The dispute over the human. Understanding human nature in the personalism of Dietrich von Hildebrand and John F. Crosbe

Błędne koncepcje człowieka, zwane ogólnie „błędem antropologicznym”, prowadzą do poważnego kryzysu kultury, w której obecnie żyjemy.

W odpowiedzi na współczesny kryzys rozumienia człowieka powstała teoria osoby w obszarze fenomenologii i personalizm. Wytworzyli ją tacy filozofowie jak: Max Scheler, Edyta Stein, Dietrich von Hildebrand, Karol Wojtyła, John Crosby. Ta „głęboka” filozofia osoby może być lekarstwem na współczesną, promowaną przez niektóre środowiska antropologię „płytką”, jednowymiarową, wręcz animalizującą człowieka.

Wykład będzie się koncentrował zasadniczo wokół dwóch pytań: co tak naprawdę znaczy istnieć jako osoba i jakie są tego konsekwencje w życiu codziennym? Odpowiedzi będziemy szukać przede wszystkim w personalizmie D. von Hildebranda i J. Crosby’ego.

Do wykładu prowadzone są ćwiczenia: "Błąd antropologiczny i jego przezwyciężenie".

Żaden okres historyczny nie widział tylu zwalczających się humanizmów, tj. tylu koncepcji człowieka, co okres w którym obecnie żyjemy. Błędne koncepcje człowieka, zwane ogólnie „błędem antropologicznym”, pociągają za sobą formułowanie błędnych zasad postępowania, powodując ostatecznie kryzys kultury, którego jesteśmy świadkami.

W odpowiedzi na współczesny kryzys rozumienia człowieka powstała teoria osoby w obszarze fenomenologii i personalizm. Wytworzyli ją tacy filozofowie jak: Max Scheler, Edyta Stein, Dietrich von Hildebrand, Karol Wojtyła, John Crosby. Ta „głęboka” filozofia osoby może być lekarstwem na współczesną, promowaną przez niektóre środowiska antropologię „płytką”, jednowymiarową, wręcz animalizującą człowieka.

Wykład będzie się koncentrował zasadniczo wokół dwóch pytań: co tak naprawdę znaczy istnieć jako osoba i jakie są tego konsekwencje w życiu codziennym? Odpowiedzi będziemy szukać przede wszystkim w personalizmie D. von Hildebranda i J. Crosby’ego.

Do wykładu prowadzone są ćwiczenia: "Błąd antropologiczny i jego przezwyciężenie".

Butler, J., "Uwikłani w płeć", tłum.: K. Krasuska, Warszawa 2008.

Clarke, N. W., “The One and the Many. A Contemporary Thomistic Metaphysics”, New York 2001.

Crosby, J. F., „Dialektyka podmiotowości i transcendencja osoby ludzkie”, Ethos 2 (3) 1988, s. 57-65.

Crosby, J. F., „Zarys filozofii osoby. Bycie sobą”, tłum. B. Majczyna Kraków WAM, 2007.

“Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo”, red. K. Michalski, Kraków 2006.

Darowski, R., Filozofia człowieka. Zarys problematyki”, Kraków 2008.

Ferry, L., Vincent, J. D., “Co to jest człowiek?”, tłum. M. Milewska, Warszawa 2003.

Gesche, A., „Człowiek”, tłum. A. Kuryś, Poznań 2005.

Grudzień, A., „Kryterium człowieczeństwa embrionu ludzkiego”, „Bioetyczne Zeszyty Pediatrii”, Kraków, rocznik: Vol. 2(2005) nr 2.

Guardini, R., „Świat i osoba. Próby ujęcia chrześcijańskiej nauki o człowieku”, tłum. M. Turowicz, w: tenże, „Koniec czasów nowożytnych. Świat i osoba. Wolność, łaska, los". Kraków, Znak 1969, s. 87-219.

