(in Polish) Wstęp do kulturoznawstwa-ćwiczenia

Ćwiczenia mają na celu utrwalenie i uzupełnienie wiedzy zdobytej na wykładzie, z którym są skorelowane i ujednolicone pod względem treści (zwłaszcza w zakresie zapoznawania się fragmentami kluczowych dla omawianych zagadnień lektur). Stanowią okazję praktycznego zastosowania umiejętności lektury tekstu, wprowadzającego w dzieje pojęć: "kultura" – "kulturoznawstwo" – "cywilizacja". Zajęcia objaśniają różnorodność ujęć tych terminów, wskazują na rozmaite perspektywy badawcze i metodologiczne, a także ich powiązania z innymi dyscyplinami w obrębie nauk humanistycznych.

Materiał ćwiczeniowy obejmuje teksty objaśniające podstawowe pojęcia kulturoznawstwa i problemy związane z ich definicją. Omawiane treści ilustrują wzory ich rozumienia w różnych obszarach językowych i z różnych perspektyw badawczych: filozoficznej, historycznej, socjologicznej, religijnej i antropologicznej. Stanowią przegląd stanowisk w oparciu o lekturę fragmentów klasycznych pozycji ilustrujących światopogląd konkretnych epok. Prowokują dyskusję o tekstach stanowiących podstawę wiedzy kulturoznawczej, prezentujących wyniki empirycznej pracy badawczej i oryginalność rozważań na tematy takie jak: funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie, dziedziczność zwyczajów, kultura wartości.

Omawiane na zajęciach treści są niezbędnym dla dalszego toku studiów wprowadzeniem do podstawowych zagadnień szeroko pojętych nauk o kulturze.

1. Kulturoznawstwo jako dyscyplina naukowa: specyfika i obszar badań.

a)W.J. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998, Wstęp, on-line

b)C., Levy-Strauss, Miejsce antropologii wśród nauk społecznych, w: Antropologia kulturowa, red. A. Mencwel, Warszawa 2005, s. 50, on-line

2. Definiowanie pojęcia „kultura”. I

a) a) B. Malinowski, Czym jest kultura? (1944), w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2005, s. 34-46.

b) P. Bagby, Pojęcie kultury, [w] Antropologia kulturowa, dz. cyt., s.43, on-line

3. Definiowanie pojęcia „kultura” II

a) S. Brzozowski Istota kultury, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2005,

b) W. Dilthey, Rozumienie kultury, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2005,

4. Cywilizacja, materialność, rzeczy

a) M. Bartkiewicz, Kultura i cywilizacja jako determinanty stylu życia, on-line

5. Elementy komunikacji kulturowej I (Język)

a)E. Sapir, Język – przewodnik po kulturze, Antropologia słowa, on-line

6) Elementy komunikacji kulturowej II (zmysły, ciao)

a) M. Jay, Kryzys tradycyjnej władzy wzroku, on-line

6. Kultura symboliczna

a) E. Cassirer, Esej o człowieku, on-line

b) Konersmann, Kulturoznawstwo a filozofia kultury, „Kultura współczesna” 2009, nr 3(61).

7. Kultura i masy

a) J. Ortega y Gasset, Bunt mas, w: Antropologia kultury, red. A. Mencwel, Warszawa 2005. [rozdział I i VI]

b) A. Kłoskowska, Kultura masowa, Warszawa 2005, s. 94-134.

8. Kultura, kanon, władza, opór

a) A. Bukowski, Kultura, instytucje, władza: ciągłość i zmiana porządku instytucjonalnego, Zarządzanie Publiczne,Nr 2013, nr 2-3, on-line

b) R. BENEDICT, Wzory kultury, Antropologia kultury, dz. cyt., on-line

9. Strukturalizm

a) C. Levi-Strauss, Bororo, w: Świat człowieka, świat kultury, red. A Kłoskowska, s 715, on-line

b) B.J. Ruciński, Pewien Strukturalizm. Główne koncepcje C. Levi-Straussa, Studia Philosophiae Christianae 7/2, 213-241.

10. Relatywizm kulturowy, postmodernizm

a) E. Said, Orientalizm, Wstęp do, Oroentalizm

b) H. Bhabha, Miejsca kultury, Kraków 2010, s. 57-77.

11. Kultura indywidualizmu

a) A. Wspólnota w kulturze indywidualizmu, on-line

12. Przestrzeń, tożsamość, różnica

a) M. Auge, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, s. 51-79

b) Z. Pucek, Tożsamość w przestrzeni wielokulturowej, „Państwo i Społeczeństwo” 2004, nr 3, on-line.

c) M. Kubiszyn, GRANICA – RÓŻNICA KULTUROWA – TOŻSAMOŚĆ: PRZESTRZEŃ LUBELSKIEJ DZIELNICY ŻYDOWSKIEJ WE WSPOMNIENIACH PRZEDWOJENNYCH MIESZKAŃCÓW, „Rocznik Antropologii Historii” 2017, on-line

13 Kultura a wartości

a) G. Żuk, Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki, Lublin 2016, s. 87-117

14 Podsumowanie zajęć

15 Egzamin ustny

KU1_W01 student

- zna historię kształtowania się pojęcia kultura i wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych;

- rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa;

KU1_W02 student

- zna tradycję powstawania i wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny naukowej, dlatego rozumie znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa;

- rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki

KU1_U05 student

potrafi opracować wyniki własnych badań na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając; formułuje pytania dotyczące zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, systematycznie bierze udział w dyskusji i potrafi zainicjować dyskusję związaną z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.

