Teologia ciała

podstawowy

Wiedza:

NRL_W09

Umiejętności:

NRL_U05

NRL_U10

Kompetencje społeczne:

NRL_K02

Z faktu stworzenia i zbawienia człowieka wynika właściwe rozumienie ciała. Taka perspektywa została rozwinięta przez Karola Wojtyłę - Jana Pawła II w pismach i nauczaniu magisterialnym, zwłaszcza podczas środowych katechez w latach 1979-1984 w Watykanie. Celem wykładu jest przybliżenie treści tak rozumianej "teologii ciała", jak również ukazanie jej aktualności i przydatności we współczesnej dyskusji światopoglądowej na temat seksualności i życia małżeńskiego.

Wykład obejmuje następujące zagadnienia:

1. Człowiek w świecie postmodernistycznym.

2. Rewolucja obyczajowa: źródła ideowe, przebieg, konsekwencje.

3. Integralna wizja człowieka. Osoba w perspektywie relacji.

4. Teologia ciała w Magisterium Kościoła katolickiego od „Gaudium et spes” do „Amoris laetitia”.

5. Pierwotna jedność mężczyzny i kobiety.

6. Mężczyzna i kobieta w świetle teologii ciała.

7. Odkupienie serca.

8. Zmartwychwstanie ciała.

9. Chrześcijańskie rozumienie dziewictwa.

10. Sakrament małżeństwa.

11. Miłość i płodność.

12. Teologia ciała a teorie gender.

13. Teologia ciała a bioetyka.

14. Aktualność teologii ciała we współczesnym dyskursie światopoglądowym.

15. Wybrane zagadnienia do dyskusji.

Benedykt XVI, Encyklika Deus caritas est o miłości chrześcijańskiej (25 grudnia 2005 r.), wyd. pol. Kraków 2006.Wojtyła Karol, Miłość i odpowiedzialność, Lublin 2001.

Chaberek Michał, „Przedmiotowe uzasadnienie teologii ciała w kontekście nauki o pochodzeniu człowieka”, w: „Teologia i Człowiek” 35 (2019) 1, s. 31-48.

Franciszek, Posynodalna adhortacja apostolska "Amoris laetitia" o miłości w rodzinie (19 marca 2016 r.), wyd. pol. Kraków 2016.

Giovanni Paolo II, Compendio della Teologia del corpo, red. Yves Semen, Milano 2017.

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio” (22 listopada 1981 r.), wyd. pol. Częstochowa 1982.

Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. O Jana Pawła II teologii ciała, t. 1-4, Lublin 1998.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.

Kopycki Paweł, Elementarz teologii ciała według Jana Pawła II, b.m.w. 2013.

Kuby Gabriele, Globalna rewolucja seksualna, Kraków 2013.

Kućko Wojciech, Przemiany religijności młodzieży i dorosłych w Polsce – próba diagnozy na podstawie wybranych badań sondażowych Pew Research Center oraz CBOS, "Studia Teologiczne Białystok – Drohiczyn – Łomża" 37 (2019), s. 195-213.

Kućko Wojciech, „Interpretacja teologii ciała św. Jana Pawła II w twórczości Ks. Ireneusza Mroczkowskiego”, w: Dyscyplina rozumu i uczciwość serca. Ks. Ireneusza Mroczkowskiego (1949-2020) sposób uprawiania teologii moralnej, Andrzej Derdziuk, Wojciech Kućko (red.), Lublin 2020, s. 193–209.

Kupczak Jarosław, Dar i komunia. Teologia ciała w ujęciu Jana Pawła II, Kraków 2006.

McManus Jim, Jestem swoim ciałem. Teologia ciała Jana Pawła II, Kraków 2013.

Merecki Jarosław, Corpo e trascendenza, Cantagalli, Siena 2015.

Morciniec Piotr, Płciowość w teorii gender – krytyka i bilans skutków, w: Miłość, płciowość, płodność, red. P. Morciniec, Opole 2007, s. 117-129.

Nagórny Janusz, Płciowość-miłość-rodzina, Lublin 2009.

