Historia literatury polskiej - Oświecenie [WH-FP-I-1-HLP.Oswi-W] Semestr letni 2021/22
Wykład, grupa nr 1

LEKTURY CZ. 1 – UTWORY LITERACKIE

Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1984. (obowiązuje przeczytanie Wstępu oraz tekstów autorstwa Stanisława Konarskiego, Stanisława Staszica oraz Hugona Kołłątaja)

Bogusławski W., Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005.

Bohomolec F., Autor komedii, [w:] tegoż, Komedie na teatrum, oprac. I wstęp J. Kott, Warszawa 1960.

Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, [w:] Polska tragedia neoklasycystyczna, wyb. i oprac. D. Ratajczakowa, Wrocław 1989, s. 187-296.

Godebski C., Grenadier-filozof: powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży roku 1799, oprac., wstępem i komentarzem opatrzył Z. Kubikowski, Wrocław 1953 lub inne wydanie.

Karpiński F., Wiersze zebrane, wyd. T. Chachulski, t. 1, Warszawa 2005.

Kniaźnin F. D., Wiersze wybrane, oprac. A.K. Guzek, Warszawa 1981.

Konarski S., O skutecznym rad sposobie albo o utrzymaniu ordynaryjnych sejmów. Część I, [w:] Pisma wybrane, t. 1, oprac. J. Nowak-Dłużewski, wstępem opatrzył Z. Libera, Warszawa 1955, s. 103-181.

Krajewski M.D., Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący, wstęp i oprac. I. Łossowska, Warszawa 1998 lub inne wydanie.

Krasicki I., Antymonachomachia, [w:] tegoż, Dzieła wybrane, oprac. Z. Goliński, t. 1, s. 121-146.

Krasicki I., Bajki. Oprac. Z. Goliński. Wrocław 1975. BN I 220;

Krasicki I., Historia na dwie księgi podzielona, oprac. J. Ziomek, Warszawa 1951 lub inne wydanie.

Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973.

Krasicki I., Monachomachia czyli wojna mnichów, [w:] tegoż, Dzieła wybrane, oprac. Z. Goliński, t. 1, s. 85-117.

Krasicki I., Satyry i listy. Oprac. Z. Goliński, wstęp J. T. Pokrzywniak. Wrocław 1988. BN I 169; [Satyry: Wstęp, Do króla, Świat zepsuty, Marnotrawstwo, Pijaństwo, Żona modna, Pochwała milczenia, Pochwała wieku, Pochwała głupstwa, Palinodia; Listy: Do króla, Do pana Rodkiewicza]

L. Kropiński, Julia i Adolf czyli nadzwyczajna miłość dwojga kochanków nad brzegami Dniepru, [w:] Polski romans sentymentalny, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1971.

Monitor”: 1765-1785, oprac. i wstepem poprzedziła E. Aleksandrowska, Wrocław 1976. (obowiązuje przeczytanie 3 dowolnych artykułów).

Naruszewicz A. S. , Liryka, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 1, wyd. B. Wolska, Warszawa 2005. (tu obowiązuje przeczytanie następujących utworów: Oda I. Na obrazy Polaków starożytnych, Oda XVI. Hymn do Boga)

Naruszewicz A. S. , Liryka, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 2, wyd. B. Wolska, Warszawa 2009. (tu obowiązuje przeczytanie następujących utworów: Oda I. Na Pokój Marmurowy, Oda III. Powązki, Oda XVIII. Kościół śmierci, Oda XXV. Filiżanka)

Naruszewicz A. S. , Satyry, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 3, wyd. B. Wolska, Warszawa 2012.

Niemcewicz J. U., Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983.

Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne, wyd. Z. Libera, Warszawa 1947. lub inne wydanie

Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993. (obowiązuje przeczytanie tekstów: Józefa Szymanowskiego, Listy o guście, czyli smaku; Franciszka Karpińskiego, O wymowie w prozie albo wierszu; Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, Sztuka rymotwórcza, Kazimierza Brodzińskiego, O klasyczności i romantyczności)

Polska epopeja klasycystyczna. Antologia. Oprac. R. Dąbrowski. Kraków 2001 (jedna wybrana epopeja).

