Ikony wyobraźni zbiorowej

nauki o kulturze i religii

podstawowy

KU2_W02

KU2_U02

KU2_U05

KU2_K02

Wymagania wstępne:

- podstawowa wiedza z zakresu semiotyki kultury;

- podstawowa znajomość najważniejszych tekstów kultury popularnych;

- bierne uczestnictwo w kulturze.

Przedmiot przybliża studentom zagadnienia związane z mitotwórczym znaczeniem sztuki, kreowaniem przez nią i ugruntowywaniem wyobrażeń zbiorowych.

Przedmiot przybliża studentom zagadnienia związane z mitotwórczym znaczeniem sztuk (zwłaszcza literackiej i filmowej), kreowaniem przez nie i ugruntowywaniem wyobrażeń zbiorowych.

Konwersatorium daje wgląd w intertekstualną "karierę" co bardziej znamiennych (plastycznych, literackich i filmowych) obrazów, postaci, motywów i wątków, zapoznaje ponadto z ich krytycznymi reinterpretacjami.

Przedmiot naświetla problem popkulturowych nawiązań do twórczości wysokoartystycznej, dostarcza podstaw merytorycznych do dyskusji na temat granic między "prawdziwą sztuką" a kiczem, artystycznym rodowodem niektórych stereotypów, rolą sztuki w życiu jednostki i zbiorowości.

1. U. Eco, Superman w literaturze masowej: powieść popularna – między retoryką a ideologią, Warszawa 1996.

T. Kłak, Bohater w kulturze współczesnej. Wybrane problemy, Katowice 1990.

Ch. Vogler, Podróż autora. Struktury mityczne dla scenarzystów i pisarzy, Warszawa 2009.

2. André Bazin, Western, czyli film amerykański par excellance, [w:] Film i rzeczywistość, oprac. B. Michałek, Warszawa 1963, s. 143-153.

Cz. Michalski, U źródeł gatunku, w: Western i jego bohaterowie, Warszawa 1975.

3. A. Helman, Kino gangsterskie, Warszawa 1990

Człowiek z blizną 1983 B. De Palma

4. Grażyna Stachówna, Śmiech przez łzy – o filmowej komedii romantycznej, [w:] Wokół kina gatunków, red. K. Loska, Kraków 2001.

Krystyna Miculi-Sawicka, Czy to bajka, czy nie bajka… Motywy baśniowe w romansie popularnym, [w:] Baśnie nasze współczesne, red. J. Ługowska, Wrocław 2005, s. 243-276.

5. G. Stachówna, Formuła klasyczna, w: Niedole miłowania. Ideologia i perswazja w melodramatach filmowych, Kraków 2001

6. Barthes, Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2020

7. M. Milewska, Bogowie u władzy. Od Aleksandra Wielkiego do Kim Dzong Ila. Antropologiczne studium mitów boskiego władcy, Gdańsk 2012

8. M. Napiórkowski, Mitologia współczesna, Warszawa 2018, Tegoż, Kod kapitalizmu, Warszawa 2019

Efekty kształcenia:

KU2_W02 Zna na poziomie rozszerzonym specjalistyczną terminologię z zakresu kulturoznawstwa i innych nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii) oraz pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki). Rozumie kluczowe koncepcje i teorie wypracowane na ich gruncie w stopniu pozwalającym na zintegrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych

KU2_U02 Potrafi odpowiednio dobrać metody, a także samodzielnie skonstruować narzędzia badawcze i zastosować je w celu rozwiązania złożonych i nietypowych problemów poznawczych z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze.

KU2_U05 Potrafi zainicjować i prowadzić debatę na specjalistyczne tematy z zakresu kulturoznawstwa i nauk o kulturze, wykorzystując kluczowe pojęcia i teorie wypracowane na gruncie tych dyscyplin i odnosząc je do aktualnych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych

KU2_K02 Jest gotów do uznania znaczenia zdobytej wiedzy dla rozwiązywania poznawczych i praktycznych problemów oraz mierzenia się z wyzwaniami wynikającymi z uwarunkowań aktualnej

Opis ECTS: 3 p.

udział w zajęciach - 15 h

przygotowanie do zajęć (w tym także projekcje filmów) - 40 h

przygotowanie do kolokwium - 10 h

konsultacje - 2 h

Razem: ok. 67 h

Metody dydaktyczne:

- wykład konwersatoryjny (połączony z bezpośrednią aktywnością słuchaczy, skierowaną na rozwiązywanie problemów teoretycznych lub praktycznych);

- ćwiczeniowa (oparta na wykorzystaniu filmu, fotografii, tekstów źródłowych), studium przypadku (analiza konkretnych przykładów, ukierunkowana na dokonywanie porównań czy uogólnień), dyskusja (okrągłego stołu, seminaryjna);

- eksponujące: pokaz (demonstrowanie obiektów czy zjawisk przy kierowaniu uwagi obserwujących na istotne cechy).

Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:

- ocena formująca obejmuje systematyczne uczęszczanie na konwersatorium, bieżące przygotowanie do zajęć, aktywność.

- ocena końcowa jest wynikiem zdobytych przez studenta ocen cząstkowych (formujących).

Kryteria oceniania:

OCENĘ BARDZO DOBRĄ uzyskuje student, który w pełni opanował przewidziany zakres wiedzy dotyczącej kreowania i ugruntowywania przez sztukę wyobrażeń zbiorowych, potrafi biegle rozpoznawać i samodzielnie wskazywać nawiązania intertekstualne do istotnych dla świadomości zbiorowej obrazów, postaci, motywów i wątków, posiada duże umiejętności w zakresie analizy i interpretacji artystycznych tekstów kultury leżących u źródeł tych wyobrażeń, jasno uświadamia sobie ideowo-światopoglądowe podłoże współczesnych reinterpretacji popularnych schematów wyobrażeniowych i potrafi merytorycznie dyskutować problemy związane ze społecznymi skutkami ich oddziaływania, trafnie ocenia rangę estetyczną dzieł reprezentujących różne obiegi kultury, ma głęboką świadomość znaczenia sztuki dla człowieka i w pełni rozumie potrzebę uczestnictwa w życiu kulturalnym.

OCENĘ DOBRĄ uzyskuje student, który w zadowalającym stopniu opanował przewidziany zakres wiedzy dotyczącej kreowania i ugruntowywania przez sztukę wyobrażeń zbiorowych, potrafi rozpoznawać i wskazywać nawiązania intertekstualne do istotnych dla świadomości zbiorowej obrazów, postaci, motywów i wątków, posiada zadowalające umiejętności w zakresie analizy i interpretacji artystycznych tekstów kultury leżących u źródeł tych wyobrażeń, ma świadomość ideowo-światopoglądowego podłoża współczesnych reinterpretacji popularnych schematów wyobrażeniowych i potrafi merytorycznie dyskutować problemy związane ze społecznymi skutkami ich oddziaływania, trafnie ocenia rangę estetyczną dzieł reprezentujących różne obiegi kultury, ma świadomość znaczenia sztuki dla człowieka i rozumie potrzebę uczestnictwa w życiu kulturalnym.

OCENĘ DOSTATECZNĄ uzyskuje student, który nie w pełni opanował przewidziany zakres wiedzy dotyczącej kreowania i ugruntowywania przez sztukę wyobrażeń zbiorowych, z trudem potrafi rozpoznawać i wskazywać nawiązania intertekstualne do istotnych dla świadomości zbiorowej obrazów, postaci, motywów i wątków, posiada niewielkie umiejętności w zakresie analizy i interpretacji artystycznych tekstów kultury leżących u źródeł tych wyobrażeń, w sposób fragmentaryczny uświadamia sobie ideowo-światopoglądowe podłoże współczesnych reinterpretacji popularnych schematów wyobrażeniowych, potrafi w pewnym stopniu merytorycznie dyskutować problemy związane ze społecznymi skutkami ich oddziaływania, z trudem ocenia rangę estetyczną dzieł reprezentujących różne obiegi kultury, nie w pełni rozumie znaczenie sztuki dla człowieka i potrzebę świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym.

OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ uzyskuje student, który nie opanował przewidzianego zakresu wiedzy dotyczącej kreowania i ugruntowywania przez sztukę wyobrażeń zbiorowych, nie potrafi rozpoznawać i wskazywać nawiązań intertekstualnych do istotnych dla świadomości zbiorowej obrazów, postaci, motywów i wątków, nie posiada zadowalających umiejętności w zakresie analizy i interpretacji artystycznych tekstów kultury leżących u źródeł tych wyobrażeń, nie uświadamia sobie ideowo-światopoglądowego podłoża współczesnych reinterpretacji popularnych schematów wyobrażeniowych i nie potrafi merytorycznie dyskutować problemów związanych ze społecznymi skutkami ich oddziaływania, nie jest w stanie trafnie oceniać rangi estetycznej dzieł reprezentujących różne obiegi kultury, nie rozumie znaczenia sztuki dla człowieka ani potrzeby uczestnictwa w życiu kulturalnym.