Ćwiczenia z psychologii niespełnosprawności

PS_U05, PS_U07, PS_U10

Celem poznawczym ćwiczeń jest zapoznanie studentów z problematyką niepełnosprawności. Celem wychowawczym jest zwrócenie uwagi i uwrażliwienie na psychologiczne i społeczne problemy osób z niepełnosprawnością.

1. Zajęcia organizacyjne(omówienie celu, programu zajęć oraz wymagań).

2. „Spacer zaufania”. Wprowadzenie w problematykę psychologii niepełnosprawności (m.in. definicje, rodzaje, reakcje na niepełnosprawność osobowość homilopatyczna).

3. Kwestionariusz Sękowskiego: Skala postaw wobec osób niepełnosprawnych. Uwarunkowania kształtowania się postaw wobec osób niepełnosprawnych.

4. Wybrane metody oceny lęku, poczucia winy oraz agresywności.

5. Omówienie wybranych form terapii i rehabilitacji osób z autyzmem.

6. Psychologiczne problemy osób głuchoniemych i niewidomych.

7. Zapoznanie się z Inwentarzem HPI (Handicap Problems Inventory) oraz omówienie innych metod badania poziomu społecznego funkcjonowania osób z upośledzeniem umysłowym.

8. Międzynarodowa Skala Wykonaniowa Litera- zapoznanie się z narzędziem.

9. Skala PLT J. C. Crumbaugha i L. T. Maholicka jako metoda badania poczucia sensu życia. Dyskusja- poczucie sensu życia u osób zdrowych i chorych. Wprowadzenie w problematykę psychologii wartości na przykładzie Kwestionariusza Rokeach’a. Praca w grupach „Budowanie domu z wartości”.

10. Sposoby radzenia sobie ze stresem na przykładzie Kwestionariuszy WZS i CISS. Dyskusja „w jaki sposób można wspierać osoby niepełnosprawne i ich rodziny w radzeniu sobie ze stresem” Ćwiczenia.

11. Problematyka wsparcia społecznego.

12. Empatia.

13. Ból i jego następstwa psychologiczne. Zapoznanie się z takimi metodami jak: BPCQ i CSQ w adaptacji Zygfryda Juczyńskiego.

14. Jakość życia, zapoznanie się z kwestionariuszem SF-36.

15. Kolokwium. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych- dyskusja. Sposoby oceny kompleksowej rehabilitacji (m.in. SOPER, autor: Jan Tylka).

16. Problemy seksualne osób niepełnosprawnych. Podsumowanie zajęć. .

Uwaga: treści programowe mogą się zmieniać w zależności od cyklu dydaktycznego i zapotrzebowania grupy słuchaczy

Jakoniuk- Diallo, A. Kubiak, H. (2010). O co pytają rodzice dzieci z niepełnosprawnością. Warszawa: Difin.

Kowalik, S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Kowalik, S. (2018). Stosowana psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe SCHOLAR

Kowalska, J., Dziurla, R., Bargiel- Matusewicz, K. (2018). Kultura a zdrowie i niepełnosprawność.

Otrębski W., Wiącek G., Mariańczyk K. (2017). Diagnoza psychologiczna w procesie rehabilitacji kompleksowej osób z niepełnosprawnością. W: W. J. Paluchowski (red.), Diagnozowanie – wyzwania i konteksty (s. 301-321). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM

Płatos, M. (red.)(2016). Ogólnopolski spis autyzmu (OSA). Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max”

Otrębski, W., Mariańczyk, K. (2016). Przepis na rehabilitację. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością. Lublin: Harmonia Uniwersalis

Palak, Z., Bujnowska, A., Pawlak, A. (red.) (2010). Aktualne problemy edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych w biegu życia. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej.

Pisula, E., Danilewicz, D. (2007) (red.) Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia

Szabała, B. (2009). Rodzina dziecka z cukrzycą. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej.

Szluz, B. (2019). Doświadczenie niepełnosprawności w rodzinie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Szluz, B. (2019). Doświadczenie choroby w rodzinie. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

E 1 Student zna podstawowe pojęcia z zakresu psychologii niepełnosprawności E 2 Student umie opisać trudności, z którymi borykają się osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności

E 3 Student zna różne sposoby pomocy psychologicznej odpowiedniej dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności i umie dobrać odpowiednie techniki i metody

E 4 Student potrafi rozpoznać problemy specyficzne pojawiające się w wyniku niepełnosprawności

E 5 Student rozwija empatię i odpowiednią postawę wobec osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności

E 6 Student wykazuje bardzo duże zainteresowanie dyskusją oraz pracą w zespole

E 7 Student jest w stanie podjąć refleksję własną na podstawie przestawianych treści

Punkty ECTS

uczestnictwo w zajęciach 16

przygotowanie do kolowium ustnego 16

[32/16=2]