Papieska Rada ds. Rodziny, Ludzka płciowość: prawda i znaczenie (8 grudnia 1995 r.), w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, K. Szczygieł (red.), Tarnów 1998, s. 491-548.

Papieska Rada ds. Rodziny, Vademecum dla spowiedników. O niektórych zagadnieniach moralnych dotyczących życia małżeńskiego (12 lutego 1997 r.), wyd. pol., Łomianki 1997.

Paweł VI, Encyklika Humanae vitae o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego (25 lipca 1968 r.), w: W trosce o życie. Wybrane Dokumenty Stolicy Apostolskiej, Krzysztof Szczygieł (red.), Tarnów 1998, s. 23-40.

Semen Yves, Seksualność według Jana Pawła II, Poznań 2008.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II. Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 526-606.

Vigarello Georges (red.), Historia ciała, t. 1: Od renesansu do oświecenia, Gdańsk 2011.

NRL_W09 - student ma wiedzę na temat zasad i norm etycznych, w tym w odniesieniu do życia małżeńsko-rodzinnego i społecznego;

NRL_U05 - student potrafi posługiwać się ogólnymi zasadami i normami etycznymi w poszukiwaniu rozwiązań konkretnych problemów małżeńskich i rodzinnych;

NRL_U10 - student posiada umiejętność rozpoznawania problemów psychicznych, społecznych i duchowych członków rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem osób z dysfunkcjami, niepełnosprawnością, chorych i ich rodzin;

NRL_K02 - student posiada przekonanie o konieczności postępowania w sposób etyczny i profesjonalny; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z pracą swoją i innych, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki; jest świadomy istnienia etycznego wymiaru w badaniach naukowych.

Wiedza:

EK 1 - Student opisuje i wyjaśnia podstawowe zagadnienia dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II.

EK 2- Student potrafi uzasadnić, na czym polega małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, wylicza i klasyfikuje nieuporządkowania moralne w tej dziedzinie, tłumaczy, na czym polega dobro i zło w sferze życia seksualnego człowieka, objaśnia znaczenie różnych teorii gender oraz poddaje je krytycznej analizie w perspektywie teologii ciała św. Jana Pawła II.

Umiejętności:

EK 3 - Student analizuje źródła oceny moralnej teologii ciała św. Jana Pawła II, weryfikuje przyczyny i skutki rewolucji seksualnej.

EK 4 - Student poddaje krytyce współczesne nurty myślowe dotyczące rozumienia małżeństwa i rodziny, posługuje się dokumentami Kościoła katolickiego w zakresie teologii ciała.

Kompetencje społeczne:

EK 5 - Student potrafi dyskutować na tematy dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II, pracuje w zespole dyskusyjnym.

EK 6 - Student dąży do poszukiwania prawdy na temat ciała ludzkiego i jego aspektów etycznych, jest otwarty na słuchanie i dostrzeganie różnych punktów widzenia, w sposób twórczy i pomysłowy konstruuje argumentację na temat moralności katolickiej, ma świadomość istnienia obiektywnej prawdy, którą potrafi udowodnić.

PUNKTY ECTS:

udział w wykładzie za pomocą aplikacji MS Teams: 30 godzin

przygotowanie pracy pisemnej na wskazany temat: 20 godzin

przygotowanie do egzaminu: 25 godzin

Razem: 75 godzin / 25 = 3 pkt ECTS

Wykłady prowadzone są stacjonarnie lub on line, na aplikacji MS TEAMS, do której zostali zaproszeni wszyscy zapisani studenci. Obecność na wykładach jest obowiązkowa. Można mieć maksymalnie 3 nieobecności w semestrze. Obecność weryfikowana jest ma bieżąco podczas wykładu.

