Międzynarodowa ochrona prawa człowieka [WP-SPM-1-MOPC-ćw] Semestr letni 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 2

Literatura podstawowa:

M. Balcerzak, Podstawy międzynarodowej ochrony praw człowieka, Toruń 2017; R. Wieruszewski (red.), Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa, Warszawa 2017; M. Ingelević-Citak, B. Kuźniak, M. Marcinko, Organizacje międzynarodowe, Warszawa 2017; W. Czapliński, A. Wyrozumska, Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2004;

Materiały do zajęć:

Internacjonalizacja ochrony praw człowieka

Materiały:

- W. Osiatyński, Filozofia i historia praw człowieka (w: ) Prawa człowieka a policja,. Problemy teorii i praktyki. Legionowo 1994, s. 29 - 45.

- Z. Kędzia, Burżuazyjna koncepcja praw człowieka, Wrocław 1980;

- E. H. Morawska, The constitutive instruments of the internationalization of human rights, “Polish Review of International Relations” 2016, Nr 6, s. 9-30.

System Organizacja Narodów Zjednoczonych

Materiały:

- K. Myszona, Organizacja narodów zjednoczonych – niepotrzebna?, "Rocznik Nauk Prawnych", T. XV, nr 1/2005;

- E. Latoszek, System ochrony praw człowieka w wymiarze międzynarodowym, „International Journal of Management and Economics” nr 6/1999;

- B. Banaszak, System ochrony praw człowieka, Kraków 2005;

Instytucjonalizacja praw człowieka w systemie ONZ

Materiały:

o Karta Narodów Zjednoczonych (tekst w j. pol.: Dz.U. z 1947 r. Nr 23, poz.90 z późn. zm.)

- W. Osiatyński, Prawa człowieka i ich granice, Kraków 2011, roz. I.;

- E. H. Morawska, The constitutive instruments of the internationalization of human rights, “Polish Review of International Relations” Nr 6/2016;

Źródła normatywne ochrony praw człowieka w systemie ONZ

Materiały:

- Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów, sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r., (tekst w j. pol.: Dz.U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439);

- A. Michalska, Prawa człowieka w systemie norm międzynarodowych, Warszawa-Poznań 1982;

- *A. Chmielowiec, Źródła prawa międzynarodowego - zagadnienia wstępne, „Roczniki Administracji i Prawa” nr 1/XIII, 2013;

- M. Dąbrowski, Normy prawne względnie wiążące w polskim prawie publicznym, „Państwo i Prawo” nr 7/2016.

Uniwersalna koncepcja praw człowieka w systemie ONZ

Materiały:

- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (A/RES/217 (III) Universal Declaration on Human Rights, 217th resolution, adopted in 3rd session, United Nations General Assembly, 10 December 1948); (tekst w j. pol.: Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka: https://www.rpo.gov.pl › pliki;)

- *J. Symonides, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (po 60 latach od jej przyjęcia), „Państwo i Prawo” nr 12/2008;

- J. Jaskólska, Treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, „Człowiek w Kulturze” nr 11/1998;

Polityczne mechanizmy monitoringu ochrony praw człowieka przez Państwa członkowskie ONZ

Materiały:

- Resolution adopted by the General Assembly, A/RES/60/251, 3 April 2006;

- *J. Jaskiernia, Rada Praw Człowieka ONZ, „Państwo i Prawo” nr 1/2008;

- Jaskiernia J., Spryszak K (red.), Uniwersalne standardy ochrony praw człowieka a funkcjonowanie systemów politycznych w dobie wyzwań globalnych, Toruń 2016;

- Resolution adopted by the General Assembly, A/RES/48/141, 7 January 1994 ;

- *P. Świerczyński, Wysoki Komisarz ONZ ds. ochrony praw człowieka, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” vol. LXII, 1/2015, s. 71-83;

Wyspecjalizowane mechanizmy monitoringu praw człowieka przez Państwa członkowskie ONZ

Materiały:

- *M. Ingelević-Citak, B. Kuźniak, M. Marcinko, Organizacje międzynarodowe, Warszawa 2017, s. 98-117;

Traktatowe mechanizmy monitoringu ochrony praw osobistych i politycznych człowieka

Materiały:

- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 16 grudnia 1966 r. (tekst w j. pol.: Dz. U. z 1977 r. nr 38, poz. 167);

- Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 16 grudnia 1966 r. (tekst w j. pol.: Dz. U. z 1994 r. nr 23, poz. 80);

- *R. Wieruszewski, Komitet Praw Człowieka, [w:] Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa, Warszawa 2017;

Traktatowe mechanizmy monitoringu ochrony praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych człowieka

Materiały:

o Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 16 grudnia 1966 r. (tekst w j. pol.: Dz. U. z 1977 r. nr 38, poz. 169);

o - Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 10 December 2008;

- *Z. Kędzia, Wprowadzenie do Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Socjalnych i i Kulturalnych, [w:] Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa, Warszawa 2017;

- A. Tychmańska, Znaczenie Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych dla polskiego porządku prawnego na przykładzie analizy orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, „Studenckie Zeszyty Naukowe 2017, Vol. XX, nr 34;

ONZ wobec idei zrównoważonego rozwoju

Materiały:

- The 2030 Sustainable Development Agenda - 17 Sustainable Development Goals: https://www.un.org/sustainabledevelopment/development-agenda/

- UNDP: https://www.undp.org/content/undp/en/home/

- UNEP: https://www.unenvironment.org/

- *L. Gawor, Idea zrównoważonego rozwoju jako projekt nowej ogólnoludzkiej cywilizacji, „Diametros” nr 9/2006;

- A. Płachciak, Idea zrównoważonego rozwoju jako zasada sprawiedliwości, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” Nr 12/1, 2009;

Ochrona praw dzieci w systemie ONZ

Materiał:

- Konwencji Praw Dziecka ONZ z 1989 r. (tekst w j.pol. Dz.U. 1991 Nr 120 poz. 526)

- I. Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne z 2000 r. (tekst w j. pol.: Dz.U. 2007 nr 91 poz. 608);

- II. Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii z 2000 r. (tekst w j. pol.: Dz.U. 2007 nr 76, poz. 494);

- III. Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie procedury składania zawiadomień (podpisany przez RP 2011 r.)

