Teorie tekstów kultury
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WH-KU-I-3-TeoTekst-C |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Teorie tekstów kultury |
Jednostka: | Wydział Nauk Humanistycznych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Poziom przedmiotu: | średnio-zaawansowany |
Symbol/Symbole kierunkowe efektów uczenia się: | KU1_W02 KU1_U04 KU1_U06 KU1_K02 |
Wymagania wstępne: | Brak wymagań wstępnych |
Skrócony opis: |
Przedmiot ma na celu wprowadzenie do teorii teorii tekstów kultury i filozofii, jak również głównych nurtów współczesnej humanistyki, z szczególnym uwzględnieniem tradycji teorii literackich i ich wpływu na współcześnie obowiązujące dyskursy w sztuce i naukach społecznych. |
Pełny opis: |
Teoria tekstów kultury w podstawowym zarysie ma na celu ukazanie i wprowadzenie do najnowszych teorii literackich i społecznych. Główne nurty omawiane na zajęciach obejmują: I. ujęcia immanentne - tradycja formalistyczno-strukturalistyczno-semiologiczna - tradycja fenomenologiczna (od R. Ingardena do estetyki recepcji) II. dialogiczność i intertekstualność III. poststrukturalizm, dekonstrukcja IV. ujęcia kon-tekstualne (kulturowe) Przedmiot ma na celu wprowadzenie do teorii teorii tekstów kultury i filozofii, jak również głównych nurtów współczesnej humanistyki, z szczególnym uwzględnieniem tradycji teorii literackich i ich wpływu na współcześnie obowiązujące dyskursy w sztuce i naukach społecznych. |
Literatura: |
Lektury obowiązkowe I. ujęcia immanentne - tradycja formalistyczno-strukturalistyczno-semiologiczna - W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, pod red. S. Skwarczyńskiej, Kraków 1986, t. 2, cz. 3 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - J. Mukařowský, Wśród znaków i struktur. Wybór szkiców, wybór, red. i słowo wstępne J. Sławiński, Warszawa 1970 [teksty: O strukturalizmie; Czas w filmie oraz Próba strukturalnej analizy fenomenu aktorstwa (Chaplin w „Światłach wielkiego miasta”)]. - R. Barthes, Podstawy semiologii, Kraków 2009. - A. J. Greimas, Elementy gramatyki narracyjnej, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 4 lub w: Narratologia, red. M. Głowiński, Gdańsk 2004. - tradycja fenomenologiczna (od R. Ingardena do estetyki recepcji) - R. Ingarden, O dziele architektury, w: tegoż, Studia z estetyki, t. 2, Warszawa 1966. - W. Iser, Apelatywna struktura tekstów. Nieokreśloność jako warunek oddziaływania prozy literackiej, "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 1 lub w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 1, Kraków 1992. Ten sam tekst pt. Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, w: Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia, wybór, oprac. i wstęp H. Orłowski, Warszawa 1986 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. II. dialogiczność i intertekstualność - M. Bachtin, Estetka twórczości słownej, oprac. i wstęp E. Czaplejewicz, Warszawa 1986, rozdz. IV: Problem tekstu w lingwistyce, filologii i innych naukach humanistycznych. - J. Kristeva, Słowo, dialog i powieść, w: M. Bachin, Dialog – język – literatura, red. E. Czaplejewicz i E. Kasperski, Warszawa 1983. III. poststrukturalizm, dekonstrukcja - R. Barthes, Teoria tekstu, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. IV, cz. 2, Kraków 1992. - H. White, Interpretacja tekstów, w: tegoż, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska i M. Wilczyński, Kraków 2000. - P. de Man, Autobiografia jako od-twarzanie, „Pamiętnik Literacki” 1988, z. 2 lub w: Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk 2000. IV. ujęcia kon-tekstualne (kulturowe) - S. Fish, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, w: tegoż, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002, wyd. 2: tamże, 2008. - S. Greenblatt, Oddźwięk i zachwyt, w: Poetyka kulturowa. Pisma wybrane, red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2006. - E. W. Said, Kultura i imperializm, Kraków 2009 [rozdz. 2, cz. III (Kulturowa integralność imperium; rozdz. 2, cz. IV (Imperium w akcji: „Aida” Verdiego)]. - E. Showalter, Przedstawiając Ofelię: kobiety, szaleństwo i zadania krytyki feministycznej, w: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie - antologia szkiców, pod red. A. Nasiłowskiej, Warszawa 2001. - E. Hobsbawm, Masowa produkcja tradycji: Europa, lata 1870-1914, w: Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm i T. Ranger, Kraków 2008. |
