Wprowadzenie do estetyki literackiej

literaturoznawstwo

podstawowy

FP2_W05

FP2_W09

FP2_W19

FP2_U13

FP2_K01

Dotychczasowa wiedza zdobyta w ramach studiów z zakresu historii filozofii i historii literatury.

Zajęcia mają na celu wprowadzenie do estetyki literackiej, zapoznanie studentów z ważnymi kategoriami estetycznymi, które funkcjonowały zarówno w dawnej jak i we współczesnej literaturze oraz sztuce oraz z możliwością ich praktycznego zastosowania we wszelkiego rodzajach pracach o charakterze literaturoznawczym.

Tematyka ćwiczeń obejmuje m.in. rozwój teorii estetycznych: teorii piękna, teorii procesu twórczego i teorii przeżycia estetycznego, problematykę arcydzieła, sposoby rozumienia i definiowania piękna w dziejach.

Kategorie estetyczne omawiane są w kontekstach problemowych, z perspektywy możliwości ich praktycznego zastosowania w sztuce interpretacji dzieł literackich oraz innych tekstów kultury. Szczególny nacisk położony jest na ujęcie fenomenologiczne problematyki estetycznej.

Treści merytoryczne:

- dzieło sztuki słowa i jego natura (estetyczny punkt widzenia)

- teorie piękna oraz ich realizacje w dziejach sztuki i literatury

- zagadnienie arcydzieła i problem kanonu dzieł sztuki słowa

- jakości metafizyczne

- problem przeżycia estetycznego;

- poznawcza wartość dzieła sztuki literackiej

- pojęcie brzydoty w dziejach sztuki i literatury

- pojęcie kiczu

- kultura kampu

- metafizyczność w sztuce

ŹRÓDŁA O CHARAKTERZE PODRĘCZNIKOWYM:

Literatura obowiązkowa:

- R.Ingarden, Wybór pism estetycznych, oprac.i wstęp; A.Tyszczyk, Kraków 2005 (również znajomość wstępu).

- A.B. Stępień, Propedeutyka estetyki, Lublin 1986.

- W.Stróżewski, Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002.

- W. Tatarkiewicz, Dzieje estetyki, t. 1-3, dowolne wydanie.

- E. Basara-Lipiec, Arcydzieło. Teoria i rzeczywistość, Warszawa 1997.

- U. Eco, Historia brzydoty, dowolne wydanie.

- U. Eco, Historia piękna, dowolne wydanie.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA ODNOSZĄCA SIĘ DO ZAGADNIEŃ SZCZEGÓŁOWYCH ZWIĄZANYCH Z TEMATYKĄ ZAJĘĆ:

- W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, dowolne wydanie.

- P. Evdokimov, Sztuka ikony. Teologia piękna, Warszawa 1999.

- H.G. Gadamer, Aktualność piękna, Warszawa 1991.

- R. Ingarden, Wykład jedenasty, [w:] idem, Wybór pism estetycznych, wprowadzenie, wybór i oprac. A. Tyszczyk, Kraków 2005, s. 26-44.

- R. Ingarden, Przeżycie estetyczne i przedmiot estetyczny, [w:] ibidem, s. 192-222.

- R. Ingarden, Jakości metafizyczne, Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej, Czy odsłanianie jakości metafizycznych rzeczywiście jest funkcją warstwy przedmiotowej?, [w:] ibidem, s. 286-295.

- W. Stróżewski, W kręgu wartości, Kraków 2002.

- S. Weil, Świadomość nadprzyrodzona. Wybór myśli, przeł A. Olędzka-Frybesowa, Warszawa 1999 (stąd rozdz.: Piękno).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

- M. Gołaszewska, Estetyka współczesności, Kraków 2001.

- W. Juszczak, Fragmenty. Szkice z teorii i filozofii sztuki, Warszawa 1995.

- Miłość i nicość. Z Władysławem Stróżewskim rozmawia Anna Kostrzewska-Bednarkiewicz, Warszawa 2017.

- S. Ossowski, Przyroda i sztuka, w tegoż: Wybór pism estetycznych, red. B. Dziemidoka, Kraków 2004.

- R.M. Rilke, Druga strona natury. Eseje, listy i pisma o sztuce, tłum. T. Ososiński, Warszawa 2010.

- R.M. Rilke, O poezji i sztuce z pism pośmiertnych, tłum. B.Antochewicz, Wrocław 1995.

- Słownik pojęć filozoficznych Romana Ingardena, red. A.J. Nowak, L. Sosnowski, Kraków 2001.

- J. Tischner, Myślenie w żywiole piękna, Kraków 2004.

- Wizje i rewizje. Wielka księga estetyki w Polsce, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2007.

Student ma pogłębioną wiedzę o zakresie i miejscu filologii polskiej w obszarze nauk humanistycznych i w systemie kultury narodowej, zna jej aksjologiczny horyzont;zna na poziomie rozszerzonym terminologię nauk humanistycznych z zakresu wiedzy o kulturze;ma uporządkowaną i pogłębioną, ogólną i szczegółową wiedzę o kulturze;ma pogłębioną wiedzę o kulturowych kontekstach języka i literatury polskiej oraz o powiązaniu filologii polskiej z innymi dyscyplinami nauki; potrafi integrować w swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin humanistyki, by przeprowadzić analizę i interpretację dzieła w celu odsłonięcia jego znaczeń, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, wchodząc w dyskurs, także polemiczny, z jego autorem trafi integrować w swym warsztacie naukowym narzędzia badawcze z zakresu różnych dziedzin humanistyki zgodnie ze studiowanymi specjalnościami, by przeprowadzić analizę i interpretację przedmiotowego dzieła w celu odsłonięcia jego znaczeń, społecznych uwikłań i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, wchodząc w dyskurs, także polemiczny, z jego autorem; aktywnie uczestniczy w działaniu na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie, potrafi inspirować do tego inne osoby.

Efekty kształcenia w zakresie wiedzy są osiągane metodami wykładowymi i metodami heurezy, są weryfikowane podczas ćwiczeń: prezentacje, dyskusje, praca zaliczeniowa.

Efekty kształcenia w zakresie umiejętności są osiągane w trakcie samodzielnej pracy Studenta, a weryfikowane w trakcie dyskusji oraz wystąpień Studentów.

Efekty kształcenia w zakresie kompetencji społecznych są osiągane m.in. w pracy w zespołach i są poddawane ocenianiu ciągłemu podczas zajęć.- Ocena ciągła (bieżąca) przygotowania, pracy i rozwoju wiedzy studenta odbywa się podczas zajęć (rozmowa, dyskusja, analiza tekstów).

Kryteria oceny:

Na ocenę semestralną składają się nastepujące elementy:

- Ocena wystąpień (prezentacji).

- Ocena z semestralnej pracy pisemnej. Studenci piszą pracę na zajęciach (przedostatnie ćwiczenia w semetrze).

- Na ocenę ma również znaczący wpływ aktywność Studentów, ich zaangażowanie w tok zajęć.

- Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze, trzecia nieobecność może zostać zaliczona po uzgodnieniu z Prowadzącą.