(in Polish) Historia literatury polskiej-literatura dawna-oświecenie-wykład

Zajęcia łączą podstawowe elementy wykładu kursowego z wyborem kilku problemów istotnych z punktu widzenia aktualnych kierunków badań epoki, takich jak: swoiste cechy oświecenia polskiego, uniwersalizm i rodzimość, sytuacja i kierunki przemian gatunków literackich, miejsce epoki w procesie historycznym kultury polskiej itp.

Treści merytoryczne:

1. Oświecenie w Europie. Oświeceniowa myśl filozoficzna

2. Oświecenie w Polsce: periodyzacja, cezury, uwarunkowania społeczne i dziejowe. Czasopisma oświeconych

3. Nurty literackie oświecenia: klasycyzm

4. Nurty literackie oświecenia: sentymentalizm

5. Nurty literackie oświecenia: rokoko

6. Scena narodowa w oświeceniu

7. Powieść oświeceniowa

8. Publicystyka oświeceniowa (Konarski, Wybicki, Staszic, Jezierski)

LEKTURY CZ. 1 – UTWORY LITERACKIE

Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1984. (obowiązuje przeczytanie Wstępu oraz tekstów autorstwa Stanisława Konarskiego, Stanisława Staszica, Franciszka Salezego Jezierskiego oraz Hugona Kołłątaja)

Bogusławski W., Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005.

Bohomolec F., Autor komedii, [w:] tegoż, Komedie na teatrum, oprac. I wstęp J. Kott, Warszawa 1960.

Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, [w:] Polska tragedia neoklasycystyczna, wyb. i oprac. D. Ratajczakowa, Wrocław 1989, s. 187-296 lub https://rcin.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/24042?id=24042

Karpiński F., Wiersze zebrane, wyd. T. Chachulski, t. 1, Warszawa 2005. Lektura dostępna również tu: https://ibl.waw.pl/5bppoocr.pdf

Kniaźnin F. D., Wiersze wybrane, oprac. A.K. Guzek, Warszawa 1981 lub https://polona.pl/item/wybor-poezji,NDk0NzAxMA/11/#info:metadata

Krajewski M.D., Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący, wstęp i oprac. I. Łossowska, Warszawa 1998 lub https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/krajewski-woyciech-zdarzynski-zycie-i-przypadki-swoje-opisuiacy/ .

Krasicki I., Bajki. Oprac. Z. Goliński. Wrocław 1975. BN I 220; https://literat.ug.edu.pl/ikbajk/index.htm

Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973. https://literat.ug.edu.pl/mikolaj/index.htm

Krasicki I., Monachomachia czyli wojna mnichów, [w:] tegoż, Dzieła wybrane, oprac. Z. Goliński, t. 1, s. 85-117. https://literat.ug.edu.pl/monach/index.htm

Krasicki I., Satyry i listy. Oprac. Z. Goliński, wstęp J. T. Pokrzywniak. Wrocław 1988. BN I 169; [Satyry: Wstęp, Do króla, Świat zepsuty, Marnotrawstwo, Pijaństwo, Żona modna, Pochwała milczenia, Pochwała wieku, Pochwała głupstwa, Palinodia; Listy: Do króla, Do pana Rodkiewicza] https://literat.ug.edu.pl/satyry/index.htm

„Monitor”: 1765-1785, oprac. i wstepem poprzedziła E. Aleksandrowska, Wrocław 1976. (obowiązuje przeczytanie 3 dowolnych artykułów).

Naruszewicz A. S. , Liryka, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 1, wyd. B. Wolska, Warszawa 2005. (tu obowiązuje przeczytanie następujących utworów: Oda I. Na obrazy Polaków starożytnych, Oda XVI. Hymn do Boga) https://ibl.waw.pl/4bppoocr.pdf

Naruszewicz A. S. , Liryka, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 2, wyd. B. Wolska, Warszawa 2009. (tu obowiązuje przeczytanie następujących utworów: Oda I. Na Pokój Marmurowy, Oda III. Powązki, Oda XVIII. Kościół śmierci, Oda XXV. Filiżanka) https://ibl.waw.pl/9bppoocr.pdf

Naruszewicz A. S. , Satyry, [w:] tegoż, Poezje zebrane, t. 3, wyd. B. Wolska, Warszawa 2012. https://ibl.waw.pl/11bppoocr.pdf

Niemcewicz J. U., Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983. https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/powrot-posla.pdf

Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993. (obowiązuje przeczytanie tekstów: Józefa Szymanowskiego, Listy o guście, czyli smaku; Franciszka Karpińskiego, O wymowie w prozie albo wierszu)

Potocki J., Rękopis znaleziony w Saragossie, oprac. F. Rosset, D. Triaire, nowe tłumaczenie ostatniej wersji autorskiej z 1810 roku A. Wasilewska, Kraków 2015.

Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego Oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, warszawa 1981. (obowiązuje przeczytanie utworów: Stanisława Trembeckiego, Józefa Szymanowskiego, Kajetana Węgierskiego, Jana Pawła Woronicza oraz wiersze anonimowe z okresu konfederacji radomskiej, barskiej i pierwszego rozbioru).

Trembecki S., Sofijówka, wyd. J. Snopek, Warszawa 2000. http://edycjecyfrowe.ibl.waw.pl/Sofijowka.html

Węgierski T. K., Organy, wyd. A. Norkowska, Warszawa 2008. https://ibl.waw.pl/7bppoocr.pdf

Wirtemberska M., Malwina, czyli domyślność serca, Kraków 2002. https://literat.ug.edu.pl/malwina/index.htm

Zabłocki F., Sarmatyzm, [w:] tegoż, Teatr Franciszka Zabłockiego, oprac. J. Pawłowiczowa, t. 3, Wrocław 1995, s. 225-364. https://polona.pl/item/sarmatyzm,NzY4MDk2NDk/4/#info:metadata

LEKTURY CZ. 2 – LITERATURA POWSZECHNA (wydania dowolne)

Obowiązuje znajomość trzech wybranych lektur:

Diderot D. , Kubuś Fatalista i jego pan https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/kubus-fatalista-i-jego-pan.pdf

Goethe J. W., Faust https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/goethe-faust.pdf

Laclos P. Ch. de, Niebezpieczne związki https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/laclos-niebezpieczne-zwiazki.pdf

Macpherson J., Pieśni Osjana https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/laclos-niebezpieczne-zwiazki.pdf

Monteskiusz, Listy perskie https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/listy-perskie.pdf

Rousseau J. J., Wyznania https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/rousseau-wyznania.pdf

Sterne L., Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy, przełożyła A. Glinczanka, oprac. Z. Sinko, Wrocław 2009.

Swift J., Pdróże Guliwera https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/podroze-guliwera.pdf

Wolter, Kandyd czyli Optymizm https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/kandyd.pdf

Wolpole H., Zamczysko w Otranto

LEKTURY CZ. 3 – PODRĘCZNIKI I OPRACOWANIA SYNTETYCZNE (obowiązkowe)

Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1978. (lektura rozdziałów poświęconych autorom lektur zamieszczonych na liście obowiązującej do egzaminu)

Cassirer E., Filozofia Oświecenia. Przeł. T. Zatorski, Warszawa 2010.

Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1998 lub inne wydanie.

Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia. Warszawa 1975 lub wyd. nast.;

Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1977 lub wyd. nast. (artykuły obowiązujące: bajka, komedia, liryka, krytyka literacka, oda, kontakty literackie z zagranicą, powiastka, powieść, Puławy, sielanka, tragedia, utopia).

Snopek J., Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.

LEKTURY CZ. 4 – OPRACOWANIA

(lektury do wyboru; obowiązuje znajomość 5 książek)

Czytanie Kniaźnina. Pod red. B. Mazurkowej i T. Chachulskiego, Warszawa 2010.

Czytanie Naruszewicza. Interpretacje. Pod red. T. Chachulskiego. Wrocław 2000;

Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny. Wrocław 1971;

Kostkiewiczowa T., Studia o Krasickim. Warszawa 1997;

Motywy religijne w twórczości pisarzy polskiego oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej. Lublin 1995;

Nasiłowska A., Poezja opisowa S. Trembeckiego. Wrocław 1990;

Ryba J., Motywy podróżnicze w twórczości Jana Potockiego. Wrocław 1993;

Ryba R., Uwodzicielskie oblicza Oświecenia. Szkice obyczajowe. t. I . Katowice 1994, t. II Katowice 2002;

Snopek J., Objawienie i Oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986;

Sobol R., Franciszek Karpiński. Warszawa 1979;

Wśród pisarzy Oświecenia. Studia i portrety. Pod red. A. Czyża i S. Szczęsnego. Bydgoszcz 1997;

Zgorzelski Cz., Naruszewicz-poeta oraz Wśród gwiazd liryki stanisławowskiej, w: Od Oświecenia ku romantyzmowi i współczesności. Kraków 1978;

Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Warszawa 1984.