Stosowane metody dydaktyczne:

Efekty wiedzy (EK 1-2)

1. Wykład informacyjny i problemowy, ukazujący złożoność zagadnień teologii ciała św. Jana Pawła II.

2. Wykład konwersatoryjny, pobudzanie studentów do refleksji i krytycznej analizy opisywanych rzeczywistości.

Efekty umiejętności (EK 3-4):

3. Studium przypadku - analiza niektórych kazusów moralnych.

4. Prezentacje multimedialne do wybranych tematów wykładu.

5. Ankiety online.

Efekty kompetencji społecznych (EK 6):

6. Dyskusja w grupie.

Sposób weryfikacji efektów kształcenia:

1. Egzamin pisemny w formie testu na podstawie treści wykładu i lektur, udostępnionego za pomocą platformy MS Teams i Moodle (https://e.uksw.edu.pl/course/view.php?id=18062). Zaliczenie przedmiotu: min. 60% punktów. Do egzaminu końcowego dopuszczeni są jedynie studenci, którzy spełnią łącznie następujące warunki: (1) uczęszczali na zajęcia, potwierdzając swą obecność podpisem na liście obecności za pomocą formularza MS Forms; (2) złożyli w terminie pracę "Ciało w sztuce i kulturze"; (3) ich nazwiska znajdują się na liście egzaminacyjnej, sporządzonej przez Dziekanat Wydziału Studiów nad Rodziną UKSW w Warszawie.

2. Przygotowanie pracy pisemnej na temat: "Ciało w sztuce i kulturze" – jedna strona A4, Times New Roman 14, interlinia pojedyncza, marginesy 2,5 cm. Połowa pracy to opis dzieła sztuki, zaś druga połowa to jego krytyczna ocena z perspektywy etyki katolickiej. Pracę należy przekazać do dn. 31 grudnia br. za pomocą platformy Moodle oraz MS Teams, w której zostało utworzone zadanie w zespole: "Ciało w sztuce i kulturze".

Punktacja:

60-70% - dst

71-75% - dst+

76-85% - db

86-94%- db+

95-100% - bdb

Kryteria oceniania:

Wiedza (EK 1-2):

Ocena niedostateczna (2): student ma więcej niż trzy nieobecności na wykładach, nie przesłał w terminie pracy pisemnej; student nie umie opisać ani wyjaśnić podstawowych zagadnień dotyczących teologii ciała św. Jana Pawła II; student nie potrafi uzasadnić, na czym polega małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, nie wylicza i nie klasyfikuje nieuporządkowań moralnych w tej dziedzinie, nie umie tłumaczyć, na czym polega dobro i zło w sferze życia seksualnego człowieka, nie potrafi objaśnić znaczenie różnych teorii gender oraz nie umie poddać ich krytycznej analizie w perspektywie teologii ciała św. Jana Pawła II.

Ocena dostateczna (3): student jest obecny na zajęciach, przygotował poprawnie wykonaną pracę pisemną i wysłał jej we wskazanym terminie; student w zakresie elementarnym opisuje i wyjaśnia podstawowe zagadnienia dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II; student potrafi zasadniczo ukazać, na czym polega małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, wylicza i klasyfikuje nieuporządkowania moralne w tej dziedzinie, tłumaczy, na czym polega dobro i zło w sferze życia seksualnego człowieka, objaśnia podstawowe znaczenie różnych teorii gender oraz poddaje je krytycznej analizie w perspektywie teologii ciała św. Jana Pawła II.

Ocena dobra (4): student jest obecny na zajęciach, przygotował poprawnie wykonaną pracę pisemną i wysłał jej we wskazanym terminie; student w zakresie dobrym opisuje i wyjaśnia podstawowe zagadnienia dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II; student potrafi ukazać, na czym polega małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, wylicza i klasyfikuje nieuporządkowania moralne w tej dziedzinie, tłumaczy, na czym polega dobro i zło w sferze życia seksualnego człowieka, objaśnia znaczenie różnych teorii gender oraz poddaje je krytycznej analizie w perspektywie teologii ciała św. Jana Pawła II.

Ocena bardzo dobra (5): student jest obecny na zajęciach, przygotował poprawnie wykonaną pracę pisemną i wysłał jej we wskazanym terminie; student w zakresie zaawansowanym opisuje i wyjaśnia podstawowe zagadnienia dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II; student potrafi biegle ukazać, na czym polega małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety, wylicza i klasyfikuje nieuporządkowania moralne w tej dziedzinie, tłumaczy, na czym polega dobro i zło w sferze życia seksualnego człowieka, w sposób zaawansowany objaśnia znaczenie różnych teorii gender oraz poddaje je krytycznej analizie w perspektywie teologii ciała św. Jana Pawła II.

