criminal law in medicine

Założeniem prowadzenia konwersatorium jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami prawa medycznego oraz praktycznymi aspektami prawnokarnej odpowiedzialności osób wykonujących zawody medyczne.

Celem zajęć jest charakterystyka najważniejszych zagadnień problemowych na styku prawa medycznego i prawa karnego.

1. Zagadnienia wstępne. Pojęcie czynności leczniczej. Koncepcje legalności czynności leczniczych.

2. Zgoda pacjenta na wykonanie czynności leczniczych:

a) warunki skutecznej zgody pacjenta

- podmiotowy zakres zgody (zgoda pacjenta, zgoda zastępcza, zgoda kumulatywna, zezwolenie sądu opiekuńczego)

- uświadomiona i dobrowolna zgoda

- warunki dotyczące formy i treści zgody

b) przypadki przymusowego leczenia

- leczenie chorób zakaźnych,

- przeciwdziałanie i leczenie uzależnień,

- leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi,

- przymusowe leczenie osób osadzonych,

c) odpowiedzialność karna lekarza za wykonanie zabiegu bez zgody pacjenta (art. 192 k.k.).

3. Obowiązek udzielenia pomocy przez lekarza:

a) podstawy prawne lekarskiego obowiązku udzielania pomocy

b) przypadki legalnego zaniechania udzielania pomocy

- regulacja zawarta w art. 162 k.k.

- unormowania zawarte w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty

- sprzeciw pacjenta

- oświadczenia pro futuro

- ratowanie samobójców

c) odpowiedzialność karna lekarza za nieudzielenie pomocy:

-odpowiedzialność karna lekarza niebędącego gwarantem bezpieczeństwa osoby zagrożonej

- odpowiedzialność karna lekarza będącego gwarantem bezpieczeństwa osoby zagrożonej.

4. Odpowiedzialność karna lekarza za błąd w sztuce medycznej:

a) pojęcie i rodzaje błędu w sztuce medycznej

b) podstawy i zasady odpowiedzialności lekarza

5. Odpowiedzialność lekarza związana z przeprowadzaniem zabiegów przerwania ciąży:

a) warunki dopuszczalności przerywania ciąży

b) podstawy odpowiedzialności za nielegalny zabieg przerwania ciąży

6. Odpowiedzialność karna lekarza w związku z przeprowadzaniem przeszczepów ex mortis i ex vivo:

a) podstawy prawne dopuszczalności transplantacji

b) odpowiedzialność karna przy przeszczepach ex mortuo

c) odpowiedzialność karna przy przeszczepach ex vivo.

Podstawowa: 1. R. Kubiak, Prawo medyczne, Warszawa 2021; 2. E. Zielińska (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2022.

Uzupełniająca: 1. T. Dukiet – Nagórska, Autonomia pacjenta a polskie prawo karne, Warszawa 2008; 2. D. Karkowska, Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Warszawa 2012; 3. J. Haberko, I. Uhrynowska- Tyszkiewicz, Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Komentarz, Warszawa 2014; 4. T. Sroka, Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Problematyka obiektywnego przypisania skutku, Warszawa 2013; 5. E. Zatyka, Lekarski obowiązek udzielenia pomocy, Warszawa 2011.

Po zakończeniu wykładu studenci będą:

Wiedza:

1) Posiadali wiedzę potrzebną do zaliczenia przedmiotu

2) Znali i potrafili scharakteryzować przesłanki oraz podstawy odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem czynności medycznych o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym

3) Znali regulacje prawne dotyczące zgody pacjenta na zabiegi lecznicze oraz potrafili ocenić legalność zabiegu leczniczego

4) Znali warunki dopuszczalności przerwania ciąży

5) Znali definicję transplantacji oraz warunków przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo

Umiejętności:

1) Posiadali umiejętność formułowania opisu prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych oraz dokonywania ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki

2) Umieli dokonać analizy orzecznictwa sądowego w zakresie omówionej tematyki

Postawy:

1) Mieli świadomość występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Zna i potrafi scharakteryzować przesłanki oraz podstawy odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem czynności medycznych o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym

Na ocenę 2 (ndst) nie zna i nie potrafi scharakteryzować przesłanek oraz podstaw odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem szeroko rozumianych czynności medycznych, o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym.

Na ocenę 3 (dst) zna i charakteryzuje w stopniu podstawowym przesłanki oraz podstawy odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem szeroko rozumianych czynności medycznych, o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym.

