Corruption in Poland

Celem wykładu jest pokazanie, czym w swojej istocie jest zjawisko korupcji, jakie może przybierać formy, czym jest uwarunkowane, jakie powoduje negatywne skutki, jaka jest jego skala, w jaki sposób można jemu przeciwdziałać i zwalczać w różnych obszarach życia publicznego i prywatnego w Polsce.

Tematyka podejmowana w ramach wykładu:

1. Charakterystyka korupcji

a) definicja korupcji

b) rodzaje korupcji

c) przyczyny korupcji

d) warunki sprzyjające korupcji

e) skutki korupcji

2. Obszary występowania korupcji

a) polityka, w tym proces legislacyjny

b) administracja publiczna

c) służba zdrowia

d) organy ścigania i wymiar sprawiedliwości

e) Straż Graniczna, Służba Więzienna, Służba Celno-Skarbowa

f) prywatny sektor gospodarczy

g) sport

h szkolnictwo wyższe

i) Siły Zbrojne RP

3. Nepotyzm i kronizm

4. Whistle-blowing

5. Regulacje prawne w zakresie zwalczania korupcji

a) Kodeks karny

b) Kodeks wyborczy

c) Ustawa antykorupcyjna

d) Ustawa o sporcie

e) Ustawa refundacyjna i Prawo farmaceutyczne

f) Niekaralne formy korupcji

g) Odpowiedzialność za korupcję. Wyłączenie odpowiedzialności

6. Mierniki korupcji. Statystyki korupcji.

a) badania opinii społecznej

b) indeksy Transparency International i innych instytucji

c) dane przekazywane przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości

7. Zwalczanie korupcji

a) czynności wykrywcze: procesowe i operacyjno-rozpoznawcze

b) działania prewencyjne

c) służby państwowe odpowiedzialne za zwalczanie korupcji

d) działania rządowe

e) organizacje pozarządowe

Obowiązkowa:

1) Jacek Potulski, Marek Skwarcow, Aktywna walka z korupcją. Aspekty procesowe i materialne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2020

2) Jacek Bil, Zjawisko korupcji. Rozpoznawanie, zapobieganie, zwalczanie, Editions Spotkania, Warszawa 2018.

3) Jacek Potulski, Korupcja w ujęciu normatywnym. Odpowiedzialność karna i jej wyłączenie, Arche, Sopot 2018.

4) Janusz Bojarski, Korupcja gospodarcza. Studium z dziedziny polityki kryminalnej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.

5) Jacek Bil, Korupcja w (prywatnym) sektorze gospodarczym. Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa, WSPol, Szczytno 2015

6) P. Polak, Nowe formy korupcji. Analiza socjologiczna sektora farmaceutycznego w Polsce, Nomos, Kraków 2011.

7) A. Melezini, Prawne instrumenty zapobiegania i zwalczania korupcji przez kontrolę skarbową, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012

8) A. Kobylińska, G. Makowski, M. Solon-Lipiński (red.), Mechanizmy przeciwdziałania korupcji w Polsce, ISP, Warszawa 2012

Uzupełniająca:

1) M. Leciak (red.), Sport a przestępczość zorganizowana, C.H. Beck, Warszawa 2018

2) C. Trutkowski, P. Koryś, Przeciwdziałanie korupcji w praktyce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2013.

3) J. Bil, A. Wawrzusiszyn, Społeczno-prawne aspekty przeciwdziałania korupcji, WSPol, Szczytno 2012.

4) J. Kowalczyk, Przeciwdziałanie korupcji w ochronie zdrowia, CeDeWu, Warszawa 2017.

5) A. Wojciechowska-Nowak, Ochrona prawna sygnalistów w doświadczeniu sędziów sądów pracy, Warszawa 2011.

6) M. Kulesza, M. Niziołek, Etyka służby publicznej, LEX a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.

