WHF: Historia etyki [WF-FI-21-WHFE-P21]
Semestr zimowy 2021/22
Wykład,
grupa nr 1
Przedmiot: | WHF: Historia etyki [WF-FI-21-WHFE-P21] | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Zajęcia: |
Semestr zimowy 2021/22 [2021/22_Z]
(zakończony)
Wykład [WYK], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Termin i miejsce:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Liczba osób w grupie: | 10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Limit miejsc: | 20 | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Zaliczenie: | Egzaminacyjny | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Prowadzący: | Ewa Podrez | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatura: |
V. Bourke, Historia etyki, Wydaw. Krupski i S-ka, 1994 F. Copleston, Historia filozofii, t,1-XI, IW PAX, Warszawa od 1998 T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. ! -2, Wydaw. Znak, Kraków 2009 E. Podrez, W kręgu dobra i zła. Zarys historii etyki od starożytności do czasów współczesnych, Warszawa 1998 Historia filozofii zachodniej, pod red. R.H. Popkin, Krupiński i S-ka, 2003. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Zakres tematów: |
wykład z historii etyki ma na celu zrozumienie całościowej, współczesnej sytuacji człowieka, opisywanej i dyskutowanej od strony pytań o to, jak należy dobrze żyć? Czym jest dobre życie w przeciwieństwie do złego? Na czym opiera się związek między naszą dzisiejszą wiedzą o moralności i kulturą a w historią etyki? W tych rozważaniach trzy pytania będą stanowiły przedmiot wnikliwych badań : 1/koncepcje dobrego życia i co o nim stanowi?, 2/ czym jest dobro i zło moralne i jak się je poznaje, 3/ co w danej tradycji etycznej jest dla nas cenne i twórcze? Przyjmując taka perspektywę badawczą należy głównie skupić się na etyce XIX i XX wieku, bo te formacje mają największy wpływ nasz ogląd etyki, jej problemów i języka. Co przekłada się na współcześnie podejmowane, szczegółowe zagadnienia moralne, takie jak; odpowiedzialność w biznesie, etyka sztucznej inteligencji, etyka ekologiczna czy np. sprawiedliwość społeczna. Zgodnie z przedłożonymi założeniami, z 15 spotkań 8 będzie poświęconych historii etyki XX i XX wieku, co nie znaczy że zostaną omówione wszystkie ważne formacje, poglądy i nurty zaliczane do filozofii współczesnej. Należałoby poprowadzić osobne wykłady z filozofii analitycznej i poruszane w niej problemy metaetyczne. Jak można przeczytać w każdej monografii, poświęconej tym okresom, ich wielorakość, zróżnicowanie, powiązanie z literaturą lub matematyką, praktycznie uniemożliwiają ich pełny przegląd. Jeszcze trudniej mówić o wpływach tych myślicieli na przyszłe pokolenia, bo jest on rozłożony na polityczno-społeczne doświadczenia epoki oraz na nowe formacje kulturowe. Obecnie większość autorów prac o etyce odwołuje się do filozofii Kanta, Nietzschego i Arystotelesa, poddanych dogłębnej interpretacji. Tak więc na pierwszych 6 spotkaniach będzie omówiona filozofia grecka ( oraz tragedia grecka- los człowieka) i rzymska z pozycji koncepcji dobrego życia oraz dwóch pozostałych pytań, starożytna i średniowieczna filozofia chrześcijańska, wiek XVI i myśl humanistyczna M. de Montaigne'a, wiek XVII: etyka w ujęciu Kartezjusza, Hobbesa, Pascala i Spinozy, wiek XVIII: Hume, Rousseau, Kant. Filozofia XIX wieku: Fichte-Hegel-Schopenhauer, Kierkegaard i brytyjski utylitaryzm, wiek XX : filozofia życia ( Bergson, Nietzsche), pragmatyzm, fenomenologia, filozofia egzystencji, hermeneutyka, filozofia dialogu i spotkania, personalizm. Na ostatnim wykładzie zostanie przedstawiona mapy odpowiedzi na pytanie jak należy dobrze żyć, z uwzględnieniem omawianych stanowisk w ramach historii etyki. Tematy wykładów: 1.najważniejsze pytania etyki i ich źródła. Historyczne, kulturowe, społeczne uwarunkowania etyki. Język etyki i jej najważniejsze kategorie. Tragedia grecka; mity i opowieść o losie człowieka 2.Od Sokratesa do Arystotelesa - pytanie o dobre życie. Filozofia rzymska i Marek Aureliusz. Praktyczna strona moralności 3.starożytna i średniowieczna etyka chrześcijańska. Poezja i malarstwo 4.humanistyczna mądrość Montaigne'a i etyka w ujęciu Kartezjusza i Hobbesa. Pascal i Spinoza 5. epoka