Efekty kształcenia i opis ECTS: |
Po zakończeniu kursu student/studentka: - rozumie znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (np. literaturoznawstwa, językoznawstwa, nauki o komunikacji społecznej i mediach, historii sztuki) dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami. - potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę do krytycznej analizy oraz interpretacji różnych wytworów i tekstów kultury, ich oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesach historyczno-kulturowych. - potrafi merytorycznie argumentować na rzecz określonego stanowiska, wykorzystując poglądy własne oraz innych autorów, rzetelnie je przedstawiając oraz oceniając podczas dyskusji w grupie. - jest gotów do wykorzystania zdobytej wiedzy przy podejmowaniu istotnych kwestii społecznokulturowych oraz rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych problemów z nimi związanych. Student przedstawia i rozpoznaje podstawowe teorie tekstów kultury. Posługuje się współczesnymi dyskursami w humanistyce w analizie tekstów kultury. Kreatywnie wykorzystuje poznaną filozofię i metodologię badań do własnej samodzielnej pracy naukowej. Krytycznie analizuje istniejące teksty kultury w obszarze sztuki i literatury. Opis ECTS - 2 udział w ćwiczeniach - 30 godz. przygotowanie do ćwiczeń - 20 godz. |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody poszukujące problemowe: klasyczna metoda problemowa i sytuacyjna, burza mózgów. Metody poszukujące ćwiczeniowe - poprzez lekturę i interpretacje tekstów wybranych przedstawicieli nurtów i kierunków teorii humanistycznych metody poszukujące - dyskusja na temat zwrotów i przemian w historii idei w naukach humanistycznych Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach, aktywny w nich udział oraz zdanie kolokwium. Zaliczenie ćwiczeń jest również warunkiem wstępnym do zaliczenia egzaminu z wykładów. ocena niedostateczna: niezaliczenie kolokwium ocena dostateczna: student objaśnia podstawowe terminy z zakresu teorii i badań tekstów kultury ocena dobra: student objaśnia podstawowe terminy z zakresu teorii i badań tekstów kultury, podaje przykłady zastosowań koncepcji teoretycznych wybranych tekstów kultury. ocena bardzo dobra. student objaśnia podstawowe terminy z zakresu teorii i badań tekstów kultury, podaje przykłady zastosowań koncepcji teoretycznych wybranych tekstów kultury. Stosuje metodologie wybranych teorii tekstów kultury w samodzielnej pracy naukowej. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/22" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-01-31 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Dąbrowska, Agnieszka Smaga | |
Prowadzący grup: | Dorota Dąbrowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) z podziałem na grupy |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | 2 pkt. ECTS 1 pkt. ECTS = 30 h - uczestnictwo w zajęciach 1 pkt. ECTS = 30 h - praca własna studenta - lektura zadanych tekstów, przygotowywanie prac pisemnych, kolokwia |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Skrócony opis: |
Teoria tekstów kultury w podstawowym zarysie ma na celu ukazanie i wprowadzenie do najnowszych teorii literackich i społecznych. Główne nurty omawiane na zajęciach obejmują: I. ujęcia immanentne - tradycja formalistyczno-strukturalistyczno-semiologiczna - tradycja fenomenologiczna (od R. Ingardena do estetyki recepcji) II. dialogiczność i intertekstualność III. poststrukturalizm, dekonstrukcja IV. ujęcia kon-tekstualne (kulturowe) Przedmiot ma na celu wprowadzenie do teorii teorii tekstów kultury i filozofii, jak również głównych nurtów współczesnej humanistyki, z szczególnym uwzględnieniem tradycji teorii literackich i ich wpływu na współcześnie obowiązujące dyskursy w sztuce i naukach społecznych. |
|
Pełny opis: |