Potocki J., Rękopis znaleziony w Saragossie, oprac. F. Rosset, D. Triaire, nowe tłumaczenie ostatniej wersji autorskiej z 1810 roku A. Wasilewska, Kraków 2015.

Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego Oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, warszawa 1981. (obowiązuje przeczytanie utworów: Elżbiety Drużbackiej, Stanisława Trembeckiego, Józefa Szymanowskiego, Konstancji Benisławskiej, Kajetana Węgierskiego, Jana Ancuty, Józefa Wybickiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Jakuba Jasińskiego, Kazimierza Brodzińskiego, Jana Pawła Woronicza, Kajetana Koźmiana oraz wiersze anonimowe z okresu konfederacji radomskiej, barskiej i pierwszego rozbioru)

Trembecki S., Sofijówka, wyd. J. Snopek, Warszawa 2000.

Węgierski T. K., Organy, wyd. A. Norkowska, Warszawa 2008.

Wirtemberska M., Malwina, czyli domyślność serca, Kraków 2002.

Zabłocki F., Sarmatyzm, [w:] tegoż, Teatr Franciszka Zabłockiego, oprac. J. Pawłowiczowa, t. 3, Wrocław 1995, s. 225-364.

Zabłocki F., Żółta szlafmyca, [w:] Teatr Franciszka Zabłockiego, oprac. J. Pawłowiczowa, t. 4, Wrocław 1996, s. 93-151.

LEKTURY CZ. 2 – LITERATURA POWSZECHNA

(lektury do wyboru; obowiązuje znajomość 3 książek)

Diderot D. , Kubuś Fatalista i jego pan

Goethe J. W., Faust

Laclos P. Ch. de, Niebezpieczne związki

Macpherson J., Pieśni Osjana

Monteskiusz, Listy perskie

Rousseau J. J., Wyznania

Sterne L., Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy, przełożyła A. Glinczanka, oprac. Z. Sinko, Wrocław 2009.

Swift J., Pdróże Guliwera

Voltaire, Wolter, Kandyd czyli Optymizm

Wolpole H., Zamczysko w Otranto

LEKTURY CZ. 3 – PODRĘCZNIKI I OPRACOWANIA SYNTETYCZNE (obowiązkowe)

Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1978. (lektura rozdziałów poświęconych autorom lektur zamieszczonych na liście obowiązującej do egzaminu)

Cassirer E., Filozofia Oświecenia. Przeł. T. Zatorski, Warszawa 2010.

Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1998.

Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1977 lub wyd. nast. (artykuły obowiązujące: bajka, elegia, komedia, liryka, krytyka literacka, oda, poezja-teorie, kontakty literackie z zagranicą, powiastka, powieść, Puławy, sielanka, tragedia, utopia).

Snopek J., Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.

LEKTURY CZ. 4 – OPRACOWANIA

(lektury do wyboru; obowiązuje znajomość 5 książek)

Bo insza jest rzecz zdradzić, insza dać się złudzić. Problem zdrady w Polsce przełomu XVIII i XIX w. Pod red. A. Grześkowiak-Krwawicz, Warszawa 1995;

Chaunu P., Cywilizacja wieku oświecenia. Tłum. E. Bąkowska. Warszawa 1989;

Cieński M, Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze polskiej w l. 1780-1830. Wrocław 2002;

Czytanie Kniaźnina. Pod red. B. Mazurkowej i T. Chachulskiego, Warszawa 2010.

Czytanie Naruszewicza. Interpretacje. Pod red. T. Chachulskiego. Wrocław 2000;

Dąbrowski R., Epopeja w literaturze polskiego oświecenia, Kraków 2015.

Dąbrowski R., Poemat heroikomiczny w literaturze polskiego oświecenia, Kraków 2004.

Francois Rosset, Dominique Triaire, Jan Potocki. Biografia, przeł. A. Wasilewska. Warszawa 2006.

Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia. Warszawa 1975 lub wyd. nast.;

Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny. Wrocław 1971;

Kostkiewiczowa T., Oświecenie - próg naszej współczesności. Warszawa 1994;

Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002.

Kostkiewiczowa T., Studia o Krasickim. Warszawa 1997;

Kostkiewiczowa T., Z oddali i z bliska. Studia o wieku oświecenia, Warszawa 2010.

