Gramatyka historyczna języka polskiego (morfologia)

językoznawstwo

podstawowy

wpisz symbol/symbole efektów kształcenia: W09; U04; K02.

Zaliczenie fonetyki (semestr poprzedni) z Gramatyki historycznej języka polskiego oraz Gramatyki opisowej języka polskiego (fonologia i morfologia).

Cele przedmiotu:

student nabywa praktycznych umiejętności rozpoznawania i interpretacji zmian językowych, jakie spowodowały przeobrażenia morfologiczne. Umie wytłumaczyć pochodzenie oboczności fonetycznych we współczesnym słownictwie polskim oraz we fleksji. Nabywa wiedzy na temat historii piśmiennictwa polskiego. Zna i rozpoznaje zabytki języka polskiego, umie przeczytać i zanalizować teksty staropolskie, potrafi określić pozycję języka polskiego na tle grupy pozostałych języków słowiańskich. Jest przygotowany do studiowania literatury staropolskiej.

EK z dziedziny wiedzy:

student zna podstawową terminologię z zakresu językoznawstwa.

EK z dziedziny umiejętności: student potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, umie samodzielnie przeprowadzić analizę zjawisk językowych.

EK z dziedziny kompetencji społecznych: student ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę uczenia się, rozwoju osobistego i uczestniczenia w kulturze przez całe życie.

Metody oceny. Na ocenę składa się: obecność oraz aktywność podczas ćwiczeń praktycznych na zajęciach, prace domowe, ocena z kolokwium pisemnego.

Na kolokwium wymagane jest m. in. interpretacja przykładów ze współczesnej polszczyzny - przeprowadzenie prawidłowej rekonstrukcji zmian morfologicznych, jakie dokonały się w danym wyrazie; podanie nazwy procesów

- interpretacja wybranych archaizmów fleksyjnych i leksykalnych zachowanych we współczesnym języku polskim;

- interpretacja współczesnego systemu fonologicznego (podanie przyczyn, jakie doprowadziły do takiego stanu).

Metoda oceny – 1 p. za każdą prawidłową odpowiedź.

Warunek zaliczenia kolokwium – uzyskanie min 55% prawidłowych odpowiedzi.

Aby zdobyć 2 pkt ECTS:

na ocenę bardzo dobrą - student spełnia kryteria na ocenę dobrą oraz rozpoznaje teksty, nazywając je, przeprowadza ich charakterystykę; potrafi wymienić procesy, podać wyjątki od nich, uzasadnić analogie i oboczności;

potrafi nazwać i zinterpretować cechy gwarowe w tekstach, umie odnieść je do współczesności;

umie przeprowadzić charakterystykę porównawczą tekstów z XV i XIV w, ze szczególnym uwzględnieniem grafii, końcówek pierwotnych i wtórnych oraz gwarowych;

potrafi wyróżnić i wymienić tendencje do uproszczenia i komplikacji odmiany rzeczowników;

umie rozpoznać typy koniugacji czasowników w tekstach i odnieść je do współczesnych form;

używa sprawnie rozszerzonej terminologii z dziedziny językoznawstwa historycznego.

Na ocenę dobrą - student spełnia kryteria na ocenę dostateczną oraz dodatkowo rozpoznaje w tekstach procesy fonetyczne i morfonologiczne, rekonstruuje stan wcześniejszy wyrazu;

przy analizie tekstu wyjaśnia leksykę archaiczną;

porównuje teksty z XIV i XV wieku.

Na ocenę dostateczną - student zna podstawową terminologię z zakresu gramatyki historycznej języka polskiego;

potrafi wymienić procesy i poprzeć je przykładami;

rozpoznaje cechy gwarowe w tekstach staropolskich;

zna zasady grafii staropolskiej:

rozróżnia teksty staranne i mniej staranne;

tłumaczy i analizuje teksty z XIV i XV wieku.

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Rozwojowi fleksji imiennej i werbalnej języka polskiego towarzyszą liczne procesy, które należy należy dostrzec i zdefiniować w analizowanych tekstach staropolskich. Poznana teoria zostanie wykorzystana podczas ćwiczeń praktycznych.

Student powinien posługiwać się podstawowymi narzędziami z zakresu językoznawstwa diachronicznego oraz posiadać wiedzę z gramatyki opisowej języka polskiego. Zaliczenie gramatyki historycznej języka polskiego z fonetyki umożliwi zrozumienie licznych zagadnień z zakresu rozwoju fleksji imiennej i werbalnej.

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Rozwojowi fleksji imiennej i werbalnej języka polskiego towarzyszą liczne procesy, które należy należy dostrzec i zdefiniować w analizowanych tekstach staropolskich. Poznana teoria zostanie wykorzystana podczas ćwiczeń praktycznych.

Student powinien posługiwać się podstawowymi narzędziami z zakresu językoznawstwa diachronicznego oraz posiadać wiedzę z gramatyki opisowej języka polskiego. Zaliczenie gramatyki historycznej języka polskiego z fonetyki umożliwi zrozumienie licznych zagadnień z zakresu rozwoju fleksji imiennej i werbalnej.

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy

obowiązkowy

nie dotyczy

Opis ECTS:

udział w zajęciach - 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń -15 godz.

konsultacje -5 godzin

przygotowanie do kolokwium pisemnego - 15 godzin

suma: 65 godzin/30 = 2 pkt ECTS

obowiązkowy

nie dotyczy