Hildebrand, D. von, „Serce. Rozważania o uczuciowości ludzkiej i uczuciowość Boga-człowieka", tłum. J. Koźbiał, Poznań 1987.

Hildebrand, D. von, "Czym jest filozofia", tłum. P. Mazanka, J. Sidorek, Kraków WAM, 2012.

Hildebrand, D. von, „Metafizyka wspólnoty. Rozważania nad istotą i wartością wspólnoty”, tłum. J. Zychowicz, Kraków WAM, 2012.

Ingarden, R., „Książeczka o człowieku”, Kraków 1987.

Jaroszyński, P., „Kultura chrześcijańska szansą uniknięcia błędu antropologicznego”, w: A. Maryniarczyk, K. Stępień (red.): „Błąd antropologiczny”, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2003.

Machinek, M., „Spór o status ludzkiego embrionu”, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2007, 160n.

Sokolowski, R., “Wprowadzenie do fenomenologii”, tłum.: M. Rogalski, Kraków WAM, 2012.

Spaemann, R., „Osoby. O różnicy między czymś a kimś”, tłum. J. Merecki, seria: Terminus 22, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.

Stein, E., „Byt skończony a byt wieczny", tłum., I. J. Adamska, Poznań, Wydawnictwo W drodze 1995.

Stein, E., "O zagadnieniu wczucia", tłum. D. Gierulanka i J. F. Gierula, Kraków, Znak 1988.

Stein, E., „Ontyczna struktura osoby i jej problematyka teoriopoznawcza", w: taż, „Twierdza duchowa”, tłum., I. J. Adamska Poznań Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1998.

Wojtyła, K., „Osoba i czyn” w: tenże, "Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne”, wyd. 3 Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL 1994, s. 43-344.

Wojtyła, K., „Miłość i odpowiedzialność” wyd. 4, Lublin Towarzystwo Naukowe KUL, 1986.

Wiedza:

- Student(ka) poznaje i rozumie ważne pojęcia związane z personalistyczną filozofią człowieka i niektórymi, ważnymi obszarami współczesnej kultury.

- Zapoznaje się z filozoficznymi przyczynami kryzysu kultury współczesnej, jak również z środkami, które mogą uzdrowić kulturę. Pochodzą one m.in. ze strony personalizmu.

Umiejętności:

- Student(ka) potrafi zająć samodzielnie stanowisko w dyskusji na temat "błędu antropologicznego" i kryzysu kultury współczesnej i możliwościami jego przezwyciężenia.

- Poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną z zakresu problematyki wykładu.

Kompetencje społeczne:

- Student(ka) zachowuje otwartość na różne argumenty dotyczące kryzysu współczesnej kultury rozumiejąc jego przyczyny i konsekwencje.

- Potrafi wejść w rzeczą dyskusję z osobami reprezentującymi różne światopoglądy, szczególnie odnośnie rozumienia osoby ludzkiej.

Punkty ECTS:

udział w wykładzie - 30

przygotowanie do wykładu i lektura tekstów - 30

przygotowanie do zaliczenia - 25

konsultacje - 5

SUMA GODZIN 90 [90:30=3]

LICZBA ECTS –

Metody i kryteria ocenienia:

- ocena niedostateczna (2) - student nie zna podstawowych zagadnień omówionych na wykładzie

- ocena dostateczna (3) - student pobieżnie orientuje się w problematyce wykładu, wymienia omówione zagadnienia, nie potrafi jednak dokonać głębszej analizy prezentowanych problemów

- ocena dobra (4) - student zna wszystkie poruszane na zajęciach zagadnienia, szczegółowo charakteryzuje kluczowe pojęcia związane z koncepcją osoby ludzkiej w personalizmie.

- ocena bardzo dobra (5) - student zna szczegółowo rozwiązania wszystkich omawianych zagadnień, oraz twórczo i krytycznie potrafi odnieść się do każdego z nich.

- Szczegółowe kryteria oceniania zostaną podane na pierwszym wykładzie.