Philosophical Concepts of Culture Part 1

Spośród rozmaitych perspektyw analizy fenomenu kultury chronologicznie pierwszą była perspektywa filozoficzna. Wiele z podstawowych zagadnień dotyczących kultury było dyskutowanych już na gruncie filozofii greckiej. W myśli nowożytnej ranga refleksji nad kulturą systematycznie rosła, aż do wyłonienia się odrębnej dyscypliny filozoficznej – filozofii kultury.

Spośród rozmaitych perspektyw analizy fenomenu kultury chronologicznie pierwszą była perspektywa filozoficzna. Wiele z podstawowych zagadnień dotyczących kultury było dyskutowanych już na gruncie filozofii greckiej. W myśli nowożytnej ranga refleksji nad kulturą systematycznie rosła, aż do wyłonienia się odrębnej dyscypliny filozoficznej – filozofii kultury.

Filozoficzne teorie kultury okazują się pochodną koncepcji antropologicznych. W świetle teorii człowieka jako bytu „naznaczonego brakiem” kultura jawi się jako zestaw protez, dzięki którym człowiek kompensuje sobie biologiczne braki (Protagoras, Herder, Gehlen).

W świetle antropologii postrzegającej człowieka jako byt przekraczający naturę rozumnością lub zdolnością symbolizacji, kultura jawi się jako zbiór form rozumnego lub twórczego odnoszenia się człowieka do świata. Odniesienie to wyraża się w języku, micie, sztuce, religii, historii, nauce, technice, prawie, etc.

LEKTURY PODSTAWOWE:

1/ Platon, Protagoras (309-328- Mit Prometeusza), tłum. L. Regner, Warszawa 1995.

2/.F.Th. Vischer, Symbol, Stan Rzeczy, 8 (2015), s.17-34.

3/ E. Cassirer, Esej o człowieku, tłum. A. Staniewska, Warszawa 1977, s. 77-158.

4/ G. Vico, Nauka nowa, tłum. J. Jakubowicz, Warszawa 1966, s. 154-245.

5/ H. Usener, Keraunos. Przyczynek do historii pewnego wyobrażenia religijnego, Załącznik kulturoznawczy 7 (2020), s. 619-670.

6/. H. Blumenberg, Wtargnięcie nazwy w bezimienny chaos, [w:] Praca nad mitem, Warszawa 2009, s. 32-56.

7/ G. Frazer, Magia sympatyczna, [w:] Złota gałąź, tłum. H. Krzeczkowski, 1962, s. 42- 89.

8/ A. Warburg, Obrazy z terytorium Indian Pueblo w Ameryce Północnej, tłum. P. Sosnowska, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa 2-3 (293-294) 2011, s. 41-54.

9/ S. Freud, Totem i tabu, tłum. M. Poręba, R. Reszke [w:] Pisma społeczne, Warszawa 1998,

10/ R. Girard, Widziałem szatana spadającego z nieba jak błyskawica, tłum. E. Burska, Warszawa 2002.241-375.

Spośród rozmaitych perspektyw analizy fenomenu kultury chronologicznie pierwszą była perspektywa filozoficzna. Wiele z podstawowych zagadnień dotyczących kultury było dyskutowanych już na gruncie filozofii greckiej. W myśli nowożytnej ranga refleksji nad kulturą systematycznie rosła, aż do wyłonienia się odrębnej dyscypliny filozoficznej – filozofii kultury.

Spośród rozmaitych perspektyw analizy fenomenu kultury chronologicznie pierwszą była perspektywa filozoficzna. Wiele z podstawowych zagadnień dotyczących kultury było dyskutowanych już na gruncie filozofii greckiej. W myśli nowożytnej ranga refleksji nad kulturą systematycznie rosła, aż do wyłonienia się odrębnej dyscypliny filozoficznej – filozofii kultury.

Filozoficzne teorie kultury okazują się pochodną koncepcji antropologicznych. W świetle teorii człowieka jako bytu „naznaczonego brakiem” kultura jawi się jako zestaw protez, dzięki którym człowiek kompensuje sobie biologiczne braki (Protagoras, Herder, Gehlen).

W świetle antropologii postrzegającej człowieka jako byt przekraczający naturę rozumnością lub zdolnością symbolizacji, kultura jawi się jako zbiór form rozumnego lub twórczego odnoszenia się człowieka do świata. Odniesienie to wyraża się w języku, micie, sztuce, religii, historii, nauce, technice, prawie, etc.