Liczba ECTS= 2

Obecność, aktywność na zajęciach oraz kolokwium

Wiedza:

na ocenę 2 (ndst.): Student nie zna podstawowych pojęć z zakresu psychologii niepełnosprawności. Student nie umie opisać trudności z jakimi borykają się osoby z różnymi niepełnosprawnościami. Student nie potrafi scharakteryzować ani nawet wymienić sposobów udzielania pomocy psychologicznej osobom z niepełnosprawnością.

na ocenę 3 (dst.): Student zna niektóre pojęcia z zakresu psychologii niepełnosprawności lecz może je mylić (język migany i migowy). Student częściowo wymienia trudności z jakimi borykają się osoby z niepełnosprawnością- jest to wiedza wyrywkowa i nieusystematyzowana. Student potrafi wymienić choć nie scharakteryzować sposobów udzielania pomocy psychologicznej osobom z niepełnosprawnością. Wypowiedzi słowne studenta świadczą o istotnych lukach w tym obszarze.

na ocenę 4 (db.): Student potrafi dość sprawnie oraz w sposób świadczący o dość dużej wiedzy posługiwać się pojęciami z zakresu psychologii niepełnosprawności. Student umie opisać trudności, z którymi borykają się osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Student potrafi wymienić i trafnie scharakteryzować sposoby udzielania pomocy psychologicznej osobom z niepełnosprawnością.

- na ocenę 5 (bdb.): student potrafi niezwykle sprawnie oraz w sposób świadczący o ogromnej wiedzy posługiwać się pojęciami z zakresu psychologii niepełnosprawności. Student umie opisać trudności, z którymi borykają się osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności, podejmuje często refleksję własną odnośnie przyszłej pracy z osobami z niepełnosprawnością. Student potrafi wymienić i trafnie scharakteryzować sposoby udzielania pomocy psychologicznej osobom z niepełnosprawnością. Student potrafi wymienić i trafnie scharakteryzować sposoby udzielania pomocy psychologicznej osobom z niepełnosprawnością.

Umiejętności:

na ocenę 2 (ndst.): student nie potrafi rozpoznawać problemów specyficznych dla różnych rodzajów niepełnosprawności. Student nie umie dobrać metod odpowiednich dla procesu rewalidacji i rehabilitacji w kontekście danej niepełnosprawności. Student nie potrafi dopasować adekwatnych form pomocy psychologicznej oraz udzielić odpowiedniej pomocy psychologicznej lub skierować do innych specjalistów.

na ocenę 3 (dst.): student potrafi rozpoznawać problemy specyficzne dla różnych rodzajów niepełnosprawności- choć nie wszystkich. Student umie choć z trudem dobrać metod odpowiednie dla procesu rewalidacji i rehabilitacji w kontekście danej niepełnosprawności. Student potrafi dopasować adekwatne formy pomocy psychologicznej, ale nie wie jak udzielić odpowiedniej pomocy psychologicznej lub nie umie skierować do odpowiednich specjalistów.

- na ocenę 4 (db.): student potrafi rozpoznawać problemy specyficzne dla różnych rodzajów niepełnosprawności. Student umie dobrać metody odpowiednie dla procesu rewalidacji i rehabilitacji w kontekście danej niepełnosprawności. Student potrafi dopasować adekwatne formy pomocy psychologicznej, wie jak udzielić odpowiedniej pomocy psychologicznej lub skierować do odpowiednich specjalistów.

na ocenę 5 (bdb.): student potrafi niezwykle sprawnie rozpoznawać problemy specyficzne dla różnych rodzajów niepełnosprawności. Student umie dobrać metody odpowiednie dla procesu rewalidacji i rehabilitacji w kontekście danej niepełnosprawności. Student potrafi dopasować adekwatne formy pomocy psychologicznej, wie jak udzielić odpowiedniej pomocy psychologicznej lub skierować do odpowiednich specjalistów.

Kompetencje:

na ocenę 2 (ndst.): Student nie jest wrażliwy na problemy osób z niepełnosprawnością. Student wykazuje się postawą negatywną wobec osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Student nie uczestniczy w ćwiczeniach i pracach zespołowych. Student nie jest obecny na zajęciach- posiada więcej niż 2 nieobecności bez chęci wyjaśniania absencji.

na ocenę 3 (dst.): Student jest wrażliwy na problemy osób z niepełnosprawnością. Student wykazuje się chęcią zmiany na postawę bardziej pozytywną wobec osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Student czasami uczestniczy w ćwiczeniach i pracach zespołowych. Student ma 3 nieobecności, ale wykazuje chęć wyjaśnienia swoich absencji.

na ocenę 4 (db.): Student jest wrażliwy na problemy osób z niepełnosprawnością. Student wykazuje się chęcią zmiany na postawę bardziej pozytywną wobec osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Student w miarę aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach i pracach zespołowych.

na ocenę 5 (bdb.): Student jest wrażliwy na problemy osób z niepełnosprawnością. Student wykazuje się postawą tolerancji wobec osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Student aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach i pracach zespołowych.