Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

(in Polish) Antropologia widowisk

General data

Course ID: WH-KU-M-I-2-AntrWid
Erasmus code / ISCED: (unknown) / (unknown)
Course title: (unknown)
Name in Polish: Antropologia widowisk
Organizational unit: Faculty of Humanities
Course groups:
ECTS credit allocation (and other scores): 3.00 Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.
Language: (unknown)
Subject level:

elementary
Learning outcome code/codes:

enter learning outcome code/codes
Preliminary Requirements:

(in Polish) Wiedza z zakresu antropologii na poziomie podstawowym.
Short description: (in Polish)

Na zajęciach zapoznamy się z najważniejszymi koncepcjami antropologii widowisk, a więc takiej teorii (perspektywy) kulturoznawczej, która życie jednostek i grup społecznych opisuje w kategoriach teatralnych: jako akcję, rolę, postaci, dramat i spektakl odgrywany na scenie przez aktorów.

Full description: (in Polish)

W kulturze europejskiej od stuleci funkcjonuje metafora "teatru świata" na określenie sytuacji człowieka na ziemi, jego relacji z Bogiem i ludźmi, sensu jego życia. Posługiwali się nią poeci i filozofowie, a także wielcy dramaturdzy z Williamem Szekspirem i Calderonem de la Barcą na czele. W XX wieku metaforę tę uznano za naczelną zasadę objaśniania rozmaitych faktów społecznych. Fakty te postrzegane są jako widowiska (performnsy) kulturowe, a więc działanie polegające na bezpośrednim wytwarzaniu znaczącego kulturowo komunikatu - odpowiednimi środkami i według przyjętych reguł - wobec obecnych i bezpośrednio reagujących odbiorców. Widowiska takie od najdawniejszych czasów kształtowały życie społeczne przede wszystkim jako różnego rodzaju rytuały (np. ofiarnicze) i świąteczne celebracje (np. procesje i pochody). Podobny charakter miały także rywalizacje sportowe i zabawy. Na ich tle teatr artystyczny w starożytnej Grecji czy w Rzymie był tylko jednym z wariantów perfomatywnej aktywności człowieka. Współcześnie za "widowisko kulturowe" uznaje się wszelkie interakcje społeczne oparte na współdziałaniu lub rywalizacji i spełniające rożne funkcje: religijne, poznawcze, polityczne, ludyczne i wiele innych. Przyjrzymy się im, zapoznając się z klasycznymi już tekstami antropologów, socjologów i kulturoznawców zebranymi (we fragmentach) w podręczniku Leszka Kolankiewicza "Antropologia kultury". Sięgniemy także po teksty uzupełniające ten podręcznik oraz zapisy cyfrowe wybranych widowisk społecznych, które poddamy analizie i interpretacji. Zapytamy, jakie role gramy i na jakich scenach występujemy w naszym codziennym życiu. Punktem wyjścia stanie się dla nas koncepcja Ervinga Goffmana zaprezentowana w pracy "Człowiek w teatrze życia codziennego".

Zajmiemy się następującymi zagadnieniami (jeśli nie podano inaczej, wszystkie teksty pochodzą z podręcznika "Antropologia widowisk" pod red. Leszka Kolankiewicza):

1. INTERAKCJE SPOŁECZNE: Goffman, "Człowiek w teatrze życia codziennego".

2. RYTUALIZACJA: Arnold van Gennep, "Obrzędy przejścia"; Victor Turner, "Proces rytualny".

3. LITURGIA JAKO WIDOWISKO: Tadeusz Kornaś, "Aniołom i światu widowisko", Kraków 2009 (fragmenty)

4. ZABAWA: Johan Huizinga, "Homo ludens. Zabawa jako źródło

kultury; Roger Caillois, "Gry i ludzie".

5. CEREMONIAŁ: Jean Duvignaud, Ceremonia społeczna i ceremonia teatralna; Piotr Osęka, "Pochód".

6. WOJNA i SPORT: Roger Caillois, Wojna i sacrum; John MacAloon, "Igrzyska olimpijskie a teoria widowisk w społeczeństwach współczesnych".

