Czynne działania w ochronie gatunków i siedlisk - teoria i praktyka [WF-OB-CZOP] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 1

Anderwald D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony sów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Anderwald D., Przybyliński T., Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony ptaków szponiastych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Anderwald D.2009. Ochrona drapieżnych zwierząt a rozwój cywilizacyjny społeczeńst ludzkich. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Wyd. SGGW, Rogów

Badora K. 2004. Autostrada – środowisko przyrodnicze. Studium konfliktów przestrzennych. Opole

Błaszkowska B. 2008. Czynna ochrona cennych przyrodniczo łąk i pastwisk. Doświadczenia praktyczne. OTOP, Gdańsk

Bukaciński D. 2015. Strategia czynnej ochrony zagrożonej awifauny wysp środowej Wisły: podręcznik najlepszych praktyk. OTOP, Warszawa

Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.) 1988. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce IE PAN, Dziekanów Leśny

Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W. i in. (red. 2002. )Korytarz ekologiczny doliny Bugu. Stan – Zagrożenia- Ochrona. IUCN, Warszawa

Fuszara E., Lesiński G. 2002 Pomagamy nietoperzom. Poradnik. Studio OP-Art., Suwałki

Gacka-Grzesikiewiecz E. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Wisły. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa

Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt PWRiL Warszawa

Indykiewicz P., Jerzak J., Barczak T. 2008. Faun miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz

Jankowski W., Świerkosz K. (red.) 1995. Korytarz ekologiczny doliny Odry. Stan – Funkcjonowanie – Zagrożenia. IUCN, Warszawa

Kot H. i Dombrowski A.(red.) 2001. Strategia ochrony Fauny na Nizinie Mazowieckiej. MTOF, Siedlce

Krogulec J. (red.) 1998. Ptaki łąk i mokradeł Polski. Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochrony. IUCN, Warszawa

Krzysztofiak L., Krzysztofiak A.(red.) 2015. Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Krzywe

Kurek k., Hałuk J., Bury S., Piotrowski M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształcen krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wyd SGGW, Warszawa

Makles M., Pawlaczyk P., Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Mazur W. (red.). 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony owadów. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Mikusek R.2012 Budki dla ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków

Mitrus S. 2007. Metody badań i ochrony żółwia błotnego. Podręcznik metodyczny. Wyd. Uniw. Opolski, Opole

Mysłajek R.W., Nowak S. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony wilka, rysia i niedźwidzia brunatnego. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Nasiadka P., Dziedzic R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Nowicki M., Sitnicki S. 2007. Ochrona środowiska w praktyce. EkoFundusz, Warszawa

Olech W., Perzanowski K. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony żubra. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Pawlaczyk P., Jermaczek A. NATURA 2000 – narzędzie ochrony przyrody. WWF. Warszawa

Perrins C.M., Lebreton J.D., Hirons G.J.M. 1991. Bird Population Studies. Relevance to Conservation and management. Oxford University Press.

Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny (tomy 1-6) http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php

Pullin A.S. 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody PWN. Warszawa

Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

Strawiński S. 1971. O ptakach, ludziach i miastach

Symonides E. 2008. Ochrona Przyrody. WUW Warszawa

Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego dla lekarzy weterynarii. PTOP, Warszawa

Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2012. Poradnik ochrony bociana białego. PTOP, Warszawa

Towarzystwo Przyrodnicze Bocian 2018. Ochrona ptaków w budynkach. PTOP, Warszawa

W. J. Sutherland, I. Newton, R. Green. 2004. Bird Ecology and Conservation: A Handbook of Techniques. Oxford UP

Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki

Williams D.R., Pople R.G., Showler D.A., Dicks L.V., Child M.F., zu Ermgassen E.K.H.J., Sutherland W.J. 2013. Bird Conservation: Global evidence for the effects of interventions. Exeter, Pelagic Publishing

Zawadzka D. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony gluszca i cietrzewia. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa

1. Formy czynnej ochrony gatunków i siedlisk: przegląd różnych zabiegów ochronnych na przykładach z Polski

2. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (OOS) i Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSOP) - charakterystyka, związek z siecią NATURA 2000 i przegląd na przykładach

3. Restytucja i renaturalizacja jako forma ratowania wymierającej lub odtwarzania wymarłej fauny – blaski i cienie

4. Programy ochrony dużych ssaków drapieżnych: rysia, wilka i niedźwiedzia brunatnego

5. Programy ochrony ptaków szponiastych

6. Programy ochronne sów

7. Programy ochrony owadów

8. Programy ochrony żubra

9. Programy ochrony gadów, ze szczególnym uwzględnieniem żółwia błotnego

10. Programy ochrony głuszca i cietrzewia

11. Programy ochrony nietoperzy

12. Programy ochrony awifauny wysp Wisły

13. Programy ochrony kuropatwy i zająca

14. Programy ochrony kseroterm i mokradeł

15. Programy ochrony wybranych gatunków fauny w miastach

16. Metody zwalczania inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia - dobre i złe doświadczenia

Metody dydaktyczne:

Efekty wiedzy (EK 1)

metoda dydaktyczna - wykład informacyjny, wykłady seminaryjne, zajęcia terenowe (projekt planu ochrony), dyskusja, indywidualna lektura tekstów naukowych, analiza treści materiału, prezentacje multimedialne

weryfikacja – ocena indywidualna z prezentacji multimedialnej, aktywność na zajęciach