- *J. J. Błeszynski, A. Rodkiewicz-Ryżek, Ochrona praw dziecka w świetle standardów polskich i międzynarodowych, „Paedagogia Christiana” nr 2/30, 2012;

- A. Natalia Schulz, Komitet Praw Dziecka, [w:] Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa, Warszawa 2017;

- W. Skowron-Mihaescu, Reforma Komitetu Praw Dziecka w świetle trzeciego Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka, „Studia Iuridica Lublinensia” vol. XXVI, 4, 2017:;

- E. Czyż, Prawa Dziecka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2002;

Ochrona praw kobiet w systemie ONZ

Materiały:

- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 r.

(tekst w j. pol.: Dz. U. z 1982 r., Poz. 10, nr 71);

- Protokół Fakultatywny do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1999 r. (tekst w j. pol.: Dz. U. z 2004 r., Poz. 248, nr 2484);

- *K. Sękowska-Kozłowska, Komitet do Spraw Likwidacji Dyskryminacji Kobiet

R. Wieruszewski (red.), Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ. Analiza systemowa, Warszawa 2017;

- K. Sękowska-Kozłowska, Kontrola implementacji Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW), „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego”, Numer specjalny – ochrona praw człowieka", vol. VII, A.D. MMIX;

- W. Burek, W. Klaus, Definiowanie dyskryminacji w prawie polskim w świetle prawa Unii Europejskiej oraz prawa międzynarodowego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego”, vol. VII, A.D. MMXIII;

Ochrona praw uchodźców w systemie ONZ

Materiały:

- Resolution adopted by the General Assembly, A/RES/319, 3 December 1949 (utworzenie UNHCR);

- Resolution adopted by the General Assembly, A/RES/428, 14 December 1950; ( Statut UNHCR);

- Konwencja dotycząca statusu uchodźców z 1951 r. tekst w j. pol. Dz. U.z 1991 r., Nr 119, poz. 515 i 517);

- Protokół dotyczący statusu uchodźcy z 1967 r. (tekst w j. pol. Dz. U. z 1991 r., Nr 119, poz. 517)

- *K. Bis, Rola Wysokiego Komisarza ds Uchodźców w zapewnieniu bezpieczeństwa ludności cywilnej we współczesnych konfliktach zbrojnych, "Bezpieczeństwo Narodowe" nr 22, II/2012;

- I. Wojciechowska, Uchodźcy, w: J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Scholar, Warszawa 2006;

- M. Zdanowicz, Wysoki Komisarz ONZ do spraw Uchodźców, Temida 2, Białystok 1994;

Ochrona praw człowieka a zapobieganie i zwalczanie terroryzmu w systemie ONZ

Materiały:

- Międzynarodowa konwencja o zwalczaniu finansowania terroryzmu, (tzw. Konwencja Nowojorska V), przyjęta przez ZO NZ rezolucją nr 54/109 z dnia 9 grudnia 1999 r., (tekst w j.pol. :Dz. U. z 2004, nr 263, poz. 2620);

- *Ł. Czebotar, Działalność ONZ w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi, "Roczniki Nauk Prawnych" T. XXII, nr 4/2012;

- K. Bartosz, Prawne aspekty walki z terroryzmem, „Security, Economy & Law” Nr 1/2018 (XVIII);

1. Internacjonalizacja ochrony praw człowieka

2. System Organizacja Narodów Zjednoczonych

3. Instytucjonalizacja praw człowieka w systemie ONZ

4. Źródła normatywne ochrony praw człowieka w systemie ONZ

5. Uniwersalna koncepcja praw człowieka w systemie ONZ

6. Polityczne mechanizmy monitoringu ochrony praw człowieka przez państwa członkowskie ONZ

7. Wyspecjalizowane mechanizmy monitoringu praw człowieka przez państwa członkowskie

8. Traktatowe mechanizmy monitoringu ochrony praw osobistych i politycznych człowieka

9. Traktatowe mechanizmy monitoringu ochrony praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych człowieka

10. ONZ wobec idei zrównoważonego rozwoju

11. Ochrona praw dzieci w systemie ONZ

12. Ochrona praw kobiet w systemie ONZ

13. Ochrona praw uchodźców w systemie ONZ

14. Ochrona praw człowieka a zapobieganie i zwalczanie terroryzmu w systemie ONZ

Wszystkie EK osiągane są w szczególności następującymi metodami: metoda ćwiczeniowa oparta na wykorzystaniu tekstów źródłowych i dokumentów; klasyczna metoda problemowa; studium przypadku; dyskusja seminaryjna; referat

Wszystkie EK z zakresu umiejętności weryfikowane są przez: kolokwium; prezentacja, ocenianie ciągłe

Wszystkie EK z zakresu kompetencji weryfikowane są przez: ocenianie ciągłe, kolokwium; prezentacja

Kolokwium odbędzie się w formie pisemnej (pytania zamknięte i otwarte)

ćwiczenia dla 2 roku I st. SPM