PPSF: Social Ethics (Ethics 2)

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w problematykę etyki społecznej rozumianej jako nauka filozoficzna zmierzająca do sformułowania podstawowych zasad i opartych na nich norm i ocen moralnych obowiązujacych w sferze

stosunków miedzy podmiotami społecznymi (osobami pełniącymi różnorodne role społeczne).

Zajęcia dotyczą etycznych aspektów życia społecznego. W ich trakcie omawiane będą takie zagadnienia, jak: sprawiedliwość, społeczeństwo obywatelskie, wielokulturowość, prawa człowieka czy nieposłuszeństwo obywatelskie, którym towarzyszyć będą następujące problemy i pytania: Czy człowiek jest istotą społeczną i w konsekwencji społeczność stanowi optymalną przestrzeń dla jego wszechstronnego rozwoju, czy raczej jest istotą wrogo nastawioną do innych, a powinność tworzenia społeczności, w tym państwa wynika z faktu, że jedynie władza może zapobiec chaosowi i walce wszystkich ze wszystkimi? Czy obywatel ma moralny obowiązek posłuszeństwa wobec władzy państwowej czy też niekiedy może okazać nieposłuszeństwo? Jak z etycznego punktu widzenia należy zarządzać społeczeństwem wielokulturowym? Czy należy szanować wszystkie kultury wraz z ich tradycjami i praktykami, czy też istnieją jakieś moralne granice tolerancji kulturowej? Czy mamy moralne zobowiązania wobec innych państw, obcych społeczności, obywateli innych narodów? A jeśli tak, to czego one dotyczą i na jakich założeniach się opierają? Czy działania wojenne mogą być moralnie usprawiedliwione, czy też wojna zawsze i wszędzie będzie czymś moralnie niedozwolonym? Czy istnieją prawa, które przysługują każdemu człowiekowi, niezależnie od jego narodowości, rasy, płci czy też uprawnienia, jakie posiada człowiek zawsze wiążą się z historycznie i społecznie uwarunkowanym prawem stanowionym?

Ślipko T., Zarys etyk szczegółowej, t. 2: Etyka społeczna, Kraków 2005.

Szahaj A., Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”, Warszawa 2000.

Śpiewak P. (red.), Komunitarianie. Wybór tekstów, Warszawa 2004.

Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła, Wrocław 2004.

Sartori G., Teoria demokracji, Warszawa 1998.

Król M., Filozofia polityczna, Kraków 2008.

Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Warszawa 2009.

Popper K., Społeczeństwo otwarte, Warszawa 2007.

Habermas J., Przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2007.

Freeman M., Prawa człowieka, Warszawa 2007.

Wiedza: student nazywa i charakteryzuje podstawowe filozoficzne koncepcje życia społecznego, zna główne pojęcia i idee z zakresu etyki społecznej, wymienia i omawia moralne cele i zasady więzi społecznych oraz normy regulujące struktury społeczne, rozróżnia poszczególne społeczności, definiuje je i tłumaczy ich prawa oraz obowiązki moralne

Umiejętności: student, pracując indywidualnie i grupowo, analizuje i interpretuje teksty filozoficzne z zakresu etyki społecznej, wyprowadza wnioski z twierdzeń formułowanych w ramach filozoficznych koncepcji życia społecznego, rozpoznaje założenia postulowanych tez i poddaje je krytyce, dowodzi istnienia i konieczności realizacji moralnych zasad życia społecznego, pokazuje, jak prawa i obowiązki poszczególnych społeczności łączą się z personalistyczną wizją człowieka

Kompetencje: student, wykorzystując wiedzę filozoficzną z zakresu etyki społecznej, interpretuje wydarzenia społeczne i kulturalne, stawia diagnozy i wyraża oceny dotyczące współczesnych społeczeństw, jest zdolny do aktywnego uczestnictwa w dyskusjach o tematyce społecznej, ma świadomość moralnych zobowiązań, jakie stawia przed nim partycypacja w poszczególnych społecznościach, jest wrażliwy na moralny wymiar więzi międzyludzkich, dostrzega relacje między rozwojem moralnym a dojrzałym, aktywnym i autentycznym uczestniczeniem w życiu społecznym.

Formy i warunki zaliczenia: uczestnictwo w zajęciach, znajomość problematyki będącej przedmiotem lektur obowiązkowych oraz zdanie egzaminu ustnego.