Efekty umiejętności (EK 2-4)

metoda dydaktyczna – analiza treści materiału, zespołowe prezentacje multimedialne, dyskusja nt. prezentacji i problemu

weryfikacja – ocena zespołowa prezentacji i raportu

Efekt kompetencji (EK 5)

metoda dydaktyczna – lektura tekstów naukowych, analiza treści materiału, dyskusja w czasie zajęć

weryfikacja – prezentacja multimedialna, raport pisemny (plan ochrony), aktywność i sumienność na zajęciach

Opis metod dydaktycznych:

Wykład informacyjny – przedstawienie tematyki, sposobu prowadzenia zajęć oraz wymagań i oczekiwań nt. pracy na zajęciach i indywidualnego przygotowywania się do testów sprawdzających. Wyjaśnienie zasad nt. planowania, przygotowania i przeprowadzenia prezentacji multimedialnej

Wykład seminaryjny – uzupełnianie, wyjaśnianie, ewentualne również uściślenie treści tematycznych dot. przedstawianej na danych zajęciach prezentacji

Indywidualna lektura tekstów naukowych - indywidualna lektura materiałów naukowych (książka, czasopismo, Internet), niezbędnych do przygotowania prezentacji multimedialnych na wylosowany temat oraz przygotowania raportu

Analiza treści materiału – omówienie, wspólnie z studentami na zajęciach, treści przedstawianego referatu w celu wyjaśnienia treści niezrozumiałych i ewentualnej ich weryfikacji

Dyskusja – będzie nieodzownym elementem każdych zajęć - omawianie samej prezentacji (forma, zakres tematyczny i sposób przedstawienia), jak również treści w niej zawartych.

Prezentacja multimedialna – prezentacje zespołowe w programie PowerPoint lub równoważnym na wylosowany i wybrany temat. Prezentacje nie powinny trwać krócej niż 45 min i nie dłużej niż 60 min. Każdy z zespołów będzie liczył nie mniej niż dwie i nie więcej niż cztery osoby.

Zajęcia terenowe – trzy zajęcia terenowe mające na celu wypracowanie planu czynnych działań ochronnych dla wybranych gatunków i/lub siedlisk w jednym z trzech środowisk: osiedle miejskie, miejskie tereny zielone (park lub las) i teren doliny środkowej Wisły

Studenci w grupach, tych samych co przygotowywali prezentacje w PowerPoint, będą mieli za zadanie zaobserwować potencjalne i realne zagrożenia dla gatunków i/lub siedlisk wymienionych wyżej środowisk. Obserwacje te, w połączeniu z wiedzą literaturową będą podstawą raportu (planu ochrony), który każda z grup będzie miała za zadanie napisać.

Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia:

Referat tematyczny/prezentacja multimedialna na wylosowany i wybrany temat – sposobem weryfikacji wyników kształcenia będzie ocena jakości pracy wykonanej przy przygotowaniu i wygłoszeniu referatu/prezentacji zespołowej. Każda z osób w zespole będzie referować część tematu z wylosowanego zagadnienia. Oceniana będzie treść tj. poziom merytoryczny, sposób przedstawienia tj. zaprezentowanie się każdego studenta w czasie prezentacji oraz forma tj. sposób przygotowania prezentacji w PowerPoint. Niezależnie od ocen indywidualnych, oceniana będzie też grupa jako całość. Ocena grupy, relatywna na tle wszystkich prezentacji będzie mogła podwyższyć lub obniżyć ocenę indywidualną, każdej osoby w grupie, zgodnie z wcześniej opisanymi zasadami.

Raport na podstawie zajęć terenowych – krótki pisemny plan ochrony jednego z trzech wcześniej wymienionych środowisk (miejsc). Typ miejsca objętego planem ochrony (osiedle, tereny zielone lub dolina rzeki) przez każdą z grup będzie wcześniej rozlosowane za zajęciach. Oceniana będzie forma i treść, ze szczególnym uwzględnieniem kreatywności i wiedzy w każdym wymiarze

Indywidualna ocena przygotowania, aktywności i sumienności podczas zajęć – brak sumienności (duża liczba nieobecności) będzie obniżała, zaś aktywność na zajęciach podwyższała ocenę z przedmiotu, zgodnie z przedstawionymi wcześniej regułami

Na ocenę końcową składają się:

1. ocena z prezentacji multimedialnej przygotowanej w zespole. Oceniana będzie forma, treść i sposób przedstawienia

2. ocena z raportu pisemnego (planu ochrony) na podstawie literatury i materiałów zebranych w terenie. Oceniana będzie forma i treść raportu.

3. aktywność na zajęciach

4. liczba nieobecności i spóźnień

Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną oceny indywidualnej z zespołowej prezentacji i oceny z raportu pisemnego. Ocena zespołowa prezentacji i raportu może podwyższyć (w przypadku najlepszej w grupie) lub obniżyć (w przypadku najgorszej w grupie) indywidualną ocenę o 0,5 stopnia.

Znacząca aktywność na zajęciach podwyższa ocenę z prezentacji zgodnie ze wzorem: ocena z prezentacji + (0,125 x liczba zajęć na których student był aktywny). Nieobecność i spóźnienia na zajęcia obniżają ocenę końcową zgodnie z zasadą: za trzecią i każdą kolejną nieobecność ocena końcowa obniżana jest o 0,5 x liczba kolejnych nieobecności; każde spóźnienie na zajęcia więcej niż 10 min = 0,5 nieobecności