7. OFIARA: Claude Levi-Strauss, Czarownik i jego magia; Rene Girard, "Kryzys ofiarniczy".

8. KARNAWAŁ: Michaił M. Bachtin, "Ludowe formy świąt karnawałowych"; Karl Braun, "Karnawał? Karnawalizacja!".

9. AKCJA: Victor Turner, Teatr codzienności, codzienność w teatrze; Maria Janion, "Lot, latanie, kucanie, leżenie".

10. GEST, TANIEC: Helmuth Plessner, "Śmiech i płacz"; Jurij M. Łotman, "Bal".

11. STYGMATYZACJA CIAŁA: Claude Levi-Strauss, Malowanie ciała; Bruno Bettelheim, "Rany symboliczne".

12. LALKA: Andrzej Falkiewicz, "Człowiek teatralny"; Henryk Jurkowski, "Lalki w rytuale".

13. MASKA: Karl Kerenyi, "Człowiek i maska"; Jean-Thierry Maertens, "Maska i lustro...".

14. SOBOWTÓR - POSTAĆ: Paweł Deybel, "Studium lustra".

15. METAMORFOZY PODMIOTU: Georg Herbert Mead, "Osobowość"; Martin Buber, "Ja i Ty".

Bibliography: (in Polish)

Bibliografia

1. Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Agata Chałupnik i in., wstęp i red. Leszek Kolankiewicz, wyd. 2 zm., popr. i rozsz., Warszawa 2010;

2. Duvignaud, Jean: Dar z niczego. O antropologii święta, przeł. Łada Jurasz-Dudzik, posł do wyd. pol. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2011;

3. Falkiewicz Andrzej: Człowiek teatralny, [w:] tegoż: Istnienie i metafora, Wrocław 1996;

4. Kolankiewicz, Leszek: Antropologia widowisk: subdyscyplina czy nowa perspektywa antropologii kulturowej?, „Kultura Współczesna” 2007, nr 1;

5. Pradier, Jean-Marie: Ciało widowiskowe. Etnoscenologia sztuk widowiskowych, przeł. Kinga Bierwiaczonek, Warszawa 2012;

6. Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, red. John J. MacAloon, przeł. Katarzyna Przyłuska-Urbanowicz, posł. do wyd. pol. Wojciech Dudzik, Warszawa 2009;

7. Schechner, Richard: Przyszłość rytuału, przeł. Tomasz Kubikowski, Warszawa 2000;

8. Turner, Victor: Antropologia widowiska, przeł. Małgorzata i Jacek Dziekanowie, Warszawa 2008;

9. Turner, Victor: Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, przeł. Małgorzata i Jacek Dziekanowie, Warszawa 2005.
Efekty kształcenia i opis ECTS: (in Polish)

Student:

Zna podstawowe pojęcia, teorie i zasady

postępowania zgodnie z obszarem przedmiotowym

realizowanego modułu kształcenia.

Potrafi samodzielnie organizować proces uczenia się,

uzupełniania informacji oraz doskonalenia

kompetencji zawodowych, wykorzystując wiedzę

zdobytą w ramach realizowanego modułu

kształcenia.

Jest gotów do zastosowania wiedzy i umiejętności

zdobytych podczas realizacji wybranego modułu

kształcenia przy planowaniu działalności zawodowej

i aktywności na rzecz środowiska społecznego.
Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

O ocenie zadecydej przygotowanie studenta do zajęć, aktywność na zajęciach oraz zaliczenie ustne przedmiotu.

Practical placement: (in Polish)

Nie dotyczy

Classes in period "Winter semester 2021/22" (past)

Time span: 2021-10-01 - 2022-01-31
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Conversatorium, 30 hours more information
Coordinators: Dorota Dąbrowska, Jacek Kopciński, Agnieszka Smaga
Group instructors: Jacek Kopciński
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Conversatorium - graded credit
(in Polish) E-Learning:

(in Polish) E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description: (in Polish)

Współcześnie za "widowisko kulturowe" uznaje się wszelkie interakcje społeczne oparte na współdziałaniu lub rywalizacji i spełniające rożne funkcje: religijne, poznawcze, polityczne, ludyczne i wiele innych. Przyjrzymy się im, zapoznając się z klasycznymi już tekstami antropologów, socjologów i kulturoznawców zebranymi (we fragmentach) w podręczniku Leszka Kolankiewicza "Antropologia kultury". Sięgniemy także po teksty uzupełniające ten podręcznik oraz zapisy cyfrowe wybranych widowisk społecznych, które poddamy analizie i interpretacji. Zapytamy, jakie role gramy i na jakich scenach występujemy w naszym codziennym życiu. Punktem wyjścia stanie się dla nas koncepcja Ervinga Goffmana zaprezentowana w pracy "Człowiek w teatrze życia codziennego".
Full description: (in Polish)