7) C. Nowak, Korupcja w polskim prawie karnym na tle uregulowań międzynarodowych, C.H. Beck, Warszawa 2008

8) Z. Dobrowolski, Korupcja w życiu publicznym, Organon, Zielona Góra 2001.

1) Wiedza (BW1_W01):

- student wie, czym jest korupcja i dlaczego zagraża bezpieczeństwu wewnętrznemu;

- student wie, w jaki sposób działają mechanizmy korupcji w poszczególnych sektorach ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa wewnętrznego;

- student wie, w jaki sposób ograniczać i zwalczać korupcję, aby zagwarantować bezpieczeństwo wewnętrzne.

2) Umiejętności (BW1_U02):

- student potrafi pozyskać dane dotyczące korupcji i je analizować w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego;

- student rozumie mechanizmy korupcji i potrafi pokazać, w jaki sposób im przeciwdziałać, aby zapewnić bezpieczeństwo wewnętrzne.

Kryteria oceniania:

1) Wiedza:

- na ocenę 2 (ndst.): student nie posiada podstawowej wiedzy o istocie korupcji, nie zna jej rodzajów, mechanizmów powstawania, skutków, przejawów i sposobów zwalczania.

- na ocenę 3 (dst.): student zna w stopniu podstawowym zjawisko korupcji: jej definicję, rodzaje, mechanizmy powstawania, skutki, przejawy i sposoby zwalczania.

- na ocenę 4 (dobrą): student ma pogłębioną wiedzę o korupcji: jej istocie, rodzajach, mechanizmach powstawania, skutkach, przejawach i sposobach zwalczania.

- na ocenę 5 (bardzo dobrą): student ma pogłębioną wiedzę o zjawisku korupcji: zna różne definicje korupcji, zna różne rodzaje korupcji, jej przyczyny, uwarunkowania, skutki w odniesieniu do różnych dziedzin życia, mechanizmy powstawania w różnych obszarach życia społecznego, jej różne przejawy, zna sposoby mierzenia korupcji, jej skalę (dane statystyczne), zna zakres odpowiedzialności w zakresie zwalczania korupcji poszczególnych instytucji państwowych, zna podstawy prawne zwalczania korupcji, zna metody, narzędzia i techniki zwalczania korupcji.

2) Umiejętności:

-na ocenę 2 (ndst) – student nie potrafi dokonać analizy, czy w danym przypadku mamy do czynienia z korupcją, nie potrafi określić, z jakim przejawem/rodzajem korupcji mamy do czynienia w danym przypadku, nie potrafi wskazać przepisów prawnych odnoszących się do danego przypadku korupcji, nie potrafi wskazać, jaka instytucja państwowa jest kompetentna zająć się danym przypadkiem korupcji, nie potrafi określić, w jaki sposób należałoby przeciwdziałać danemu przypadkowi korupcji.

-na ocenę 3 (dst.) - student potrafi analizować poszczególne przypadki korupcji: potrafi określić ich rodzaj, sposób powstania i sposoby przeciwdziałania.

-na ocenę 4 (dst.) - student potrafi analizować poszczególne przypadki korupcji: potrafi określić ich rodzaj, sposób powstania, warunki sprzyjające rozwojowi, potrafi wskazać instytucje odpowiedzialne za zwalczanie danego przypadku, podstawy prawne zwalczania i sposoby przeciwdziałania.

-na ocenę 5 (bdb) - student potrafi analizować poszczególne przypadki korupcji: potrafi określić ich rodzaj, rodzaj i stopień szkodliwości, sposób powstania, warunki sprzyjające rozwojowi, potrafi wskazać instytucje odpowiedzialne za zwalczanie danego przypadku, podstawy prawne zwalczania, potrafi określić odpowiedzialność prawną sprawców korupcji w danym przypadku, potrafi wskazać metody, narzędzia i techniki zwalczania/przeciwdziałania danemu przypadkowi korupcji.

----