Kult "Trójcy Ziemskiej" na terenach nowożytnej Rzeczypospolitej [WNHS-HS-KTZ] Semestr zimowy 2023/24
Wykład monograficzny, grupa nr 1

Literatura obowiązkowa:

1. K. Ponińska, Ignacy Krasicki jako koronator cudownego wizerunku w Miedniewicach, w: Między Barokiem a Oświeceniem. Ignacy Krasicki i jego czasy. Rozprawy i Materiały Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (dawny Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie), nr 269, praca zbiorowa pod red. S. Achremczyka, E. Figury-Osełkowskiej, J. Kiełbika, Olsztyn 2021, s. 260-290.

2. K. Ponińska, Typologia przedstawień wizerunku Matki Boskiej Dzikowskiej w zbiorach muzealnych, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, 4(40)2019, s. 188-218.

3. K. Ponińska, Ludowe wyobrażenia wizerunku Matki Boskiej Dzikowskiej, „Etnografia Nowa” (09.2017/10.2018), red. Joanna Dziadowiec-Greganić, Marta Elas, Aleksander (Bratek) Robotycki, Magdalena Guziejko, Warszawa, s. 562-579.

4. K. Ponińska, Miraculosa Trinitas Terrestra. Cudowne wizerunki "Trójcy Ziemskiej" w nowożytnej Rzeczypospolitej, Warszawa 2017.

Literatura uzupełniająca:

1. J. Zawisza, Historia Sanktuarium Świętej Rodziny w Miedniewicach, Niepokalanów 2013.

2. A. Orlikowski, Dzieje kultu cudownego obrazu Matki Bożej Włoszczowskiej, w: Z Matką Bożą Opiekunką Rodzin na ziemi włoszczowskiej, red T. Gacia, Kielce 2006.

3. Dwa symbole Tarnobrzega, red. T. Zych, Tarnobrzeg 2004.

4. W. Nater, S. Stanik, Dzieje Sanktuarium Matki Boskiej Świętorodzinnej w Studziannie, Studzianna 1992.

5. A. Fridrich, Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce, t. I-IV, Kraków 1903-1908.

6. S. Barącz, Cudowne obrazy Matki Najświętszej w Polsce, Lwów 1891.

Wykład poświęcony kultowi "Trójcy Ziemskiej" (w skład której wchodzili: Jezus, Maryja i św. Józef) na terenach nowożytnej Rzeczypospolitej. Omówione zostaną sanktuaria, w których rozwijał się ów kult, ich historia i oddziaływanie na inne ośrodki, dziedziny sztuk plastycznych oraz literaturę dewocyjną z okresu XVII i XVIII w. ze wskazaniem na ruch pielgrzymkowy funkcjonujący w tym czasie.

Zakres tematów:

1. Informacje wstępne na temat kultu cudownych wizerunków

2-3. Sanktuarium w Dzikowie: historia jego powstania, rozwoju oraz oddziaływania

4-6. Sanktuarium w Studziannie: historia jego powstania, rozwoju oraz oddziaływania (m.in. związki z Miedniewicami i Studzianką)

7-12. Kult wizerunków św. Józefa w kościołach Kalisza (kolegiata i kościół poreformacki), ich znaczenie i zakres oddziaływania

13. Historia kultu wizerunku św. Józefa w Dubnie. Powstanie sanktuarium i jego upadek

14. Powstanie sanktuarium w Osieku Wielkim, jego historia i próba analizy proweniencji wizerunku otoczonego w nim kultem

15. Włoszczowa jako ośrodek kultu wraz z historią powstania sanktuarium

Zakres wiedzy (HS1_W02, HS1_W03, HS1_W06, HS2_W02, HS2_W03, HS2_W06), umiejętności (HS1_U05, HS1_U08, HS2_U03, HS2_U07) oraz kompetencji (HS2_K01) realizowany jest w ramach wykładu informacyjnego z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej i innych audiowizualnych środków przekazu. Weryfikacja efektów kształcenia w formie testu z pytaniami otwartymi i zamkniętymi obejmującego zakres przerobiony na zajęciach.

Metody oceny:

Na ocenę końcową składają się:

1. obowiązkowa obecność (dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Przekroczenie limitu nieobecności spowoduje ustalanie dodatkowych, indywidualnych warunków zaliczenia, jednak nieobecność na większej niż połowa ilości wykładów uniemożliwia uzyskanie zaliczenia.

2. ocena z pisemnego testu (z pytaniami otwartymi i zamkniętymi) obejmującego zakres przerobiony na zajęciach