Oświecenia: Hume i Rousseau. Moralna natura zmysłowa i uczucia 6. etyka praktyczna Kanta i uporządkowanie dotychczasowych koncepcji dobrego życia. Analiza krytyczna 7. Fichte-Hegel-Schopenhauer kontra Kierkegaard. Brytyjski utylitaryzm, Bentham i Mill 8. filozofia życia ( Bergson, Nietzsche) i pragmatyzm 9. fenomenologia i koncepcja aksjologiczna życia 10. filozofia egzystencji: Camus, Sartre, Heidegger 11. hermeneutyka- Gadamer i Ricoeur i kody myślenia i rozumienia etyki 12.filozofia dialogu i spotkania-Inny, Ty 13.personalizm i idea godności osobowej 14.Nietzsche, Kant i Arystoteles-a współczesne dyskursy etyczne 15. mapa z odpowiedziami na pytanie; jak należy dobrze żyć wraz z odpowiedziami na pytanie czym jest dobro-dobre życie-i co je określa |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Metody dydaktyczne i sposoby weryfikacji efektów kształcenia: |
metody Wykład problemowy połączony z wykładem konwersatoryjnym, tzn omówienie i i analiza poglądów na temat dobrego życia, związanych z określoną formacją kulturową, kończy się takim wykładem z udziałem słuchaczy. O ile wykłady problemowe nastawione są na szerszy, moralny kontekst opisu dobrego życia i sposobów jego realizacji, to dialog ze studentami służy do krytycznej analizy tych stanowisk. A także dokonania konfrontacji między tymi poglądami z podkreśleniem różnic w pojmowaniu zasadniczych kategorii takich jak: dobro, zło, szczęście, pomyślność, doskonałość, rozwój moralny, kompetencje i sprawności, uczucia, rozum, wola itd. Aby student był przygotowany do udziału w wykładzie konwersatoryjnym musi najpierw zapoznać się z klasyczną metodą problemową i na jej podstawie; 1.sformułowanie problemu dot. dobrego życia-dlaczego pyt, o to jak należy dobrze żyć jest problemem, 2.okreslenie tego problemu w kategoriach moralnych 3.wskazanie na różne, możliwe odpowiedzi i ich źródła ( kultura, literatura, muzyka, Internet, wychowanie, religia, sztuka itd.) 4.jak je można zweryfikować pod względem np. zgodności z kryterium dobra i zła albo popularności określonego stylu życia uważanego za dobry itd. 5.wspólna dyskusja o tym, czy dana interpretacja jest właściwa i a przekazana w niej wiedza i jej aplikacja do konkretnych, współczesnych przykładów są zasadne. metody dydaktyczne Wykład problemowy połączony z wykładem konwersatoryjnym, tzn omówienie i i analiza poglądów na temat dobrego życia, związanych z określoną formacją kulturową, kończy się takim wykładem z udziałem słuchaczy. O ile wykłady problemowe nastawione są na szerszy, moralny kontekst opisu dobrego życia i sposobów jego realizacji, to dialog ze studentami służy do krytycznej analizy tych stanowisk. A także dokonania konfrontacji między tymi poglądami z podkreśleniem różnic w pojmowaniu zasadniczych kategorii takich jak: dobro, zło, szczęście, pomyślność, doskonałość, rozwój moralny, kompetencje i sprawności, uczucia, rozum, wola itd. Aby student był przygotowany do udziału w wykładzie konwersatoryjnym musi najpierw zapoznać się z klasyczną metodą problemową i na jej podstawie; 1.sformułowanie problemu dot. dobrego życia-dlaczego pyt, o to jak należy dobrze żyć jest problemem, 2.okreslenie tego problemu w kategoriach moralnych 3.wskazanie na różne, możliwe odpowiedzi i ich źródła ( kultura, literatura, muzyka, Internet, wychowanie, religia, sztuka itd.) 4.jak je można zweryfikować pod względem np. zgodności z kryterium dobra i zła albo popularności określonego stylu życia uważanego za dobry itd. 5.wspólna dyskusja o tym, czy dana interpretacja jest właściwa i a przekazana w niej wiedza i jej aplikacja do konkretnych, współczesnych przykładów są zasadne. Sposoby weryfikacji: konsultacje wykłady konwersacyjne tzn. wymagające od studentów przygotowania do uporządkowania i analizy omawianego materiału przygotowanie własnego projektu dobrego życia z nawiązaniem do współczesnej kultury masowej końcowy egzamin-ustny dla tych studentów, którzy a. brali udział w wykładach, b. dyskutowali podczas wykładów konwersacyjnych, c. opracowali projekt dobrego życia, tak jak go rozumieją współcześni ( muzyka, literatura, seriale, strony Internetowe profili społecznościowych itd.) |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.