Libera T., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu. Warszawa 1994;

Matuszewska P., Gry z adresatem. Studia o poezji i epistolografii wieku oświecenia. Wrocław 1999;

Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej. Lublin 1995;

Nasiłowska A., Poezja opisowa S. Trembeckiego. Wrocław 1990;

Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu. Wrocław 1966;

Rejman Z., Jan Paweł Woronicz. Poeta i kapłan. Chotomów 1992;

Ryba J., Motywy podróżnicze w twórczości Jana Potockiego. Wrocław 1993;

Ryba R., Uwodzicielskie oblicza Oświecenia. Szkice obyczajowe. t. I . Katowice 1994, t. II Katowice 2002;

Sinko Z., Powiastka w Oświeceniu stanisławowskim. Wrocław 1982;

Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze polskiego Oświecenia. Wrocław 1968;

Snopek J., Objawienie i Oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986;

Sobol R., Franciszek Karpiński. Warszawa 1979;

Sobol R., Ze studiów nad Karpińskim (1). Wrocław 1967;

T. Kostkiewiczowa, Horyzonty wyobraźni, Warszawa 1984.

Wolska B., W świecie żywiołów, Boga i człowieka. Studia o poezji A. Naruszewicza. Łódź 1995;

Wśród pisarzy Oświecenia. Studia i portrety. Pod red. A. Czyża i S. Szczęsnego. Bydgoszcz 1997;

Zgorzelski Cz., Naruszewicz-poeta oraz Wśród gwiazd liryki stanisławowskiej, w: Od Oświecenia ku romantyzmowi i współczesności. Kraków 1978;

Zgorzelski Cz., W Tobie jest światłość... Szkice o liryce religijnej oświecenia i romantyzmu. Lublin 1993;

Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Warszawa 1984.

1. Oświecenie europejskie

2. Oświeceniowa myśl filozoficzna

3. Oświecenie w Polsce: periodyzacja, cezury, uwarunkowania społeczne i dziejowe

4. Czasopisma oświeconych

5. Nurty literackie oświecenia: klasycyzm

6. Epos oświecenia

7. Nurty literackie oświecenia: sentymentalizm

8. Nurty literackie oświecenia: rokoko

9. Scena narodowa cz. 1

10. Scena narodowa cz. 2

11. Powieść oświeceniowa cz. 1

12. Powieść oświeceniowa cz. 2

13. Literatura oświeceniowa wobec rzeczywistości społecznej i politycznej (literatura konfederacji barskiej, Sejmu Czteroletniego, Targowicy)

14. Publicystyka oświeceniowa (Konarski, Wybicki, Staszic, Jezierski)

15. Oświecenie postanisławowskie

Efekty kształcenia w zakresie wiedzy są osiągane metodami podającymi, a weryfikowane w trakcie egzaminu.

Efekty kształcenia w zakresie umiejętności są osiągane metodami poszukującymi, a weryfikowane w trakcie egzaminu.

Efekty kształcenia w zakresie kompetencji społecznych są osiągane metodami eksponującymi i poddawane ocenianiu ciągłemu.

Forma zaliczenia: egzamin ustny w sesji letniej po II semestrze.

Obowiązkowy udział w wykładzie.

Uwaga: do egzaminu można przystąpić dopiero po uzyskaniu zaliczenia z wykładu (w wymiarze 30 godzin) oraz z ćwiczeń (również 30 godzin) z literatury oświecenia. Na egzaminie Student otrzymuje trzy pytania dotyczące: lektur podanych na podanej wyżej liście, materiału omówionego na wykładzie i ćwiczeniach - wiedza, kompetencje i umiejętności sprawdzane są zgodnie z podanymi wyżej efektami kształcenia. Ocenę pozytywną zapewnia dopiero wyczerpująca odpowiedź na dwa pytania (3/3,5), poprawna odpowiedź na pytanie trzecie pozwala uzyskać ocenę dobrą lub bardzo dobrą - w zależności od stopnia opanowania materiału i umiejętności operowania nim.

Opis ECTS:

- udział w wykładzie – 30 godzin

- przygotowanie do egzaminu – 60 godzin

Łącznie 90 godzin = 3 pkt. ECTS

Konsultacje dla studentów odbywają się w piątki od 16:45 do 18:45 w sali 422.