Teoria tekstów kultury w podstawowym zarysie ma na celu ukazanie i wprowadzenie do najnowszych teorii literackich i społecznych. Główne nurty omawiane na zajęciach obejmują: I. ujęcia immanentne - tradycja formalistyczno-strukturalistyczno-semiologiczna - tradycja fenomenologiczna (od R. Ingardena do estetyki recepcji) II. dialogiczność i intertekstualność III. poststrukturalizm, dekonstrukcja IV. ujęcia kon-tekstualne (kulturowe) Przedmiot ma na celu wprowadzenie do teorii teorii tekstów kultury i filozofii, jak również głównych nurtów współczesnej humanistyki, z szczególnym uwzględnieniem tradycji teorii literackich i ich wpływu na współcześnie obowiązujące dyskursy w sztuce i naukach społecznych. |
|
Literatura: |
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006. - W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, pod red. S. Skwarczyńskiej, Kraków 1986, t. 2, cz. 3 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - B. M. Eichenbaum, Jak jest zrobiony "Płaszcz" Gogola. Przegląd Humanistyczny, Tom 8, Numer 6 (45) (1964) s. 61-73. Boris Mihajlovič Èjhenbaum (oraz M. Gogol, Płaszcz). - L. Wygotski, Lekki oddech [w:] idem, Psychologia sztuki, przeł. M. Zagórska, Kraków 1980 (oraz opowiadanie Lekki oddech Iwana Bunina). - J. Mukařowský, Wśród znaków i struktur. Wybór szkiców, wybór, red. i słowo wstępne J. Sławiński, Warszawa 1970 [fragmenty: O strukturalizmie; Czas w filmie oraz Próba strukturalnej analizy fenomenu aktorstwa (Chaplin w „Światłach wielkiego miasta”)]; M. Głowiński, Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego [w:] idem, Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1997; J. Sławiński, Co nam zostało ze strukturalizmu? „Teksty Drugie” 2001 nr 5. - M. Bonaparte Psychoanalityczna interpretacja opowiadania „Berenice" Edgara Allana Poe, przekł. T. Rybowski, w: Sztuka interpretacji, wybór i oprać. H. Markiewicz, t. 1, Wrocław 1971 (oraz opowiadanie Berenice E. A. Poego). - R. Ingarden, Studia z estetyki (wybrany fragment) - M. Bachtin, Estetka twórczości słownej, oprac. i wstęp E. Czaplejewicz, Warszawa 1986 (fragmenty) - J. Kristeva, Słowo, dialog i powieść, w: M. Bachin, Dialog – język – literatura, red. E. Czaplejewicz i E. Kasperski, Warszawa 1983; H. Markiewicz, Odmiany intertekstualności [w:] Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989. - W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - R. Barthes, Śmierć autora, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” nr 1/ 2 1999; A. Zawadzki, Autor. Podmiot literacki [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006; M. Foucault, Kim jest autor? [w:] idem, Szaleństwo i literatura, tłum. M. P. Markowski, Warszawa 1999. - A. Burzyńska, Pomiędzy strukturalizmem a poststrukturalizmem: przypadek Rolanda Barthes’a, „Ruch Literacki” 2001, z. 4. - A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja, Kraków 2001 (fragmenty). - S. Fish, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, w: idem, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002, wyd. 2. - S. Greenblatt, Oddźwięk i zachwyt, w: Poetyka kulturowa. Pisma wybrane, red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2006. - E. Said, Kultura i imperializm, Kraków 2009 (fragmenty); E. Said, Jane Austen i Imperium [w:] Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu, red. H. Markiewicz, T. Walas, Kraków 2011. - E. Showalter, Przedstawiając Ofelię: kobiety, szaleństwo i zadania krytyki feministycznej, w: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie - antologia szkiców, pod red. A. Nasiłowskiej, Warszawa 2001. - I. Iwasiów, Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie, Warszawa 2004. - „Panny z wilka” Jarosława Iwaszkiewicza, red. I. Iwasiów, J. Madejski (wybrane artykuły oraz opowiadanie Panny z wilka J. Iwaszkiewicza). |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/23" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-01-31 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CW
CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Gołos-Dąbrowska, Joanna Zajkowska, Magdalena Złocka-Dąbrowska | |
Prowadzący grup: | Katarzyna Gołos-Dąbrowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
E-Learning: | E-Learning (pełny kurs) |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
|
Literatura: |
