Metodologia badań nad językiem cz.I

podstawowy

FP2_W01

FP2_U04

FP2_K02

wiedza i kompetencje absolwenta I stopnia studiów filologicznych

Podstawowym celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z głównymi dyscyplinami i kierunkami, a także z najważniejszymi problemami i nurtami współczesnego językoznawstwa oraz doskonalenie ich umiejętności analizy lingwistycznej.

Zajęcia mają przede wszystkim charakter teoretyczny i metodologiczny- ich zaliczenie wymaga raczej wiedzy i zrozumienia niż praktycznych umiejętności analitycznych. W czasie wykładów omawiane są główne szkoły i kierunki lingwistyczne; z ustaleniami i dokonaniami niektórych z nich studenci mieli już kontakt na zajęciach (np. ze wstępu do nauki o języku czy z gramatyki opisowej), ale zwykle bez powiązania ich z określonym nurtem językoznawstwa. Tym samym zajęcia z metodologii pozwalają również zsyntetyzować i uporządkować wiedzę z zakresu lingwistyki nabytą na studiach I stopnia. Student po ukończeniu tego kursu powinien znać główne subdyscypliny współczesnego językoznawstwa i ich główne problemy badawcze.

J. D. Apresjan, Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej. Zarys problematyki, przeł. Z. Saloni, Warszawa 1971.

J. D. Apresjan, Naiwny obraz świata a leksykografia, „Etnolingwistyka” 1994 nr 6.

J. D. Apresjan, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, przeł. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław 2000.

A. Bogusławski, E. Drzazgowska, Język w refleksji teoretycznej. Przekroje historyczne, t. 1, Warszawa 2016.

N. Chomsky, Zagadnienia teorii składni, przeł. I. Jakubczak, Wrocław 1982.

M. Danielewiczowa, Dosięgnąć przedmiotu. Rzecz o Ferdynandzie de Saussurze, Warszawa 2016.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 2003.

Z. Harris, Założenia metodologiczne językoznawstwa strukturalnego, w: Językoznawstwo strukturalne, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg. Warszawa 1979.

A. Heinz, Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978.

G. Helbig, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. C. Schatte i D. Marciniec, Wrocław 1982.

L. Hjemslev, Langue i parole oraz Prolegomena do teorii języka, w: Językoznawstwo strukturalne, red. H. Kurkowska i A. Weinsberg. Warszawa 1979.

W. von Humboldt, Rozmaitość języków a rozwój umysłowy ludzkości, przekład i wprowadzenie E. M. Kowalska, Lublin 2001.

R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, w: tenże, W poszukiwaniu istoty języka, t. 2., Warszawa 1989.

Języki indoeuropejskie, t. 1-2, red. L. Bednarczuk i in., Warszawa 1986-1988.

G. Lakoff, M. Johnson, Metafory w naszym życiu, przełożył i wstępem opatrzył T. Krzeszowski, Warszawa 1988.

R. Langacker, Gramatyka kognitywna: wprowadzenie, przeł. E. Tabakowska i in., Kraków 2009.

J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa, przeł. K. Bogacki, Warszawa 1975.

J. Lyons, Chomsky, przeł. B. Stanosz, Warszawa 1998.

E. Łuczyński, J. Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne - wybrane zagadnienia, Gdańsk 1999.

A. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.

W. Mańczak, Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław 1996.

V. Mathesius, O tak zwanym aktualnym rozczłonkowaniu zdania, w: O spójności tekstu, red. M. R. Mayenowa, Wrocław 1971.

T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 2004.

Platon, Kratylos, przeł. i komentarzami opatrzył W. Stefański, Warszawa 1990.

Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948, red. W. Górny, Warszawa 1966.

F. de Saussure, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Warszawa 2002.

F. de Saussure, Szkice z językoznawstwa ogólnego, przekład, wstęp i redakcja naukowa M. Danielewiczowa, Warszawa 2004.

Semiotyka dziś i wczoraj. Wybór tekstów, red. J. Pelc, L. Koj, Wrocław 1991.

Słownik terminologii językoznawczej, red. Z. Gołąb, A. Heinz, K. Polański, Warszawa 1968.

E. Tabakowska, Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995.

J. Taylor, Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej, przeł. A. Skucińska, Kraków 2001.

A. Weinsberg, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.

Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Student zna terminologię, a także główne teorie i kierunki metodologiczne z zakresu językoznawstwa (wymienione w spisie omawianych zagadnień), potrafi wskazać podstawowe powiązania między nimi oraz zastosować je w analizie konkretnych zjawisk obecnych w polszczyźnie.

Student potrafi posługiwać się omawianymi na zajęciach terminami i narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, podać przykłady zjawisk językowych, które je ilustrują, oraz samodzielnie przeprowadzić analizę tych zjawisk.

Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy dotyczącej subdyscyplin współczesnego językoznawstwa, konfrontowania jej z najnowszymi ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu.

Student zna terminologię, a także główne teorie i kierunki metodologiczne z zakresu językoznawstwa (wymienione w spisie omawianych zagadnień), potrafi wskazać podstawowe powiązania między nimi oraz zastosować je w analizie konkretnych zjawisk obecnych w polszczyźnie:

na ocenę bardzo dobrą - opanował >90% materiału;

na ocenę dobrą - opanował >70% materiału;

na ocenę dostateczną - opanował >50% materiału.

Student potrafi posługiwać się omawianymi na zajęciach terminami i narzędziami badawczymi z zakresu językoznawstwa, podać przykłady zjawisk językowych, które je ilustrują, oraz samodzielnie przeprowadzić analizę tych zjawisk.

na ocenę bardzo dobrą - opanował prawie wszystkie terminy i potrafi zastosować niemal wszystkie metody analizy;

na ocenę dobrą - opanował większość terminów i potrafi zastosować wszystkie najważniejsze metody analizy;

na ocenę dostateczną - opanował podstawowe terminy i potrafi zastosować podstawowe metody analizy.

Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy dotyczącej subdyscyplin współczesnego językoznawstwa, konfrontowania jej z najnowszymi ustaleniami oraz zasięgania opinii ekspertów, a także ciągłego podnoszenia jej poziomu:

na ocenę bardzo dobrą - w wysokim stopniu;

na ocenę dobrą - w zadowalającym stopniu;

na ocenę dostateczną - w podstawowym stopniu.