Teologia dogmatyczna:Chrystologia, Soteriologia

nauki o kulturze i religii

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia

TMA_W01; TMA_W06; TMA_W17; TMA_U05; TMA_U12

Podstawowa znajomość Biblii oraz Katechizmu Kościoła Katolickiego

Poziom przedmiotu:

podstawowy

Cele przedmiotu:

Zapoznanie studentów z nauką dogmatyczną Kościoła dotyczącą tajemnicy Wcielenia Syna Bożego i Odkupienia. W pierwszej części – chrystologicznej zostaną omówione biblijne świadectwa dotyczące tajemnicy Wcielenia a następnie rozwój dogmatu chrystologicznego w ciągu wieków (czyli najważniejsze herezje chrystologiczne i uchwały soborów). Podsumowaniem pierwszej części jest omówienie sposobu patrzenia na tajemnicę Chrystusa we współczesnej teologii oraz w innych wyznaniach i religiach świata. W części drugiej – soteriologicznej zostaje omówiona biblijna nauka o zbawieniu, różne modele soteriologiczne, uniwersalizm i personalizm zbawienia oraz faza triumfująca Odkupienia, czyli ostatnie chrystologiczne artykuły Credo.

Treści merytoryczne:

1. Główne koncepcje chrystologiczne

2. Najważniejsze proroctwa mesjańskie Starego Testamentu. Znaczenie tytułu "Syn Człowieczy".

3. Objawienie tajemnicy Chrystusa w ewangeliach synoptycznych; Chrystologia św. Pawła.

4. Główne idee chrystologii św. Jana.

5. Pierwsze herezje chrystologiczne.

6. Nestorianizm i Sobór Efeski 431 r.

7. Monofizytyzm i Sobór Chalcedoński 451 r.

8. Monoteletyzm i Sobór Konstantynopolitański III 680-681 r.

9. Człowieczeństwo Chrystusa w Tradycji dogmatycznej Kościoła oraz ludzka świadomość Chrytusa.

10. Chrystologia św. Tomasza, św. św. Bonawentury i bł. Jana Dunsa Szkota: Spór o motyw Wcielenia.

11. Charakterystyka chrystologii prawosławnej, luterańskiej, teologii wyzwolenia. Osoba Chrystusa we współczesnym judaizmie, u Świadków Jehowy i w New Age.

12. Główne interpretacje śmierci Chrystusa i koncepcje zbawienia w teologii.

13. Chrystus jako Pośrednik. Jego funkcja królewska, prorocka i kapłańska.

14. Uniwersalizm i personalizm odkupienia.

15. Modele soteriologiczne wschodnie i zachodnie

Wybrane teksty Starego Testamentu

Ewangelia według świętych Mateusza, Marka, Łukasza i Jana

Dokumenty Kościoła:

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o kościele „Lumen gentium”.

Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis, Watykan 1979

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994, nn. 422-682.

Jezus Chrystus jedyny Zbawiciel świata, wczoraj, dziś i na wieki. Oficjalny dokument Papieskiego Komitetu Obchodów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, Katowice 1997.

Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja „Dominus Jesus” (06.08.2000), Watykan 2000.

Wybrane podręczniki i publikacje:

Jean Daniélou, Bóg i my. W stronę Chrystusa. Kraków 1965

Granat W., Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie. Zarys dogmatyki katolickiej, t. I, Lublin 1972

Langkammer H., U podstaw chrystologii Nowego Testamentu, Wrocław 1976

Nossol A., Nowe drogi chrystologii katolickiej, „Communio” 3(1983), nr 3, s. 79–97.

Santorski A., Chrystologia, Warszawa 1993.

Santorski A., Soteriologia. Tajemnica Odkupienia, Warszawa 2002.

Ratzinger J./Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu I, Kraków 2007

Ratzinger J./Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu II,Kielce 2011

Gonzalez C.I., Cristologia. Tu sei la nostra Salvezza, Casale Monferrato 1988.

Kulisz J., Mostowska-Baliszewska A., Spór o Jezusa Chrystusa w ciągu dziejów, Warszawa 1998.

Müller G.L., Chrystologia – Nauka o Jezusie Chrystusie. Podręcznik teologii dogmatycznej,(traktat V),red. W. Beinert, tł. W. Szymona, Wyd. M., Kraków 1998.

Bartnik Cz. S., Chrystus - Syn Boga Żywego, Lublin 2000

Buxakowski J., Jezus Chrystus – Osoba i czyn, Pelplin 2000.

Łukaszuk T.D., Ty jesteś Chrystus, Syn Boga Żywego. Dogmat chrystologiczny w ujęciu integralnym, Kraków 2000.

Szymik J., O cudzie Wcielenia, czyli o tym, że Bogu i człowiekowi cudownie jest być razem, Katowice 2001.

Ch. Schönborn kard., Bóg zesłał Syna swego. Chrystologia, tłum. L. Balter, Pallottinum, Poznań 2002.

Szymik J., W światłach Wcielenia. Chrystologia kultury, Katowice – Ząbki 2004.

Strzelczyk G., Traktat o Jezusie Chrystusie, w: Dogmatyka, red. E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski, t.1, Warszawa 2005, s. 235-470.

Paluch M.OP, Traktat o zbawieniu, w: Dogmatyka...,t. 3, Warszawa 2006, s. 233-500.

Student ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii systematycznej, zwłaszcza fundamentalnej, dogmatycznej i moralnej.

Potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej.

Posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów.

Posiada umiejętność interpretowania podstawowych źródeł teologicznych, z wykorzystaniem tekstów obcojęzycznych.

Ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, nabytej wiedzy i umiejętności.

Egzamin ustny z całości materiału według tez.

lub

Egzamin pisemny z całości materiału wg tez