Kultura, umysł, mózg

nauki o kulturze i religii

średnio-zaawansowany

KU1_W02

KU1_W05

KU1_U09

brak

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z badaniami nad kulturą w kontekście umysłu kulturowego oraz reguł funkcjonowania ludzkiego mózgu.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z badaniami nad kulturą w odniesieniu do umysłu kulturowego i oraz neurologicznych podstaw funkcjonowania mózgu jako współczesnych trendów kontynuujących paradygmat antropologii kognitywnej. Zajęcia dają możliwość odkrycia powiązań pomiędzy dyscyplinami zgłębiającymi złożone zagadnienie kultury, począwszy od humanistyki rozumianej przede wszystkim jako produkt umysłu ludzkiego, do którego dostęp możliwy jest dzięki językowi, tekstowi (literatura, mitologia) oraz ich wszechstronnym analizom, aż do

odkrycia znaczenia dla kultury empirii mózgu ludzkiego. Poznamy m. in. podstawowe założenia antropologii kognitywnej, zasady procesów poznawczych, udział umysłu i mózgu w procesie twórczym, sposoby interpretacji zjawisk kulturowych w odniesieniu do umysłu i mózgu oraz wybranych twórców czy szkoły myślenia nastawione na wyjaśnianie kultury w koniunkcji umysłu i mózgu. Studenci będą mieli możliwość częstej wypowiedzi wraz z formułowaniem pytań.

Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, PIW, Warszawa 2016,

R. 7. Od relatywizmu do kognitywistyki, s.147-158

Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, PIW, Warszawa 2016,

R. 7. Od relatywizmu do kognitywistyki, s.159-170

Sydel Silverman, Stany Zjednoczone, w : Antropologia czterech tradycji, Wyd. UJ, Kraków 2007, s. 313-322

Clifford Geertz, Kultura, umysł, mózg, [w]: Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja nr 1/2 (127-128), 2011, s. 31-42

http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2011-t-n1_2_(127_128)/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2011-t-n1_2_(127_128)-s31-42/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2011-t-n1_2_(127_128)-s31-42.pdf

Wojciech Borkowski, Mózg, umysł, kultura – memetyczny system adaptacyjny, „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” 2018, nr 19,

https://www.researchgate.net/publication/331833269_Mozg_umysl_kultura_-_memetyczny_system_adaptacyjny

KATARZYNA SKOWRONEK, NAZWY WŁASNE JAKO SYMPTOMY KULTURY

(NA PRZYKŁADZIE TYTUŁÓW PORADNIKÓW AUTOTERAPEUTYCZNYCH,

Onomastica LX, 2026

http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-723d0b1d-9a43-4f54-844a-3aac42cc6b99/c/60.4_Skowronek.pdf

Anna WIERZBICKA, Uniwersalia ugruntowane empirycznie, „Teksty Drugie” 2011 nr 1/2s. 13-30,

http://tekstydrugie.pl/wp content/uploads/2016/06/c2ab2880fc3f554b795cee49901cd5bb.pdf

Renata Michalak,

Biologia czy kultura mózgu. W poszukiwaniu uwarunkowań działalności edukacyjnej, KULTURA – SPOŁECZEŃSTWO – EDUKACJA Nr 2 (10) 2016 POZNAŃ

http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_kse__2016_10_8/c/9548-9215.pdf

HENRYK KARDELA, Ile jest strukturalizmu w kognitywizmie lub czy istnieją rewolucje naukowe w językoznawstwie?

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Zeszyt LXVII, 2012

http://kognitywistyka.umcs.lublin.pl/wp-content/uploads/2018/05/Kardela-Strukturalizm.-kognitywizm-rewolucje-naukowe.pdf

Przemysław Łozowski, Język a kultura w programie etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Między Sapirem a Malinowskim,

Etnolingwistyka 26, Lublin 2014

http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_et_2014_26_155/c/177-174.pdf

Marcin Miłkowski, Robert Poczobut, Czym jest i jak istnieje umysł?

https://diametros.uj.edu.pl/serwis/pdf/diam3milkowski.pdf

Zdzisław Chlewiński, Modele umysłu, PWN, Warszawa 1999

https://docer.pl/doc/nvvxv1n

Eric Gans, A Brief Introduction to Generative Anthropology, Un peu d’histoire.