W kulturze europejskiej od stuleci funkcjonuje metafora "teatru świata" na określenie sytuacji człowieka na ziemi, jego relacji z Bogiem i ludźmi, sensu jego życia. Posługiwali się nią poeci i filozofowie, a także wielcy dramaturdzy z Williamem Szekspirem i Calderonem de la Barcą na czele. W XX wieku metaforę tę uznano za naczelną zasadę objaśniania rozmaitych faktów społecznych. Fakty te postrzegane są jako widowiska (performnsy) kulturowe, a więc działanie polegające na bezpośrednim wytwarzaniu znaczącego kulturowo komunikatu - odpowiednimi środkami i według przyjętych reguł - wobec obecnych i bezpośrednio reagujących odbiorców. Widowiska takie od najdawniejszych czasów kształtowały życie społeczne przede wszystkim jako różnego rodzaju rytuały (np. ofiarnicze) i świąteczne celebracje (np. procesje i pochody). Podobny charakter miały także rywalizacje sportowe i zabawy. Na ich tle teatr artystyczny w starożytnej Grecji czy w Rzymie był tylko jednym z wariantów perfomatywnej aktywności człowieka. Współcześnie za "widowisko kulturowe" uznaje się wszelkie interakcje społeczne oparte na współdziałaniu lub rywalizacji i spełniające rożne funkcje: religijne, poznawcze, polityczne, ludyczne i wiele innych. Przyjrzymy się im, zapoznając się z klasycznymi już tekstami antropologów, socjologów i kulturoznawców zebranymi (we fragmentach) w podręczniku Leszka Kolankiewicza "Antropologia kultury". Sięgniemy także po teksty uzupełniające ten podręcznik oraz zapisy cyfrowe wybranych widowisk społecznych, które poddamy analizie i interpretacji. Zapytamy, jakie role gramy i na jakich scenach występujemy w naszym codziennym życiu. Punktem wyjścia stanie się dla nas koncepcja Ervinga Goffmana zaprezentowana w pracy "Człowiek w teatrze życia codziennego".

Zajmiemy się następującymi zagadnieniami (jeśli nie podano inaczej, wszystkie teksty pochodzą z podręcznika "Antropologia widowisk" pod red. Leszka Kolankiewicza):

1. INTERAKCJE SPOŁECZNE: Goffman, "Człowiek w teatrze życia codziennego".

2. RYTUALIZACJA: Arnold van Gennep, "Obrzędy przejścia"; Victor Turner, "Proces rytualny".

3. LITURGIA JAKO WIDOWISKO: Tadeusz Kornaś, "Aniołom i światu widowisko", Kraków 2009 (fragmenty)

4. ZABAWA: Johan Huizinga, "Homo ludens. Zabawa jako źródło

kultury; Roger Caillois, "Gry i ludzie".

5. CEREMONIAŁ: Jean Duvignaud, Ceremonia społeczna i ceremonia teatralna; Piotr Osęka, "Pochód".

6. WOJNA i SPORT: Roger Caillois, Wojna i sacrum; John MacAloon, "Igrzyska olimpijskie a teoria widowisk w społeczeństwach współczesnych".

7. OFIARA: Claude Levi-Strauss, Czarownik i jego magia; Rene Girard, "Kryzys ofiarniczy".

8. KARNAWAŁ: Michaił M. Bachtin, "Ludowe formy świąt karnawałowych"; Karl Braun, "Karnawał? Karnawalizacja!".

9. AKCJA: Victor Turner, Teatr codzienności, codzienność w teatrze; Maria Janion, "Lot, latanie, kucanie, leżenie".

10. GEST, TANIEC: Helmuth Plessner, "Śmiech i płacz"; Jurij M. Łotman, "Bal".

11. STYGMATYZACJA CIAŁA: Claude Levi-Strauss, Malowanie ciała; Bruno Bettelheim, "Rany symboliczne".

12. LALKA: Andrzej Falkiewicz, "Człowiek teatralny"; Henryk Jurkowski, "Lalki w rytuale".

13. MASKA: Karl Kerenyi, "Człowiek i maska"; Jean-Thierry Maertens, "Maska i lustro...".

14. SOBOWTÓR - POSTAĆ: Paweł Deybel, "Studium lustra".

15. METAMORFOZY PODMIOTU: Georg Herbert Mead, "Osobowość"; Martin Buber, "Ja i Ty".

Bibliography: (in Polish)

