Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Leksykologia i leksykografia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WH-FP-I-3-Leksykolog
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Leksykologia i leksykografia
Jednostka: Wydział Nauk Humanistycznych
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Dyscyplina naukowa, do której odnoszą się efekty uczenia się:

językoznawstwo
Poziom przedmiotu:

podstawowy
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się:

FP1_W02

FP1_U04

FP1_K02
Wymagania wstępne:

Brak.

Skrócony opis:

Cele przedmiotu: Poznanie wybranych zagadnień z zakresu leksykologii, leksykografii oraz metaleksykografii.
Pełny opis:

Cele przedmiotu:

- zapoznanie się z wybranymi zagadnieniami z zakresu leksykologii;

- zapoznanie z tradycją polskiej leksykografii, jej metodologią i najnowszymi osiągnięciami;

- kształtowanie i rozwijanie umiejętności odczytywania i analizy informacji zawartych w opisie słownikowym;

- kształtowanie umiejętności oceny sposobu opisu haseł w słowniku.
Efekty kształcenia i opis ECTS:

FP1_W02: Student objaśnia podstawowe terminy z zakresu leksykologii i leksykografii

FP1_U04: Student analizuje opisy leksykograficzne polskiego słownictwa pod kątem adekwatności opisu semantycznego, składniowego i pragmatycznego.

FP1_K02: Student konfrontuje swoją wiedzę ze współczesnymi źródłami elektronicznymi i drukowanymi.

Metody i kryteria oceniania:

W zakresie FP1_W02 na ocenę bardzo dobrą student objaśnia dowolne pojęcie z zakresu leksykologii i leksykografii oraz ilustruje je adekwatnymi przykładami; na ocenę dobrą student objaśnia większość pojęć z zakresu leksykologii i leksykografii oraz ilustruje je adekwatnymi przykładami; na ocenę dostateczną student objaśnia dowolne pojęcie z zakresu leksykologii i leksykografii oraz ilustruje je adekwatnymi przykładami.

W zakresie efektu FP1_U04 na ocenę bardzo dobrą student prawidłowo diagnozuje poprawność opisów leksykograficznych polskiego słownictwa pod kątem semantycznym, składniowym i pragmatycznym; na ocenę dobrą student trafnie diagnozuje poprawność większości elementów opisu słownikowego; na ocenę dostateczną student w ograniczonym wymiarze dokonuje diagnozy adekwatności opisu leksykograficznego.

W zakresie efektu FP1_K02 na ocenę bardzo dobrą, dobrą i dostateczną student konfrontuje własną wiedzę z literaturą przedmiotu, bazami leksykalnymi i opracowaniami leksykograficznymi.

Praktyki zawodowe:

NIE DOTYCZY

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Majewska, Joanna Zajkowska
Prowadzący grup: Małgorzata Majewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy
Skrócony opis:

Leksykologia i leksykografia jest przedmiotem, który pozwala podsumować i rozszerzyć wiedzę studentów nabytą w dotychczasowym toku kształcenia językoznawczego. Skoncentrowanie uwagi na szczegółowych zagadnieniach leksykologicznych i sposobach reprezentacji wiedzy o nich w opisach leksykograficznych jest ważnym elementem zajęć, które mają dostarczyć uczestnikom narzędzi do samodzielnej oceny i weryfikacji opisów leksykologicznych i leksykograficznych.
Pełny opis:

Leksykologia i leksykografia to przedmiot tradycyjnie umieszczany w toku językoznawczego kształcenia polonistów. Umieszczenie go w roku zamykającym kształcenia na poziomie licencjatu pozwala na podsumowanie dotychczasowej wiedzy leksykologicznej i leksykograficznej zdobywanej w trakcie zajęć z innych przedmiotów językoznawczych. To podsumowanie stanowi bardzo ważne wyznaczenie poziomu dotychczasowych kompetencji młodych polonistów oraz jest podstawą do wprowadzania nowych bardziej szczegółowych informacji.

Kluczowe jest tu samodzielne konfrontowanie opisów leksykograficznych z wiedzą leksykologiczną zawartą w tych opisach i wiedzą zdobytą przez studentów na innych zajęciach poruszających problematykę wielopoziomowego.
Literatura:

LITERATURA PRZEDMIOTU:

Bańko M., Z pogranicza leksykologii i językoznawstwa, Warszawa 2001.