KU1_K02 student

- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest gotów zaangażować się krytycznie w aktualne zjawiska życia społecznego i włączyć w obszar swej refleksji najnowsze prądy myślowe

ECTS:

udział w ćwiczeniach 15 h (online i offline, zgodnie z harmonogramem)

przygotowanie do ćwiczeń i kolokwiów 15 h

Na ocenę bardzo dobrą student

KU1_W01 bardzo dobrze zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa i potrafi wyjaśnić różnicę między nimi

KU1_W02

wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi i rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki

KU1_U05 student

potrafi opracować wyniki własnych badań na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając; formułuje pytania dotyczące zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, systematycznie bierze udział w dyskusji i potrafi zainicjować dyskusję związaną z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.

KU1_K02 student

- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest w związku z tym gotów podjąć krytyczną dyskusję nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego

Na ocenę dobrą student

zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa i potrafi wyjaśnić różnicę między nimi

KU1_W02 student

wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), ale nie zawsze rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi; rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki

KU1_U05 student

potrafi opracować wyniki własnych badań na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy innych autorów zapoznanych na zajęciach, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając, ale nie zawsze potrafi sformułować własne wnioski na temat przeczytanych lektur, choć formułuje pytania dotyczące zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, czasami bierze udział w dyskusji; nie potrafi samodzielnie zainicjować dyskusji związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.

KU1_K02 student

- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, jest w związku z tym gotów podjąć krytyczną dyskusję nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego

Na ocenę dostateczną student

zna chronologię kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku i historię wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; rozpoznaje założenia i specyfikę tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa

KU1_W02

wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), w ograniczonym zakresie rozpoznaje i określa związki pomiędzy nimi, choć rozumie znaczenie perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki

KU1_U05 student

w stopniu dostatecznym potrafi opracować wyniki własnych badań na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej, wykorzystując poglądy innych autorów zapoznanych na zajęciach, nie zawsze rzetelnie je przedstawiając oraz mając kłopoty z ich oceną; nie formułuje pytań dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, ,rzadko bierze udział w dyskusji związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.

KU1_K02 student

- rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, ale nie potrafi podjąć krytycznej dyskusji odnoszącej jej tradycję i kluczowe pojęcia do współczesnych zjawisk życia społecznego

Na ocenę niedostateczną

KU1_W01 student

nie zna chronologii kształtowania się pojęcia kultura oraz cywilizacja od antyku do połowy XX wieku ani historii wyodrębniania się kulturoznawstwa jako odrębnej dyscypliny w obrębie nauk humanistycznych; nie rozpoznaje założeń ani specyfiki tradycji niemieckich Kulturwissenschaft i brytyjskich cultural studies jako dwóch podstawowych źródeł kulturoznawstwa;

KU1_W02 student

nie wie, jaki wkład w kształtowanie się kulturoznawstwa wniosły inne dyscypliny badawcze (np. filozofia, antropologia, socjologia), a więc i nie rozpoznaje i nie określa związków pomiędzy nimi i nie rozumie znaczenia perspektywy interdyscyplinarno-integracyjnej jako wyznaczającej specyfikę i ważne zadanie kulturoznawstwa w obrębie humanistyki

KU1_U06 student

KU1_U05 student

nie potrafi opracować wyników własnych badań na temat definiowania pojęcia kultury i pojęć pokrewnych oraz historii kształtowania refleksji kulturoznawczej; nie formułuje pytan dotyczących zagadnień omawianych na zajęciach i wynikających z wnikliwej lektury lektur, nie bierze udziału w dyskusji związanej z zagadnieniami omawianymi na zajęciach i omawianymi lekturami.

KU1_K02 student

- nie rozumie, że kulturoznawstwo jest dyscypliną aktywną i otwartą, nie jest w związku z tym gotów podjąć krytycznej dyskusji nad jej tradycją i kluczowymi pojęciami z ich odniesieniem do współczesnych zjawisk życia społecznego

Sposoby weryfikacji procesu zdobywania wiedzy i jego efektu końcowego: monitorowanie obecności studenta na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności w ciągu semestru), kolokwia cząstkowe, kolokwium końcowe obejmujące całość materiału, monitorowanie i ocena aktywności studenta na zajęciach.

O ocenie końcowej decyduje: ocena z kolokwium końcowego, ocena aktywności na zajęciach.