W kulturze europejskiej od stuleci funkcjonuje metafora "teatru świata" na określenie sytuacji człowieka na ziemi, jego relacji z Bogiem i ludźmi, sensu jego życia. Posługiwali się nią poeci i filozofowie, a także wielcy dramaturdzy z Williamem Szekspirem i Calderonem de la Barcą na czele. W XX wieku metaforę tę uznano za naczelną zasadę objaśniania rozmaitych faktów społecznych. Fakty te postrzegane są jako widowiska (performnsy) kulturowe, a więc działanie polegające na bezpośrednim wytwarzaniu znaczącego kulturowo komunikatu - odpowiednimi środkami i według przyjętych reguł - wobec obecnych i bezpośrednio reagujących odbiorców. Widowiska takie od najdawniejszych czasów kształtowały życie społeczne przede wszystkim jako różnego rodzaju rytuały (np. ofiarnicze) i świąteczne celebracje (np. procesje i pochody). Podobny charakter miały także rywalizacje sportowe i zabawy. Na ich tle teatr artystyczny w starożytnej Grecji czy w Rzymie był tylko jednym z wariantów perfomatywnej aktywności człowieka. Współcześnie za "widowisko kulturowe" uznaje się wszelkie interakcje społeczne oparte na współdziałaniu lub rywalizacji i spełniające rożne funkcje: religijne, poznawcze, polityczne, ludyczne i wiele innych. Przyjrzymy się im, zapoznając się z klasycznymi już tekstami antropologów, socjologów i kulturoznawców zebranymi (we fragmentach) w podręczniku Leszka Kolankiewicza "Antropologia kultury". Sięgniemy także po teksty uzupełniające ten podręcznik oraz zapisy cyfrowe wybranych widowisk społecznych, które poddamy analizie i interpretacji. Zapytamy, jakie role gramy i na jakich scenach występujemy w naszym codziennym życiu. Punktem wyjścia stanie się dla nas koncepcja Ervinga Goffmana zaprezentowana w pracy "Człowiek w teatrze życia codziennego".

Zajmiemy się następującymi zagadnieniami (jeśli nie podano inaczej, wszystkie teksty pochodzą z podręcznika "Antropologia widowisk" pod red. Leszka Kolankiewicza):

1. INTERAKCJE SPOŁECZNE: Goffman, "Człowiek w teatrze życia codziennego".

2. RYTUALIZACJA: Arnold van Gennep, "Obrzędy przejścia"; Victor Turner, "Proces rytualny".

3. LITURGIA JAKO WIDOWISKO: Tadeusz Kornaś, "Aniołom i światu widowisko", Kraków 2009 (fragmenty)

4. ZABAWA: Johan Huizinga, "Homo ludens. Zabawa jako źródło

kultury; Roger Caillois, "Gry i ludzie".

5. CEREMONIAŁ: Jean Duvignaud, Ceremonia społeczna i ceremonia teatralna; Piotr Osęka, "Pochód".

6. WOJNA i SPORT: Roger Caillois, Wojna i sacrum; John MacAloon, "Igrzyska olimpijskie a teoria widowisk w społeczeństwach współczesnych".

7. OFIARA: Claude Levi-Strauss, Czarownik i jego magia; Rene Girard, "Kryzys ofiarniczy".

8. KARNAWAŁ: Michaił M. Bachtin, "Ludowe formy świąt karnawałowych"; Karl Braun, "Karnawał? Karnawalizacja!".

9. AKCJA: Victor Turner, Teatr codzienności, codzienność w teatrze; Maria Janion, "Lot, latanie, kucanie, leżenie".

10. GEST, TANIEC: Helmuth Plessner, "Śmiech i płacz"; Jurij M. Łotman, "Bal".

11. STYGMATYZACJA CIAŁA: Claude Levi-Strauss, Malowanie ciała; Bruno Bettelheim, "Rany symboliczne".

12. LALKA: Andrzej Falkiewicz, "Człowiek teatralny"; Henryk Jurkowski, "Lalki w rytuale".

13. MASKA: Karl Kerenyi, "Człowiek i maska"; Jean-Thierry Maertens, "Maska i lustro...".

14. SOBOWTÓR - POSTAĆ: Paweł Deybel, "Studium lustra".

15. METAMORFOZY PODMIOTU: Georg Herbert Mead, "Osobowość"; Martin Buber, "Ja i Ty".

Wymagania wstępne: (in Polish)

Na zajęciach dwie nieobecności są usprawiedliwione.

Pracujemy w systemie referatowym.

Udział w dyskusji ma wpływ na ocenę końcową.

Zaliczenie ustne.