Bogusławski A., Język w słowniku, Wrocław 1988.

Dubisz S., Słownictwo, [w:] Nauka o języku dla polonistów, pod red. S. Dubisza, wyd. 4, Warszawa 2002

Grochowski M., Zarys leksykografii i leksykologii: zagadnienia synchroniczne, Toruń 1982.

Kania S., Tokarski J., Zarys leksykologii i leksykografii polskiej, Warszawa 1984.

Majewska M. Homonimia i homonimy w opisie językoznawczy, Warszawa 2002.

Majewska M. Wileński Słownik języka polskiego... i zagadnienia jego dygitalizacji, Warszawa 2020.

Markowski A., Wykłady z leksykologii, Warszawa 2012.

Miodunka W., Podstawy leksykologii i leksykografii, Warszawa 1989.

Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia), Kraków 2017.

Piotrowski T., Z zagadnień leksykografii, Warszawa 1994

Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2001.

Urbańczyk S., Sieradzka-Baziur B., Słowniki i encyklopedie, ich rodzaje i użyteczność, Kraków 2000

Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2009.

www.leksykografia.uw.edu.pl

LITERATURA PODMIOTU (Słowniki):

1. Powojenne słowniki ogólne

Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1-11, Warszawa 1958-69.

http://www.sjpd.pwn.pl/, http://doroszewski.pwn.pl/, http://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista/A.html

Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1-3, Warszawa 1978-81.

Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996 i n.

Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1-2, Warszawa 2000.

Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1-6, Warszawa 2003.

Praktyczny słownik polszczyzny współczesnej, red. T. Zgółkowa, t.1-50, Poznań 1994-2005.

2. Słowniki dawne

Dictionarius Murmelii varium rerum (…), J. Murmeliusz (Murmelius), Kraków, Vietor 1526 (reprint: Kraków 1997). http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=174463

Dictionarium trium linguarium (…), F. Mymer (Mymerus), Kraków, Vietor 1528 (reprint: Kraków 1997). http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=3173

Lexicon latino-polonicum, J. Mączyński, Konigsber 1564 (reprint: Kohln, Wien 1973). http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=23849

Thesaurus polono-lationo-graecus (…), G. Knapiusz, Kraków 1621.

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=104808

wyd. z r. 1632: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=105517

wyd z. r. 1644: http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=16084&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=223D6A83ADADA20FC 3074CAA 681489AD-5

Nowy dykcyonarz, to jest Mownik polsko-francusko-niemiecki, M.A. Trotz, Lepizig 1764. http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=7138

Słownik języka polskiego, S.B. Linde, t. 1-6, Warszawa 1807-1814.

http://poliqarp.wbl.klf.uw.edu.pl/slownik-lindego-nowy/,

M. Arcta podręczny słownik języka polskiego, Warszawa 1939.

Słownik języka polskiego, A. Zdanowicz i in., t. 1-2, Wilno 1861 (reprint: Warszawa 1986), http://eswil.ijp.pan.pl/

Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiecki, t. 1-8, Warszawa 1900-1927 (reprint: Warszawa 1952-53).

3. Słowniki historyczne i słowniki pisarzy

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t.1-11, Wrocław 1953-1190, Kraków 1991-2002.

http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=39990&tab=3, https://pjs.ijp.pan.pl/Sstp/Supl.pdf

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M. R. Mayenowa, F. Pepłowski, t.1-32, Warszawa 1966-1994.

http://spxvi.edu.pl/wersja-cyfrowa/, https://szukajwslownikach.uw.edu.pl/slownik-polszczyzny-xvi-wieku

Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, red. M. Kucała, t. 1-3, Kraków 1997-2003.

http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=41880&tab=3

Słownik języka Jana Chryzostoma Paska, red. H. Koneczna, W. Doroszewski, t.1-2, Warszawa 1965-1973.

Indeks a tergo do „Słownika Jana Chryzostoma Paska”, oprac. Anna Pasoń, Kazimierz Żelazko, pod kier. Stanisława Skorupki, Salomei Szlifersztejnowej (1976), ttp://rcin.org.pl/dlibra/plain-content?id=3342.

Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII

wieku, red. W. Gruszczyński, IJPPAN (praca w toku), http://sxvii.pl

Słownik języka Adama Mickiewicza, red. K. Górski, S. Hrabec, t.1-11, Wrocław 1962-1983.

http://dlibra.ujk.edu.pl/dlibra/publication?id=403&tab=3

Słownik języka Cypriana Norwida. Zeszyt próbny, red. J. Chojak, Warszawa 1988, A. Kadyjewska, T. Korpysz, J. Puzynina, Chrześcijaństwo w pismach Cypriana Norwida, Warszawa 2000.

J. Puzynina, T. Korpysz, Internetowy słownik języka Cypriana Norwida, http://www.slownikjezykanorwida.uw.edu.pl/.

4. Słowniki etymologiczne

Słownik etymologiczny języka polskiego, A. Brückner, Kraków 1927.

https://pl.wikisource.org/wiki/Słownik_etymologiczny_języka_polskiego

Słownik etymologiczny języka polskiego, F. Sławski, t. 1-5, Kraków 1952-1982.

Etymologiczny słownik języka polskiego, A. Bańkowski, t. 1-2, Warszawa 2000.

Nowy słownik etymologiczny języka polskiego, K. Długosz-Kurczabowa, Warszawa 2003.

Słownik etymologiczny języka polskiego, W. Boryś, Kraków 2005.

5. Słowniki specjalistyczne (wybór)

Słownik frazeologiczny języka polskiego, S. Skorupka, Warszawa 1967-1968.

Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, red. J. Krzyżanowski, t. 11-4, Warszawa 1969-1972.

Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, t. 1, Lublin 1996-1999.

Słownik synonimów, A, Dąbrówka, E. Geller, R. Turczyn, Warszawa 1993.

Słownik antonimów, A. Dąbrówka, E. Geller, Warszawa 1996.

Dystynktywny słownik synonimów, A. Nagórko, M. Łaziński, H. Burkhardt, Kraków 2004.

Słownik gwar polskich, red. J. Reichan, S. Urbańczyk, J. Okoniowa, B. Grabka, t. 1-7, Wrocław, Kraków, 1977-2007.

Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, red. H. Jadacka, i in. Kraków 2001-2004.

Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej, I. Kurcz, A. Lewicki, J. Sambor, K. Szafran, J. Woronczak, Kraków 1990.

Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników polskich, red. K. Polański t. 1-4, Kraków 1992.

Słownik gwar środowisk dewiacyjnych, K. Stępniak, Warszawa 1986.

Słownik peryfraz, czyli wyrażeń omownych, M. Bańko, Warszawa 2002.

Słownik polskich leksemów potocznych, red. Władysław Lubaś (2001–2013), http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=39408&tab=3

Słownik gwary miejskiej Poznania, red. M . G ruchmanowa, B . Walczak, Zakład Języka Polskiego Instytutu Filologii Polskiej UAM , 1997,

http://www.poznan.pl/mim/slownik

J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. 1–6, Akademia Umiejętności, Kraków 1900–1911, http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/publication?id=9017&tab=3

Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, http://www.slownik-online.pl/

Narodowy Korpus Języka Polskiego (2008–2010), http://nkjp.pl/

Elektroniczny korpus tekstów polskich z XVII i XVIII w.

(do roku 1772) (2013–2017), http://wiki.nlp.ipipan.waw.pl/korba

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Magdalena Bober-Jankowska, Magdalena Partyka, Joanna Zajkowska, Joanna Zaucha
Prowadzący grup: Joanna Zaucha
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs)
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Udział w zajęciach - 30 h - 1 ECTS

Przygotowanie do zajęć 25 godzin - ok. 0,75 ECTS

Przygotowanie do kolokwium - 5 godzin ok.0,25 ECTS

W sumie: 60 godzin - 2 ECTS
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-31
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Majewska, Joanna Zajkowska
Prowadzący grup: Małgorzata Majewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
E-Learning:

E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy
Opis nakładu pracy studenta w ECTS:

Nakład pracy studenta

Udział w zajęciach: 1 punkt ECTS (30 godzin)

Przygotowanie do zajęć: około 0,75 punktu ECTS (około 25 godzin)

Przygotowanie do kolokwium: około 0,25 punktu ECTS (około 5 godzin)

W sumie: 2 punkty ECTS (60 godzin)
Typ przedmiotu:

obowiązkowy
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych:

nie dotyczy
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
ul. Dewajtis 5,
01-815 Warszawa tel: +48 22 561 88 00 https://uksw.edu.pl kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.0.4.0-1 (2024-05-13)