WPROWADZENIE (03.10.2022) Wprowadzenie, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. 1. FORMALIZM ROSYJSKI (10.10.2022) - W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, pod red. S. Skwarczyńskiej, Kraków 1986, t. 2, cz. 3 lub w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - L. Wygotski, Lekki oddech [w:] Idem, Psychologia sztuki, przeł. M. Zagórska, Kraków 1980 (oraz opowiadanie Lekki oddech Iwana Bunina). 2. PSYCHOANALIZA (17.10.2022) - S. Freud, Objaśnianie marzeń sennych w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - M. Bonaparte Psychoanalityczna interpretacja opowiadania „Berenice" Edgara Allana Poe, przekł. T. Rybowski, w: Sztuka interpretacji, wybór i oprać. H. Markiewicz, t. 1, Wrocław 1971 (oraz opowiadanie Berenice E. A. Poego). 3. STRUKTURALIZM (24.10.2022) J. Mukařowský, Wśród znaków i struktur. Wybór szkiców, wybór, red. i słowo wstępne J. Sławiński, Warszawa 1970 [fragmenty: O strukturalizmie; Czas w filmie oraz Próba strukturalnej analizy fenomenu aktorstwa (Chaplin w „Światłach wielkiego miasta”)]; M. Głowiński, Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego [w:] idem, Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1997; J. Sławiński, Co nam zostało ze strukturalizmu? „Teksty Drugie” 2001 nr 5. 4. SEMIOTYKA (7.11.2022) J.M. Łotman, Problem znaczenia w tekście artystycznym w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. 5. FENOMENOLOGIA (14.11.2022) - W. Iser, Apelacyjna struktura tekstów. Niedookreślenie jako warunek oddziaływania prozy literackiej, w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. 6. BACHTIN (21.11.2022) - M. Bachtin, Słowo w poezji i słowo w powieści w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. 7. HERMENEUTYKA (28.11.2022) Gadamer, Wiersz i rozmowa w: Idem, Poetica. Wybrane eseje, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2011. 8. POSTSTRUKTURALIZM (5.12.2022) - R. Barthes, Śmierć autora, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” nr 1/ 2 1999; - A. Zawadzki, Autor. Podmiot literacki [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006; - M. Foucault, Kim jest autor? [w:] idem, Szaleństwo i literatura, tłum. M. P. Markowski, Warszawa 1999. - A. Burzyńska, Pomiędzy strukturalizmem a poststrukturalizmem: przypadek Rolanda Barthes’a, „Ruch Literacki” 2001, z. 4. 9. DEKONSTRUKCJA (12.12.2021) - A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja, Kraków 2001 (fragmenty). - J. Derrida, Przed prawem w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. - S. Fish, Czy na tych ćwiczeniach jest tekst?, w: idem, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, pod red. A. Szahaja, Kraków 2002, wyd. 2. 10. FEMINIZM (19.12.2021) - E. Showalter, Przedstawiając Ofelię: kobiety, szaleństwo i zadania krytyki feministycznej, w: Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie - antologia szkiców, pod red. A. Nasiłowskiej, Warszawa 2001. - E. Showalter, Krytyka feministyczna na rozdrożach, „Teksty Drugie” nr 4/5/6 1993. 11. GENDER I QUEER (09.01.2023) - I. Iwasiów, Gender dla średnio zaawansowanych. Wykłady szczecińskie, Warszawa 2004 (fragmenty). 12. BADANIA KULTUROWE (16.01.2023) P. Bourdieu, Dystynkcja (wstęp) w: Teorie literatury XX wieku. Antologia, pod red. A. Burzyńskiej i M. P. Markowskiego, Kraków 2006. 13. POSTKOLONIALIZM (23.01.2023) - E. Said, Kultura i imperializm, Kraków 2009 (fragmenty); E. Said, Jane Austen i Imperium [w:] Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu, red. H. Markiewicz, T. Walas, Kraków 2011. 14. KOLOKWIUM KOŃCZĄCE SEMESTR (30.01.2023) lub zajęcia uzupełniające „Panny z wilka” Jarosława Iwaszkiewicza, red. I. Iwasiów, J. Madejski (wybrane artykuły oraz opowiadanie Panny z wilka J. Iwaszkiewicza). |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-31 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ CW
PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Joanna Zajkowska, Magdalena Złocka-Dąbrowska | |
Prowadzący grup: | Dorota Dąbrowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę |
|
Opis nakładu pracy studenta w ECTS: | 4 pkt. ECTS 1 pkt. ECTS = 30 h - uczestnictwo w zajęciach 3 pkt. ECTS = 30 h - praca własna studenta - lektura zadanych tekstów, przygotowywanie prac pisemnych, kolokwia |
|
Typ przedmiotu: | obowiązkowy |
|
Grupa przedmiotów ogólnouczenianych: | nie dotyczy |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.