).

II) Justyn : podobne elementy pomiędzy chrześcijaństwem a hellenizmem na podstawie "Apologii".

III) Justyn: podobne elementy pomiędzy chrześcijaństwem na nauka Starego Testamentu na podstawie "Dialogu z Żydem Trynonem".

IV) Nauka (stoików) na temat "apatheia" oraz "ataraxia" jako wstęp do nauki chrześcijańskiej o potrzebie opanowania emocji.

V) Klemens jako chrześcijański nauczyciel w środowisku greckim; zasadnicze elementy jego nauki o Logosie.

VI) Klemens: Apatheia jako warunek kontemplacji

VII) Klemens: funkcja Logosu w życiu duchowym w ogóle i w kontemplacji

VIII) Związek kontemplacji z poznaniem spraw nadprzyrodzonych (gnoza)

IX) Kontemplacja jako wartość najwyższa i elitarna, dostępna tylko wybranym osobom (gnostykom).

X) Wysiłek w celu utrzymania zdolności kontemplacyjnych.

XI) Bóg Ojciec, Syn i Duch Święty jako obiekt kontemplacji, z rym, ze Syn - Logos jest tez przewodnikiem; On prowadzi gnostyka do domu Ojca, skąd sam przyszedł na świat.

XII) Różnica pomiędzy kontemplacja filozoficzna (theoria, epoptike, katalepsis, dialepsis) a kontemplacją chrześcijańską określana tymi samymi wyrazami. U pogan jest to efekt treningu i pracy, a u chrześcijan jest to wyraz współpracy z Chrystusem.

XIII) Owoce kontemplacji jak poznanie Boga, poznanie spraw nadprzyrodzonych, podobieństwo do Boga (homoiosis theo) głównie w zakresie poznania.

XIV) Wpływ osób mających dar kontemplacji na otoczenie; ten wpływ jest znaczny, ale nie bezpośredni; gnostyk niejako promieniuje wartościami nadprzyrodzonymi, ale nie pełni zasadniczo funkcji biskupa, kapłana ani diakona. Gnostyk w ujęciu Klemensa jest prototypem tych ludzi, którzy w tradycji orientalnej określani są jako starcy (starec, staretz, pneumatokos).

XV) Powołanie do kontemplacji: według Klemensa doskonałość w wierze, w tym dar kontemplacji, mogą osiągać mężczyźni oraz kobiety. Dar kontemplacji mogą posiadać osoby żyjące w małżeństwie. Później jednak zauważono, ze jest to trudne i tak rozpoczął sie ruch na pustynie, z czego rozwinął się stopniowo monastycyzm.

Bekes J., De continua oratione Clementis Alexandrini doctrina, Roma 1942.

Carabine, D., A Dark Cloud, Hellenistic Influences on the Scriptural Exegesis of Clement of Alexandria and the Pseudo-Dionysius, in Scriptural Interpretation in the Fathers: Letter and Spirit, ed. T. Finan and V. Twomey (Dublin) Four Court Press (1995) 61–74.

Casey, R.P., Clement and Two Divine Logoi, in Journal of Theological Studies 25 (1924) 43–56.

Dawson D., Allegorical Readers and Cultural Revision in Ancient Alexandria, Berkeley 1992.

Edwards M., Clement of Alexandria and His Doctrine of the Logos, in Vigiliae Christianae 54 (2000) 159–77.

Edwards M., Culture and Philosophy in the Age of Plotinus, in Classical Literature and Society, London 2006.

Edwards M., Gnostics and Valentinians in the Church Fathers,in Journal of Theological Studies 40 (1989) 26–47.

Grzywaczewski J., Payer of God’s Friend according to Clement of Alexandria, Lublin 2012, about contemplation, pp. 115-124.

Grzywaczewski J., Pojęcie kontemplacji u Klemensa Aleksandryjskiego, in Studia Thelogica Varsaviensia 1 (1990) 210-222.

Grzywaczewski J., Wiodąca rola Słowa Bożego w kontemplacyjnym obcowaniu z Bogiem, in Studia Theologica Varsaviensia 1 (1992) 145-153.

Grzywaczewski J., Terminologia kontemplacji w dziełach Klemensa Aleksandryjskiego, in Roczniki Telogiczno-Kanoniczne 4 (1993) 155-165.

Hoek, A. van den, The Catechetical School of Early Christian Alexandria and its Philonic Heritage, in Harvard Theological Review 90 (1997) 59–87.

Hoek, A. van den, Clement of Alexandria and his use of Philo in the ‘Stromateis’: An Early Christian Reshaping of a Jewish model, in Supplements to Vigiliae Christianae 3 (1988) whole the issue.

Hoek, A. van den, How Alexandrian was Clement of Alexandria? Reflections on Clement and his Alexandrian Background, in Heythrop Journal 31 (1990) 179–94.

Karavites P., Evil, Freedom, and the Road to Perfection in Clement of Alexandria, Leiden 1999.

Lilla S., Middle Platonism, Neoplatonism and Jewish-Alexandrine Philosphy in the Terminology of Clement of Alexandria’s Ethics, Rome 1961.

Lilla S., Clement of Alexandria: a study in Christian Platonism and Gnosticism, Oxford 1971.

Nash R., Christianity and the Hellenistic World, Dallas 1984.