Anthropoetics. Journal of Generative Anthropology, http://anthropoetics.ucla.edu/gaintro/

Magdalena Złocka-Dąbrowska, Cratos as Cognition: Gans and Dumézil in Dialogue on Language and Violence, Anthropoetics XXII, Journal of Generative Anthropology, no.1, Fall 2016

http://anthropoetics.ucla.edu/ap2201/2201MZD/

Magdalena Złocka-Dąbrowska, Generative Anthropology in Contexts and Texts,

Wyd. Naukowe UKSW, Warszawa 2021, s. 65-167

KU1_W02

Rozumie znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, kognitywistyki, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (np. literaturoznawstwa, językoznawstwa) dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami.

KU1_W05

Zna podstawowe założenia teorii antropologii kognitywnej, uwarunkowania procesu twórczego, specyfikę poszczególnych dziedzin poznania kultury oraz metody analizy, interpretacji i wartościowania dzieł kultury opartych na wybranych tradycjach, teoriach i szkołach badawczych w odniesieniu do umysłu i mózgu.

KU1_U09

Potrafi posługiwać się językiem polskim zgodnie z najwyższymi standardami poprawności językowej oraz kultury komunikacji.

KU1_W02

Na ocenę bardzo dobrą:

Rozumie, czyli szeroko opisuje i wyjaśnia znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, kognitywistyki, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (np. literaturoznawstwa, językoznawstwa) dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami.

Na ocenę dobrą:

Rozumie, czyli wyczerpująco opisuje i wyjaśnia znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, kognitywistyki, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (np. literaturoznawstwa, językoznawstwa) dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami.

Na ocenę dostateczną:

Rozumie, czyli w stopniu podstawowym opisuje i wyjaśnia znaczenie innych dyscyplin z zakresu nauk o kulturze (antropologii, kognitywistyki, socjologii, filozofii), a także pokrewnych dyscyplin humanistycznych i społecznych (np. literaturoznawstwa, językoznawstwa) dla kształtowania się i funkcjonowania kulturoznawstwa; zna wzajemne powiązania między tymi dyscyplinami.

KU1_W05

Na ocenę bardzo dobrą:

Zna i szeroko omawia podstawowe założenia teorii antropologii kognitywnej, uwarunkowania procesu twórczego, specyfikę poszczególnych dziedzin poznania kultury oraz metody analizy, interpretacji i wartościowania dzieł kultury opartych na wybranych tradycjach, teoriach i szkołach badawczych w odniesieniu do umysłu i mózgu.

Na ocenę dobrą:

Zna i wyczerpująco omawia podstawowe założenia teorii antropologii kognitywnej, uwarunkowania procesu twórczego, specyfikę poszczególnych dziedzin poznania kultury oraz metody analizy, interpretacji i wartościowania dzieł kultury opartych na wybranych tradycjach, teoriach i szkołach badawczych w odniesieniu do umysłu i mózgu.

Na ocenę dostateczną:

Zna i w podstawowym stopniu omawia podstawowe założenia teorii antropologii kognitywnej, uwarunkowania procesu twórczego, specyfikę poszczególnych dziedzin poznania kultury oraz metody analizy, interpretacji i wartościowania dzieł kultury opartych na wybranych tradycjach, teoriach i szkołach badawczych w odniesieniu do umysłu i mózgu.

KU1_U09

Na ocenę bardzo dobrą:

Potrafi płynnie dyskutować, czyli płynnie posługiwać się językiem polskim zgodnie z najwyższymi standardami poprawności językowej oraz kultury komunikacji na tematy z zakresu tego przedmiotu.

Na ocenę dobrą:

Potrafi w miarę płynnie dyskutować, czyli posługiwać się językiem polskim zgodnie z najwyższymi standardami poprawności językowej oraz kultury komunikacji na tematy z zakresu tego przedmiotu.

Na ocenę dostateczną:

Potrafi choć w podstawowym stopniu dyskutować, czyli posługiwać się językiem polskim zgodnie z najwyższymi standardami poprawności językowej oraz kultury komunikacji na tematy z zakresu tego przedmiotu.