Umiejętności (EK 3-4):

Ocena niedostateczna (2): student nie potrafi przeanalizować źródeł oceny moralnej teologii ciała św. Jana Pawła II, nie umie weryfikować przyczyn i skutków rewolucji seksualnej; student nie potrafi poddać krytyce współczesnych nurtów myślowych dotyczących rozumienia małżeństwa i rodziny, nie umie posługiwać się dokumentami Kościoła katolickiego w zakresie teologii ciała.

Ocena dostateczna (3): student na poziomie podstawowym analizuje źródła oceny moralnej teologii ciała św. Jana Pawła II, weryfikuje przyczyny i skutki rewolucji seksualnej; student poprawnie poddaje krytyce współczesne nurty myślowe dotyczące rozumienia małżeństwa i rodziny, posługuje się fundamentalnymi dokumentami Kościoła katolickiego w zakresie teologii ciała.

Ocena dobra (4): student na poziomie dobrym analizuje źródła oceny moralnej teologii ciała św. Jana Pawła II, weryfikuje przyczyny i skutki rewolucji seksualnej; student poprawnie poddaje krytyce współczesne nurty myślowe dotyczące rozumienia małżeństwa i rodziny, posługuje się różnymi dokumentami Kościoła katolickiego w zakresie teologii ciała.

Ocena bardzo dobra (5): student na poziomie zaawansowanym analizuje źródła oceny moralnej teologii ciała św. Jana Pawła II, weryfikuje przyczyny i skutki rewolucji seksualnej; student biegle poddaje krytyce współczesne nurty myślowe dotyczące rozumienia małżeństwa i rodziny, posługuje się wieloma dokumentami Kościoła katolickiego w zakresie teologii ciała.

Kompetencje społeczne (EK 5-6):

Ocena niedostateczna (2):

student nie potrafi dyskutować na tematy dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II, nie podejmuje pracuje w zespole dyskusyjnym.

student nie dąży do poszukiwania prawdy na temat ciała ludzkiego i jego aspektów etycznych, nie jest otwarty na słuchanie i dostrzeganie różnych punktów widzenia, nie umie w sposób twórczy i pomysłowy konstruować argumentacji na temat moralności katolickiej, nie ma świadomości istnienia obiektywnej prawdy, którą potrafiłby udowodnić.

Ocena dostateczna (3): student potrafi dostatecznie dyskutować na tematy dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II, poprawnie pracuje w zespole dyskusyjnym; student dąży do poszukiwania prawdy na temat ciała ludzkiego i jego aspektów etycznych, jest otwarty na słuchanie i dostrzeganie różnych punktów widzenia, w sposób dostatecznie twórczy i pomysłowy konstruuje argumentację na temat moralności katolickiej, ma świadomość istnienia obiektywnej prawdy, którą potrafi udowodnić.

Ocena dobra (4): student potrafi dobrze dyskutować na tematy dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II, pracuje w zespole dyskusyjnym, dąży do poszukiwania prawdy na temat ciała ludzkiego i jego aspektów etycznych, jest otwarty na słuchanie i dostrzeganie różnych punktów widzenia, w sposób twórczy i pomysłowy konstruuje argumentację na temat moralności katolickiej, ma świadomość istnienia obiektywnej prawdy, którą potrafi udowodnić.

Ocena bardzo dobra (5): student potrafi biegle dyskutować na tematy dotyczące teologii ciała św. Jana Pawła II, angażuje się w pracę w zespole dyskusyjnym; student dąży do poszukiwania prawdy na temat ciała ludzkiego i jego aspektów etycznych, jest otwarty na słuchanie i dostrzeganie różnych punktów widzenia, w sposób twórczy i pomysłowy konstruuje argumentację na temat moralności katolickiej, ma świadomość istnienia obiektywnej prawdy, którą potrafi biegle udowodnić.

Wymagania wstępne:

Zakłada się, że studenci poznali już podstawowe pojęcia moralne, mają ogólną zdolność krytycznego myślenia i podstawową orientację w wartościowaniu moralnym