Classes in period "Winter semester 2023/24" (past)

Time span: 2023-10-01 - 2024-01-31
Selected timetable range:
Navigate to timetable
Type of class:
Conversatorium, 30 hours more information
Coordinators: Dorota Dąbrowska, Jacek Kopciński, Joanna Zajkowska, Magdalena Złocka-Dąbrowska
Group instructors: Jacek Kopciński
Students list: (inaccessible to you)
Examination: Course - graded credit
Conversatorium - graded credit
(in Polish) E-Learning:

(in Polish) E-Learning (pełny kurs)
Type of subject:

obligatory
(in Polish) Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

(in Polish) nie dotyczy
Short description:

Nowadays, a "cultural spectacle" is considered to be any social interaction based on cooperation or competition and fulfilling various functions: religious, cognitive, political, ludic and many others. We will look at them by reading classic texts by anthropologists, sociologists and cultural experts collected (in fragments) in Leszek Kolankiewicz's textbook "Anthropology of Culture". We will also use texts supplementing this textbook and digital records of selected social spectacles, which we will analyze and interpret. We will ask what roles we play and on what stages we perform in our everyday lives. Our starting point will be Erving Goffman's concept presented in his work "Man in the Theater of Everyday Life".
Full description:

The metaphor of the "theater of the world" has been used in European culture for centuries to describe man's situation on earth, his relationship with God and people, and the meaning of his life. It was used by poets and philosophers, as well as great playwrights, including William Shakespeare and Calderon de la Barca. In the 20th century, this metaphor was considered the guiding principle for explaining various social facts. These facts are perceived as cultural spectacles (performances), i.e. activities involving the direct production of a culturally significant message - using appropriate means and according to adopted rules - towards current and directly reacting recipients. Such spectacles have shaped social life since ancient times, primarily as various types of rituals (e.g. sacrificial ones) and festive celebrations (e.g. processions and marches). Sports competitions and games also had a similar nature. Against this background, artistic theater in ancient Greece and Rome was only one of the variants of human performative activity. Nowadays, a "cultural spectacle" is considered to be any social interaction based on cooperation or competition and fulfilling various functions: religious, cognitive, political, ludic and many others. We will look at them by reading classic texts by anthropologists, sociologists and cultural experts collected (in fragments) in Leszek Kolankiewicz's textbook "Anthropology of Culture". We will also use texts supplementing this textbook and digital records of selected social spectacles, which we will analyze and interpret. We will ask what roles we play and on what stages we perform in our everyday lives. Our starting point will be Erving Goffman's concept presented in his work "Man in the Theater of Everyday Life".
Bibliography:

We will deal with the following issues (unless otherwise stated, all texts come from the textbook "Anthropology of Spectacles" edited by Leszek Kolankiewicz):

1. SOCIAL INTERACTIONS: Goffman, "Man in the Theater of Everyday Life."

2. RITUALIZATION: Arnold van Gennep, "Rites of Passage"; Victor Turner, "Ritual Trial".

3. LITURGY AS A SPECTACLE: Tadeusz Kornaś, "Angels and the World Spectacle", Kraków 2009 (fragments)

4. FUN: Johan Huizinga, "Homo ludens. Play as a source

culture; Roger Caillois, "Games and Men".

5. CEREMONIAL: Jean Duvignaud, Social Ceremony and Theater Ceremony; Piotr Osęka, "Process".

6. WAR and SPORT: Roger Caillois, War and the Sacred; John MacAloon, "The Olympic Games and the Theory of Spectacle in Contemporary Societies."

7. VICTIM: Claude Levi-Strauss, The Sorcerer and His Magic; Rene Girard, "The Sacrificial Crisis".

8. CARNIVAL: Mikhail M. Bakhtin, "Folk forms of carnival holidays"; Karl Braun, "Carnival? Carnivalization!".

9. ACTION: Victor Turner, Theater of Everyday Life, everyday life in the theater; Maria Janion, "Flight, flying, crouching, lying down".

10. GESTURE, DANCE: Helmuth Plessner, "Laughter and Cry"; Yuri M. Lotman, "Bal".

11. BODY STIGMATIZATION: Claude Levi-Strauss, Body Painting; Bruno Bettelheim, "Symbolic Wounds".

12. DOLL: Andrzej Falkiewicz, "Theatrical Man"; Henryk Jurkowski, "Dolls in ritual".

13. MASK: Karl Kerenyi, "The Man and the Mask"; Jean-Thierry Maertens, "The Mask and the Mirror...".

14. DOUBLE - CHARACTER: Paweł Deybel, "Mirror Study".

15. METAMORPHOSES OF THE SUBJECT: Georg Herbert Mead, "Personality"; Martin Buber, "Me and You".
Wymagania wstępne:

Two absences from classes are excused.

We work in a reference system.

Participation in the discussion affects the final grade.

Oral examination.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl contact accessibility statement mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)