Na ocenę 4 (db) dobrze zna i charakteryzuje w stopniu dobrym przesłanki i podstawy odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem szeroko rozumianych czynności medycznych, o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym.

Na ocenę 5 (bdb) bardzo dobrze zna i charakteryzuje w sposób szczegółowy i wyczerpujący przesłanki oraz podstawy odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem szeroko rozumianych czynności medycznych, o charakterze leczniczym, jak i nieleczniczym.

Zna regulacje prawne dotyczące zgody pacjenta na zabiegi lecznicze i potrafi ocenić kwestię legalności zabiegu leczniczego

Na ocenę 2 (ndst) nie zna regulacji prawnych dotyczących zgody pacjenta na zabiegi lecznicze i nie potrafi ocenić kwestii legalności zabiegu leczniczego

Na ocenę 3 (dst) w stopniu podstawowym zna regulacje prawne dotyczące zgody pacjenta na zabiegi lecznicze i potrafi w sposób ogólny ocenić kwestię legalności zabiegu leczniczego.

Na ocenę 4 (db) dobrze zna regulacje prawne dotyczące zgody pacjenta na zabiegi lecznicze i potrafi w stopniu dobrym ocenić kwestię legalności zabiegu leczniczego

Na ocenę 5 (bdb) bardzo dobrze zna regulacje prawne dotyczące zgody pacjenta na zabiegi lecznicze i potrafi w sposób szczegółowy i wyczerpujący ocenić kwestię legalności zabiegu leczniczego

Zna i omawia warunki dopuszczalności przerwania ciąży

Na ocenę 2 (ndst) nie zna i nie potrafi omówić warunków dopuszczalności przerwania ciąży.

Na ocenę 3 (dst) zna i omawia niektóre z warunków dopuszczalności przerwania ciąży.

Na ocenę 4 (db) dobrze zna i omawia w stopniu dobrym warunki dopuszczalności przerwania ciąży.

Na ocenę 5 (bdb) bardzo dobrze zna i omawia w sposób szczegółowy i wyczerpujący warunki dopuszczalności przerwania ciąży.

Podaje definicję transplantacji oraz omawia warunki przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo

Na ocenę 2 (ndst) nie zna definicji transplantacji oraz nie potrafi omówić warunków przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo

Na ocenę 3 (dst) zna definicję transplantacji oraz omawia niektóre warunki przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo

Na ocenę 4 (db) dobrze zna definicję transplantacji i omawia w stopniu dobrym warunki przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo

Na ocenę 5 (bdb) bardzo dobrze zna definicję transplantacji oraz omawia w sposób szczegółowy i wyczerpujący warunki przeprowadzania transplantacji ex mortuo i ex vivo.

Ma świadomość występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Na ocenę 2 (ndst) nie ma świadomości występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Na ocenę 3 (dst) ma poprawną świadomość występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Na ocenę 4 (db) ma dobrą świadomość występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Na ocenę 5 (bdb) ma bardzo dobrą świadomość występowania związków pomiędzy prawem karnym i medycyną

Posiada umiejętność formułowania opisu prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych oraz dokonywania ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki

Na ocenę 2 (ndst) - nie umie formułować opisu prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych ani też dokonywać ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki.

Na ocenę 3 (dst) - ma zadowalająco rozwiniętą umiejętność formułowania opisu prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych oraz dokonywania ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki.

Na ocenę 4 (db) - ma dobrze rozwiniętą umiejętność formułowania opisu prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych oraz dokonywania ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki.

Na ocenę 5 (bdb) - nie tylko bardzo dobrze umie formułować opis prostych i średnio-skomplikowanych stanów faktycznych z punktu widzenia przepisów karnych oraz dokonywać ich prawnokarnej oceny w zakresie omówionej problematyki, ale też w wypadku okoliczności, które mogą być różnie interpretowane, potrafi zidentyfikować możliwe konkurencyjne interpretacje oraz wskazać mocne i słabe strony każdej z nich.

Umie dokonać analizy orzecznictwa sądowego w zakresie omówionej tematyki

Na ocenę 2 (ndst) nie umie dokonać analizy orzecznictwa sądowego w zakresie omówionej tematyki

Na ocenę 3 (dst) umie dokonać w stopniu podstawowym analizy niektórych orzeczeń w zakresie omówionej tematyki

Na ocenę 4 (db) umie dokonać w stopniu dobrym analizy orzecznictwa sądowego w zakresie omówionej tematyki

Na ocenę 5 (bdb) umie dokonać dokładnej analizy orzecznictwa sądowego w zakresie omówionej tematyki