Völker W., Der wahre Gnostiker nach Clemens Alexandrinus, Berlin 1952.

w zakresie wiedzy

EK 1 – posiada pogłębioną wiedzę na temat modlitwy i kontemplacji według Klemensa z Aleksandrii i potrafi ją wykorzystać w studiach teologicznych.

w zakresie umiejętności:

EK 2 – posiada dogłębną umiejętność rozróżniania helleńskiej nauki o kontemplacji od chrześcijańskiej nauki na temat na początkowym etapie.

w zakresie kompetencji społecznych:

EK 3 – docenia wkład Justyna i Klemensa z Aleksandrii w naukę o kontemplacji dla teologii oraz dla życia chrześcijańskiego, szczególnie na przełomie II i III wieku. Potrafi posłużyć się wiedzą na ten temat w studium teologii.

Opis ECTS:

Aktywny udział w zajęciach – 30 godzin.

Potrzebna jest też własna praca nad teksami źródłowymi oraz sięganie do opracowań pomocniczych. Jest to uzupełninie tego, o czym jest mowa na wykładach.

EK nr 1 określany jako „zna pojęcia z zakresu doktryny chrześcijańskiej, głównie z II wieku”.

Na ocenę:

Ndst (2) – nie zna pojęć z zakresu doktryny chrześcijańskiej, głównie z II wieku.

Dost (3) – zna kluczowe pojęcia z zakresu doktryny chrześcijańskiej, głównie z II wieku i potrafi je rozróżnić od pojęć i koncepcji późniejszych, szczególnie w IV wieku (gdy już istnieje literatura monastyczna).

Db (4) – poprawnie definiuje pojęcia zna temat kontemplacji z pism Justyna i Klemensa i potrafi się nimi posługiwać w studium teologii.

Bdb (5) – precyzuje definiuje pojęcia z zakresu kontemplacji (jak theoria, epoptike, katalepsis, dialepsis), potrafi je zestawić z podobnymi pojęciami z IV wieku; potrafi dostrzec ciągłość i ewolucję w tej dziedzinie.

EK nr 2 określany jako „potrafi przygotować spójną i racjonalną prezentację najważniejszych elementów doktryny chrześcijańskiej na temat kontemplacji z okresu II i początku III wieku.

Na ocenę:

Ndst (2) potrafi przygotować spójnej prezentacji najważniejszych elementów doktryny chrześcijańskiej na temat kontemplacji z okresu II i początku III wieku.

Dost (3) - jest w stanie przygotować ogólną prezentację najważniejszych elementów doktryny chrześcijańskiej na temat kontemplacji z okresu II i początku III wieku.

Db (4) - jest w stanie przygotować ogólną prezentację najważniejszych elementów doktryny chrześcijańskiej na temat kontemplacji z okresu II i początku III wieku; potrafi też wskazać na genezę tej doktryny sięgając do tradycji judaistycznej (biblijnej) oraz helleńskiej (filozoficznej).

Bdb (5) jest w stanie przygotować ogólną prezentację najważniejszych elementów doktryny chrześcijańskiej na temat kontemplacji z okresu II i początku III wieku; potrafi też wskazać na genezę tej doktryny sięgając do tradycji judaistycznej (biblijnej) oraz helleńskiej (filozoficznej). Potrafi też zastosować tę wiedzę do innych dziedzin teologii, szczególnie do dogmatyki oraz teologii duchowości.

EK nr 3 określany jako „widzi wpływ nauki Justyna i Klemensa o kontemplacji na duchowość chrześcijańską w późniejszych wiekach”.

Na ocenę :

Ndst (2) - nie widzi wpływu nauki Justyna i Klemensa o kontemplacji na duchowość chrześcijańską w późniejszych wiekach.

Dost (3) - dostrzega wpływ nauki Justyna i Klemensa o kontemplacji na duchowość chrześcijańską w późniejszych wiekach, lecz w sposób bardzo ogólny.

Db (4) - dostrzega wpływ nauki Justyna i Klemensa o kontemplacji na duchowość chrześcijańską w późniejszych wiekach i potrafi dostrzec kierunek ewolucji w tym zakresie.

Bdb (5) – rozumie pojęcia helleńskie oraz ich znaczenia w chrześcijaństwie; dostrzega wpływ nauki Justyna i Klemensa o kontemplacji na duchowość chrześcijańską w późniejszych wiekach i potrafi dostrzec kierunek ewolucji w tym zakresie. Potrafi też odróżnić pojęcia z okresu początkowego o pojęć późniejszych. Potrafi posłużyć się taką wiedzą w pracy teologicznej oraz w dialogu ekumenicznym.

Metoda weryfikacji efektów kształcenia: kolokwium końcowe.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów z

- kolokwium: dst-dst plus 50-60%; db-db plus 60%; bdb 85-100 %.

- obecność na zajęciach : dst-od 60%; db 6-95 %; bdb 95-100%/ .

Metody dydaktyczne: wykład w języku angielskim oparty na tekstach źródłowych (Justyna oraz Klemensa z Aleksandrii) w tłumaczeniu angielskim, jednakże z podawaniem słów kluczowych po grecku. Studenci mają możliwość stawiania pytań; zwykle podejmowane są próby odnoszenia przekładanych treści do rzeczywistości współczesnej.

nie ma praktyk zawodowych